واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 463
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
spectrum of disease
دامنۀ یک بیماری از وضعیت بدون علامت تا کشنده
arch 4
مجموعۀ یک چَفته و پایه‌های آن
نمادی به شکل ∩ که برای نشان دادن اشتراک دو مجموعه به کار می‌رود
vault 4
سقفی که منحنی باشد
vault 5
اتاق یا بنایی که سقف منحنی داشته باشد
anticline
چینی که معمولاً به سمت بالا تحدب دارد و سنگ‌های قدیمی‏تر در هستۀ آن قرار گرفته‏اند
anticlinorium
ساختاری طاقدیسی متشکل از مجموعه‌ای از طاقدیس‌ها و ناودیس‌ها
anticlinal
مربوط به طاقدیس
چینی که در بالاسو کوژ و در پایین‌سو کاو باشد، درصورتی‌که لایه‌های چین‌خورده ترتیب چینه‌شناختی نداشته باشند یا هستة چین دارای سنگ‌های، به لحاظ چینه‌شناختی، جوان‌تر هم باشد
triumphal arch
طاقی که به یادبود پیروزی خاصی، به‌ویژه پیروزی در جنگ، می‌سازند
propeller arch,bridge peace, arch 5
بخش قوسی‌شکل و فوقانی قاب سکان که بالای فضای پروانه است
Pavo, Pav, Peacock
صورت فلکی در نیمکرۀ جنوبی آسمان
یکی از رتبه‏های فرعی رسمی در آرایه‏شناسی موجودات زنده، بالاتر از سرده و پایین‏تر از تیره
← دانش پزشکی
addiction medicine
شاخه‌ای از پزشکی که به درمان و بازتوانبخشی معتادان به مواد و الکل می‌پردازد متـ . اعتیادپزشکی addictionology, narcology
نوعی روش درمان که در آن با استفاده از تحریک نقاطی در دست و پا، به تسکین درد و معالجۀ نقاط دیگر بدن می‌پردازند
acupuncture
نوعی روش درمان که در آن سوزن‌های ظریفی را در نقاط خاصی از بدن فرومی‌کنند و هدف از آن تسکین درد یا معالجۀ اختلالات مربوط به دستگاه‌های مختلف بدن است
acupressure
نوعی روش درمان که با فشار انگشتان بر روی نقاط خاصی از بدن باعث تسکین درد یا ایجاد بی‌حسی یا تنظیم کارکرد بخش‌هایی از بدن می‌شود
herbal medicine, herbalism
نوعی نظام درمان‍ی که در آن منحصراً از داروها و فراورده‌های گیاهی استفاده می‌شود متـ . پزشکی گیاهی
← طبل‏نواز
IUCN protected area categories, IUCN protected area management categories
طبقات شش‌گانة اتحادیة جهانی حفاظت (اِجات) برای محدوده‌های حمایت‌شده متـ . طبقات محدوده‌های حمایت‌شده
← طبقات محدوده‌های حمایت‌شدة اِجات
not threatened category of species
یکی از طبقه‌بندی‌های گونه‌ها در کتاب قرمز از لحاظ میزان تهدید که تنها شامل یک طبقه، طبقة «ایمن»، است
طبقة ثروتمندی که بدون نیاز به کار از رفاه برخوردار است
unknown threat category of species
طبقه‌ای برای گونه‌های درتهدید در کتاب قرمز که شامل گونة وضعیت‌ناشناخته و گونة کم‌شناخته است
executive floor, tower concept, business floor
طبقه‌ای از مهمانخانه که خدمات استثنایی به بازرگانان و مسافران متمول ارائه می‌دهد
هریک از لایه‌های روی‌هم‌چیده‌شدۀ بارگُنج‌ها که به عنوان یکی از مختصات سه‌گانۀ محل استقرار آنها شماره‌گذاری می‌‌شود
class, social class
1. گروهی از مردم جامعه متشکل از چند لایۀ اجتماعی که افراد آن از امتیازات مادی و غیرمادی ازجمله حیثیت اجتماعی نسبتاً یکسانی برخوردارند 2. در نگرش مارکسیستی، گروهی از مردم جامعه متشکل از چند لایۀ اجتماعی که افراد آن رابطۀ تقریباً یکسانی با مالکیت ابزارهای تولید و شیوۀ تولید دارند