واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 617
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
لولایی که پرّۀ چرخانۀ بالگَرد حول آن تغییر زاویه می‌دهد
← گروه لابی
اِعمال نفوذ بر قانون‌گذاران یا مسئولان اجرایی برای وضع یا تصویب قانون یا سیاستی مشخص به نفع فرد یا گروهی خاص
فردی که با لابی کردن در پی نیل به اهداف سیاسی است
فردی که رسماً برای شرکت یا دولتی خارجی لابی می‌کند
lobbying, lobbyism
بهره‌گیری نظام‌مند از لابی ‌کردن و گروه‌های لابی برای نیل به اهداف سیاسی
immurement, wall burial
نوعی اعدام که در آن فرد را در لای دیوار بنا قرار میدادند تا از گرسنگی و تشنگی بمیرد
Tropaeolum
سرده‌ای از لادنیان یک یا چندسالۀ علفی با حدود 80 گونه که بومی امریکای جنوبی و مرکزی هستند و تعدادی از گل‌های معروف باغچه‌ای را شامل می‌شوند؛ گل‌هایشان معمولاً زیبا و رنگ آنها اغلب بسیار روشن است و دارای پنج گلبرگ و تخمدان سه‌برچه‌ای و یک لولۀ شهد قیفی هستند که در پشت گل قرار دارد و برگ‌های سپر‌شکل آنها در مرکز به دمبرگ متصل میشود
Tropaeolaceae
تیره‌ای از کلم‌سانان علفی یک یا چندساله با سه سرده و 92 گونه که در نواحی معتدل و نیمه‌گرمسیری و گرمسیری می‌رویند؛ برگ‌های آنها دارای آرایش متناوب یا متقابل و مسطح و دمبرگ‌دار است و گل‌هایشان منفرد و محوری (axillary) و معمولاً بسیار نامنظم و در برخی موارد تا حدودی نامنظم با گُل‌پوشی جداجام و جداکاسه است
reclaimed rubber, reclaim
لاستیک ولکانیده‌ای که با روش‌های مکانیکی یا شیمیایی نرم‌شده و بخشی از آن واولکانیده (devulcanised) شده است متـ . بازلاستیک
← لاستیک ولکانیده
قطعۀ عایق لاستیکی در انتهای سیم شمع که محل اتصال سیم شمع به شمع را می‌پوشاند
نوار لاستیکی یا پلاستیکی که برای جلوگیری از خراشیدگی سپر بر روی آن نصب می‌شود
vulcanised rubber, vulcanisate
محصول ولکانشی که در آن لاستیک در شرایط مشخص به‌صورت شیمیایی با گوگرد و شتاب‌دهنده‌ها واکنش می‌یابد تا دارای خواص فیزیکی مطلوب شود متـ . لاستیک پخت‌شده
رفتارهایی برای جلب توجه جنسی، بدون قصد جدی
litter, forest litter
لایۀ سطحی کف جنگل که در مرحلۀ پیشرفتۀ تجزیه قرار ندارد و معمولاً از انواع برگ‌ها ازجمله برگ‌های سوزنی و سرشاخه‌ها و ساقه‌ها و پوست‌ درختان و میوه‌هایی که به‌تازگی فروافتاده تشکیل شده است
انگلی که مواد غذایی خود را منحصراً از بافت‌ها و یاخته‌های مردة میزبان به دست می‌آورد
ویژگی انگلی که مواد غذایی خود را منحصراً از بافت‌ها و یاخته‌های مردة میزبان به دست می‌آورد
تیره‌ای از راستۀ شاهین‏سانان که عموماً جثه‏ای بزرگ‌تر از تیره‌های دیگر این راسته دارند و اغلب لاشه‌خوار هستند و به‌ندرت غذای خود را ازطریق شکار به دست میآورند
carcass 1
جسد حیوان به‌ویژه چهارپا یا پرنده‌ای که برای مصارف غذایی و استحصال گوشت کشتار میشود
مجموعه‌فرایندهای بعد از کشتار دام شامل زدودن مو و پر و پشم و پوستکَنی و پاک کردن و آلایش‌گیری و شست‌وشوی لاشه
ponderoperditive
ویژگی غذاهایی که باعث کاهش وزن می‌شوند
فردی که بدون اطلاع از رایانه به راهنمایی دیگران در این زمینه می‌پردازد
lacquer
مادۀ پوششی شفاف و بی‌رنگ و گاه رنگی که براثر تبخیر حلاّل و یا واکنش شیمیایی خشک می‌شود
← لاک مفرغ‌نما
golden lacquer
لاکی که در صورت زدن آن بر برگچه‏های آلومینیمی، جلوه‏ای طلاگون به آنها می‌دهد
flat lacquer
لاکی که پس از خشک شدن ظاهری ساب‏خورده پیدا می‌کند
لاک شفافی که برای حفظ درخشندگی و تقویت رنگ بر سطوح فلزی درخشان زده می‌شود متـ . لاک برنزنما