واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 3418
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
macule, macula 1
بخش کوچک مسطح تغییررنگ‏یافته یا کلفت‏شده‏ای از پوست که ناحیه‏ای متمایز از پوست بهنجار پیرامون خود باشد متـ . لکه 2
mad cow disease,bovine spongiform encephalopathy, BSE
بیماری مشترک بین انسان و حیوان که ازطریق مصرف گوشت گاو آلوده به انسان منتقل می‌شود
madison race
نگاه کنید به : madison
madison, American race, madison race
یکی از مسابقات راهه که به‌صورت هم‌آغاز برگزار می‌شود و در آن تیم‌ها هرکدام با دو دوچرخه‌سوار شرکت می‌کنند تا به‌تناوب جانشین یکدیگر شوند
madreporite
عضوی منفذدار و شبیه به دکمه در خارپوستان که در سطح ورادهانی (aboral) قرار دارد و آب از آن خارج می‌شود
maestro (it.)
عنوانی بسیار احترام‌آمیز در عالم موسیقی که عمدتاً برای رهبران سازگان/ ارکستر، و نیز آهنگسازان و نوازندگان و مدرسان برجسته به کار می‌رود
← میدان شنیدپذیری کمینه
MAF 2
نگاه کنید به : mobility air forces
MAG
MAG
اتاقکی چوبـی یا فلزی در انبار شنـاور، برای ایمن‌سـازی و انبارش کـالای خطـرناک و قابـل‌انفجار
magazine
بخشی از دوربین هوایی که فیلم را نگه می‌دارد و سازوکاری برای حرکت روبه‏جلوی فیلم دارد
دو کهکشان کوچک و نامنظم در نزدیکی راه شیری که به‌صورت دو تودۀ ابرمانند در آسمان نیمکرۀ جنوبی دیده می‏شود
روشی در تشدید مغناطیسی هسته‌ای حالت‌جامد برای باریک کردن خطوط طیفی
اعداد 2، 8، 20، 28، 50، 82، 126 که معرف تعداد پروتون‌ها یا نوترون‌ها یا هر دوِ آنها در پوسته‏های کامل هسته‏ای است
روشی در تجزیه‌وتحلیل پیکربندی فضاشیمیایی که در آن نمونۀ جهت‌یافته حول محوری می‌چرخد تا پهن‌شدگی خطی را که ناشی از شرایط ناهمسان‌گردی است کاهش دهد
magical thinking
باور به اینکه رویدادها یا رفتارهای دیگران ممکن است از افکار و آرزوها (wishes) و اعمال (rituals) فرد تأثیر بپذیرند
قطاری که با استفاده از انرژی برق و رانش مغناطیسی حرکت می‏کند و هیچ‏ تماس و اصطکاکی با ریل ندارد
مخزنی در سنگ‌کره که در آن ماگما پیش از فوران انباشته می‌شود
magma generation
تولید ماگمای اولیه از راه ذوبِ‌ بخشی منبعی داغ براثر آشفتگی‌های محلی دما و فشار و ترکیب
آمیخته‌ شدن دو ماگما با ترکیب‌های مختلف که به تشکیل یک ماگمای دورگه با ترکیبی حدِّواسط بین آنها منجر می‌شود
خطی کمان‌شکل از توده‌های نفوذی یا سنگ‌های آتشفشانی یا آتشفشان‌های فعال که در مرز دو صفحۀ هم‌گرا تشکیل شده است
magmatic assimilation
نگاه کنید به : assimilation 2
← کانسار ماگمایی
magmatic differentiation
فرایندهایی که در طی آنها انواع مختلف سنگ‌ها از یک ماگمای واحد به وجود می‌آیند
magmatic dissolution
نگاه کنید به : assimilation 2
magmatic ore deposit
کانساری که با جدایش ماگمایی معمولاً در سنگ‌های مافیک (mafic rocks) و توده‌های نفوذی لایه‌ای تشکیل می‌شود متـ . ذخیرۀ ماگمایی magmatic deposit
magmatic segregation
تمرکز بلورهای یک کانی یا کانی‌های خاص در قسمت‌های خاصی از یک ماگما در طی سرد شدن و تبلور آن
magmatic water, giuvenile water, plutonic water
آب جداشده از سنگ‌های مذاب ماگمایی
فرایند تشکیل و حرکت ماگما و تبدیل آن به سنگ آذرین