واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 701
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
همخوانی که در هنگام تولید آن، پس از انسداد، هوا از یک سوی زبان خارج شود
ویژگی آرمانی هر جزء مداری که جریان را فقط در یک جهت هدایت می‌کند
نیمه‏کوری فقط در یک چشم
unilateral rupture
نوعی گسیخت گسل که در آن انتشار جبهۀ گسیخت از کانون زمین‌لرزه یک‌سویه است
unilateralism
تمایل یک دولت به اتخاذ و اِعمال سیاست خارجی کشور بدون هماهنگی با دیگران حتی هم‌پیمانان خود
unilineal descent
تباری که از جانب یکی از والدین، مادر یا پدر، تعیین می‌شود
نوعی توزیع احتمال گسسته (discrete probability distribution) که در آن تنها یک شیوۀ توزیع به کار رفته باشد متـ . توزیع احتمال تک‌شیوه‌ای unimodal probability distribution
unimodal probability distribution
← توزیع تک‌شیوه‌ای
واکنشی که فقط یک گونۀ مولکولی عامل واکنش‏دهندۀ آن است
unimproved grazing
نگاه کنید به : rough grazing
unimproved grazing
نگاه کنید به : rough grazing
unintelligible cross-talk
نوعی هم‌شنوی که براثر تداخل نشانک‌ها/ سیگنال‌های نامفهوم، اما گیج‌کننده از یک خط به خط دیگر ایجاد می‌شود و آزاردهنده است
union 1
نگاه کنید به : syndicate
← اتحادیۀ کارگری
ترمیم شکستگی یا برش استخوان
union catalogue, union list
فهرست مشترک همه یا قسمتی از مجموعۀ چند کتابخانه با ذکر محل نگهداری
Union Cycliste International, UCI,International Cycling Union
بالاترین مرجع جهانی دوچرخه‌سواری که مقر آن در سوئیس است و بر کلیة رویدادهای بین‌المللی دوچرخه‌سواری نظارت می‌کند
union thimble, lock thimble
دو حلقک که در هم قفل شده‌اند و از آنها برای اتصال بافه‌هایی با اندازه‌های مختلف استفاده می‌کنند
uniovular twins
نگاه کنید به : monozygotic twins
uniovular twins
نگاه کنید به : monozygotic twins
هرنوع اختلال افسردگی یا اختلالِ خُلقی همراه با یک یا چند دورۀ افسردگی عمده یا دورۀ طولانی وجود علائم افسردگی بدون سابقۀ علائم شیدایی یا نیمه‌شیدایی
آرایه‌ای متشکل از دو الکترود که فقط یکی از آنها تغییرات پتانسیل را ثبت می‌کند متـ . گیرانۀ تک‌قطبی
نشانک/ سیگنالی تک‌قطبی که شکل موج آن بین دو پالس منطقی یک به صفر برنمی‌گردد متـ . سیگنال تک‌قطبی بی‌برگشت‌به‌صفر
نشانک/ سیگنالی تک‌قطبی که شکل موج آن دارای دامنۀ مثبت یا منفی است و تراز تصمیم‌گیری برای متمایزسازی یک منطقی و صفرِ منطقی در نصف نقطۀ اوج ولتاژ رخ می‌دهد متـ . سیگنال تک‌قطبیِ بابرگشت‌به‌صفر
unipolarity
وضعیتی در نظام بین‌الملل که در آن یک کشور یا جناح مسلط با تکیه بر توان اقتصادی و نظامی خود اعمال قدرت می‌کند
uniport
نگاه کنید به : facilitated diffusion
uniporter
نوعی پروتئین ناقل غشایی که سبب سهولت انتقال تنها یک نوع یون یا مولکول آب‏دوست در جهت شیب غلظت آن از خلال غشا می‏شود
توانایی یاخته در ایجاد فقط یک نوع یاختة تمایز‌یافته
unipotent cell
نگاه کنید به : unipotent stem cell
unipotent stem cell, unipotent cell
یاخته‌ای با توانایی ایجاد فقط یک نوع یاختة تمایزیافته