واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 4822
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
پیایندی که در رویشگاه آبی به‌ وجود می‌آید
water cloud
اَبری که به‌طور کامل از قطره‌های آب مایع تشکیل شده باشد
aqueduct
مجرایی انسان‌ساخت و معمولاً مرتفع برای انتقال آب، عموماً در مسیرهای طولانی
پستانداران دریایی که بدنی ساده دارند و چشم‌هایشان در دو طرف سر قرار دارد و به جای مو دارای زیرپوست غنی از چربی‌اند و ازنظر ریختی و اندازۀ بدن با یکدیگر بسیار متفاوت‏اند
hydro seeding, hydraulic seeding
کشت بذر ازطریق مخلوط کردن آن با آب و پاشیدن آن بر روی خاک
جوی کوچک محصور بین سطح سواره‏رو و جدول پیاده‏رو
پراکنده شدن میوه با آب
وضعیتی که در آن جریان بیش‌ازحد سیال موجب خروج جامدات از حوض هوادهی یا زلال‌ساز می‌شود
sealing of anodic coating
فرایندی که با جذب یا واکنش شیمیایی یا سایر سازوکارها، ‌مقاومت پوشش آندی را در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی افزایش می‌دهد و ماندگاری رنگ پوشش را بیشتر می‌کند یا باعث ایجاد سایر ویژگی‌های مطلوب در پوشش می‌شود
windshield washer nozzle, washer nozzle
افشانکی بر روی در موتور یا متصل به تیغۀ برف‌پاک‌کن برای پاشیدن مایع شیشه‌شو بر روی سطح شیشۀ جلو
پختن مواد غذایی در آب‏ جوش یا سایر مایعات حاوی آب
whey, lactoserum
مایعی که پس از تهیۀ پنیر از شیر بر جای می‏ماند
آب‌پنیری که پس از تشکیل لختۀ اسیدی در شیر تولید شود
محصولی که با کاهش املاح معدنی و لاکتوز از آب‏پنیر به دست می‏آید
آب‏پنیری که به‌صورت دانه‏های ریز خشک‏ شده باشد
hydration 1
پوشاندن یون‌های موجود در یک محلول به‌وسیلۀ مولکول‌های آب
ویژگی یونی که شمار معینی مولکول آب در فضـای هم‏آرایی (coordination surrounding) خود داشته باشد
مطالعۀ حرکت شاره متـ . هیدرودینامیک
hydroplaning, aquaplaning
حرکت تایر بر روی لایۀ نازکی از آب براثر قرار گرفتن آب در بین سطح تماس تایر با جاده
dynamic hydroplaning
نوعی آب‌پیمایش ناشی از ایجاد نیروهای لختی (inertial forces) سیال و تشکیل فیلم (film) ضخیم آب
نوعی آب‌پیمایش ناشی از ایجاد نیروهای گران‌رو سیال و تشکیل فیلم (film) نازک آب
تجمع مایع در تخمدان
تشکیل همتافتی که در آن مولکول‌های آب جانشین تمام یا تعدادی از گروه‌های هم‌آرا می‌شوند
waterjet/ water jet, hydrojet propulsion
نوعی سامانۀ رانش در شناورها که در آن پروانه‌ای آب را با فشار از درون افشانک‌ها عبور می‌دهد و باعث حرکت شناور می‌شود
تراکم نابهنجار مایع آبگون (serous fluid) در حفرۀ جنب
چتری که از روی آب و گاه از روی زمین با نیروی کشش به پرواز درآید
hydrodensitometry weighing, underwater weighing
روشی برای سنجش چگالی کلی بدن ازطریق تعیین حجم آن
گونه‏ای از آبچلیکیان و راستۀ سلیم‏سانان با لکه‏های یکنواخت و سنگفرش‌مانند بر روی بال‌ها که در نور آفتاب سبز دیده می‌شود
گونه‏ای از تیرۀ آبچلیکیان و راستۀ سلیم‏سانان با بدن کوچک و سر تقریباً مدور که دو طرف سرش زرد نخودی است
گونه‏ای از تیرۀ آبچلیکیان و راستۀ سلیم‏سانان با منقار کاردک‌مانند یا قاشقی