واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 7198
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
Calcarea, Calcispongea
رده‌ای از روزنک‌تباران دریازی که استخوان‌بندی آهکی دارند و شامل اسفنج‌هایی می‌شوند که سه نوع مجرای آبی و سوزنه‌های (spicules) سه‌شاخه یا چهارشاخه دارند
سنگ آهکی که بیش از 50 درصد آن از دانه‌های کربناتی هم‌اندازه با ماسه تشکیل شده است
calcareous
ویژگی ماده‌ای که حاوی کلسیم‌کربنات است
گروهی از جلبک‌ها که برای ساخت بدن خود، از کلیسمکربنات موجود در آب کم‌عمق محل زندگیشان استفاده می‌کنند
calcareous clay
رُسی حاوی مقدار قابل‌توجهی کلسیمکربنات
calcareous coating
← رسوب آهکی
calcareous crust, cale-crust
افق سخت‌شدۀ خاک که با کلسیمکربنات سیمانی شده است
calcareous deposit
رسوبی از نمک‌های کلسیم‌کربنات و منیزم‌هیدروکسید یا دیگر نمک‌ها که به‌دلیل افزایش پ.هاش. در جریان فرایندهای قطبش کاتدی، مانند حفاظت کاتدی، بر سطح می‌نشیند و مانع از خوردگی آن می‌شود متـ . پوشش آهکی calcareous coating
calcareous ooze
رسوب ژرف‌دریایی دریامیانی با دستِ‌کم 30 درصد بازماندۀ اسکلتی آهکی
calcareous rock
نوعی سنگ رسوبی با مقدار قابل‌توجهی کلسیم‌کربنات
calcareous sandstone
ماسه‌سنگی با مقدار فراوانی کلسیم‌کربنات
calcareous soil
خاکی که مقدار کلسیمکربنات آزاد آن به‌حدی‌ است که در هنگام واکنش با اسید میجوشد
calcification
تجمع کلسیم‌کربنات یا سنگ آهک در خاک که با کاهش رطوبت همراه است
سنگ آهکی که بیش از 50 درصد آن از ذرات آواری کربناتی هم‌اندازه با سیلت و رس تشکیل شده است
calcination
فرایندی که در آن جسمی را در دمایی پایین‏تر از دمای ذوب آن گرم می‌کنند تا تجزیۀ شیمیایی یا انتقال فاز صورت گیرد
calciphyte
گیاهی که در خاکِ دارای کلسیمِ زیاد رشد می‌کند
Calcispongea
نگاه کنید به : Calcarea
calcium carbonate saturation index
calcium carbonate saturation index
calcium-carbonate compensation depth
calcium-channel blocker, CCB, calcium blocker
دارویی که از عبور یون‌های کلسیم از مجراهای کلسیم جلوگیری می‌کند
خاکی آهکی که از شن و ماسۀ سیمانی‌شده با کلسیم‌کربنات تشکیل شده است
calculated cut
نگاه کنید به : allowable cut
گرادیان قائم مغناطیسی یا گرانی‌ای که در طول برداشت اندازه‌گیری نمی‌شود، اما با استفاده از خوارزمی‌ها/ الگوریتم‌های متنوع محاسبه می‌شود
calculus 1
← جِرم دندان
calculus 2
شاخه‏ای از ریاضی که به مشتق‏گیری و انتگرال‌گیری و مباحث مربوط به آنها می‏پردازد
calculus of residues
مبحثی از نظریۀ توابع مختلط که به مطالعۀ مانده‏ها مربوط می‏شود
calculus of variations, variational calculus
شاخه‏ای از ریاضیات که به مطالعۀ مسائلی در باب بیشینه‏سازی و کمینه‏سازی انتگرال معینِ داده‏شده نسبت به متغیرهای وابستۀ تابع انتگرالده (integrand) می‏پردازد
گودال رُمبشی بزرگی در قلۀ آتشفشان که دارای شکلی مدور و در برخی موارد کمی کشیده است و ابعاد آن چند برابر مجراهای درون آن است
مجموعه‌ای از سنگ‌های متنوع در زیر غول‌دهانه