واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 2318
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
در واج‏شناسی، فرایند افتادن و حذف برخی از آواها یا هجاهای تکراری در زنجیره‏ای از آواها و هجاهای پیاپی متـ . حذف هجا
شکلی از نمایش مدرن و غیرقراردادی و تجربی که غالباً اجرای آن از یک مکان عمومی آغاز می‌شود و در سیر تکوینی خود تحت تأثیر عوامل محیطی فی‌البداهه گسترش می‌یابد
احساس هیجان و شادی و رضایت و آسایش
happy
ویژگی فردی که احساس شادی یا شادمانی می‌کند متـ . شادمان
تعداد الکترون‌هایی که در یک لیگاند به‌طور مستقیم با فلز در همارایی شرکت می‌کنند اختـ . شال
HAR
نگاه کنید به : highway advisory radio
ناحیۀ محفوظ و امن طبیعی یا مصنوعی برای توقف کشتی‌ها
عوارضی برای ورود کشتی‌های بازرگانی به بندرگاه براساس قوانین بندری
یک اسید لِویس با قطبش‌پذیری پایین و اندازۀ کوچک و حالت اکسایش مثبت بالا و فاقد الکترون‌های لایۀ خارجی که به‌سادگی برانگیخته شوند
hard anodizing
فرایند فلزپوشی ازطریق اکسایش آندی که در آن برق‌کافت با شدت جریان بالا و دمای پایین انجام می‌شود و پوششی ایجاد می‌کند که در مقابل خوردگی و سایش و فرسایش مقاوم است
← توازن‌بخشی
hard base
یک باز لوِیس یا دهندۀ الکترون که قطبش‌پذیری بالا و الکتروکشانی پایین دارد و به‌آسانی اکسید می‌شود و دارای اوربیتال‌های خالی یا پایین‌تر از سطح تراز عادی است
رایانامه‌ای که به‌دلیل نشانی نادرستِ گیرنده به فرستنده بازمی‌گردد متـ . واگشت‌نامة دائمی
hard bread
نگاه کنید به : ship biscuit
hard chromium
پوششی از کروم که برای افزایش مقاومت در برابر سایش بر روی مادۀ دیگر ایجاد می‌کنند
← شراب سیب
hard coating
نوعی پوشش اکسید آندی بر روی آلومینیم که چگالی ظاهری و ضخامت و مقاومت بیشتری در برابر سایش در قیاس با پوشش‌های آندی معمولی دارد
ویژگی بیمار یا معتادی که تمایلی به تغییر ندارد و به‌سختی خود را در اختیار مراکز خدمات بهداشتی قرار می‏دهد
انواع تولیدات فرهنگ مادی و دست‌ساخته‌ها
hard currency,strong currency
پولی که به‌سهولت قابل تبدیل به سایر پول‌ها است و در پرداخت‌های بین‌المللی پذیرفته می‌شود
hard detergent
مادۀ شوینده‌ای که در طبیعت تجزیه نمی‌شود
مرحله‏ای بین مرحلۀ خمیری و رسیدن کامل بذر
مواد اعتیادآوری که میزان آسیب‌زایی آنها زیاد است
فیلمی (film) که به‌حدی‌ خشک شده باشد که آمادگی سنباده‏خوری و اعمال پوشش بعدی را داشته باشد
hard ecotourism, active ecotourism, deep ecotourism, eco-specialist ecotourism
نوعی طبیعت‌گردی با گرایش به سفرهای تخصصی و طولانی در طبیعت بکر و نیمه‌بکر با حداقل خدمات در گروه‌های کوچک
hard fibroma, fibroma durum
تارتودی حاوی بافت الیافی که یاخته‌های کمی دارد
یخ‌بندانی که در آن پوشش گیاهی از بین می‌رود
دامی که حتی با مصرف غذای مناسب، رشد و بهره‌دهی آن کم است
hard kill, firm kill
تخریب فیزیکی سلاح یا سامانه با به‌کارگیری فنون ضدالکترونیک یا بمب یا موشک
hard landing
نشستی که همراه با ضربۀ شدید است و معمولاً به صدمه دیدن هواگَرد منجر می‏شود