واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 701
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
unattended aerial vehicle
unattended light, unwatched light
نوعی چراغ دریایی که نیاز به نگهبان و مراقب ندارد
unattended lightboat
نگاه کنید به : lightboat
unattended machinery space
موتورخانة شناورهایی که مجهز به سامانة رایانه‌ای و خودکار واپایش افزار و تجهیزات موتورخانه‌اند
نوعی بهره‌برداری براساس عملکرد خودکار یک سامانه‌ بدون دخالت کاروَر یا متصدی
بخشی از انرژی در فرایندهای برگشت‌ناپذیر ترمودینامیکی که قابل تبدیل به کار مکانیکی نیست
بخشی از مدت دسترس‌پذیری که سامانه برای استفاده در دسترس نیست
unbalanced design, imbalanced design, nonorthogonal design
طرحی آزمایشی که در آن شمار مشاهدات در سطوح مختلف برابر نیست
unbalanced field length
طول باندی که در آن مسافت برخاست با مسافت اضطراری برابر نباشد
unbalanced rudder
سکانی که محور آن جلو تیغۀ سکان قرار دارد
ویژگی یک برآوردگر که امید ریاضی آن برابر با مقدار پارامتر مورد برآورد باشد
unbiased estimate
مقدار تحقق‏یافتۀ یک برآوردگر نااریب
برآوردگری که امید ریاضی آن به ازای همۀ مقادیر پارامتر برابر با پارامتر برآوردنی باشد
unbounded interval
بازه‏ای از اعداد حقیقی که یک مجموعۀ کران‌دار نباشد
در یک فضای متریک، مجموعه‌ای که درون هیچ گویی قرار نگیرد
عمل باز کردن جعبه یا بسته‌بندی محصولی جدید و بررسی ویژگی‌های آن برای معرفی آن به عموم، به‌ویژه به‌صورت ، و پخش آن در اینترنت و فضای مجازی
تفکیک خدمات با اعلام تعرفۀ جداگانه برای هریک از آنها
وضعیتی که در آن امور به‌صورت شفاف و دقیق تعریف نشده‌اند
uncertainty principle
اصلی که براساس آن دقت زیاد در اندازه‏گیری یک کمیت به خطا در اندازه‏گیری کمیت همیوغ آن می‏انجامد
‌uncinate, hooked
دارای ساختاری قلاب‌مانند
نوعی ابر پرسا که اغلب به شکل ویرگول و در رأس به‌صورت چنگک یا طرۀ مو است
unclean bill of lading
نگاه کنید به : foul bill of lading
unconditional inequality
← نابرابری مطلق
unconditional security
امنیت در برابر رمزگشایی غیرمجاز با فرض اینکه تحلیلگر رمز امکانات محاسباتی نامحدود دارد
unconfined aquifer, phreatic aquifer, water-table aquifer
آبخوانی که فشاری بر سطح ایستابی آن وارد نمی‌شود
unconstrained operation
شرایطی در حرکت ضربدری که در آن وسایل نقلیه بدون تأثیر پذیرفتن از وضعیت هندسی راه به‌آسانی گذر می‌کنند
پاره‏چین عکس‌های هوایی که در آن عکس‌ها یا ازنظر توجیه یا ازنظر مقیاس نسبت به نقاط واپایش زمینی تعدیل و تنظیم نشده‏اند
unconventional warfare forces
نیروهایی که از توانمندی لازم برای جنگ نامتعارف برخوردارند
unconventional warfare, UW 1
طیف وسیعی از عملیات نظامی و شبه‌نظامی درازمدت که نیروهای بومی معمولاً غیرنظامی آن را به انجام می‌رسانند و سازمان‌دهی و آموزش و تجهیز و پشتیبانی و هدایت آن بر عهدۀ نیروهای خارجی است
uncountable noun
نگاه کنید به : mass noun