واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 7198
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
← کلمیان
نوعی آرامگاه خرسنگی که در آن دالان و اتاق تدفین و سه طاق‌نما بنایی چلیپاشکل می‌سازند
← ساختار چلیپایی
cruciform structure
ساختاری از دِنا که با جفت‌ شدن بازی توالی‌های تکراری وارونه و مکمل تشکیل شده است و شکلی شبیه به صلیب دارد متـ . دِنای چلیپایی cruciform DNA
← میزان تولد
crude carrier
کشتی مخصوص حمل نفت خام متـ . نفت‏بَر
ترکیب خالص‌نشدۀ معمولاً گیاهی که تکه‌تکه یا خُرد یا پودر شده است و برای تهیۀ دارو به کار می‌رود
crude oil 1
فراوردۀ غذایی حاصل از منابع گیاهی و حاوی گلیسرید اسیدهای چرب و مقدار کمی از سایر لیپیدها، مانند فسفاتیدها و اسیدهای چرب آزاد
crude oil 2
نفت طبیعی قبل از پالایش
crude oil washing
تمیز کردن دیواره‌های مخازن کشتی‌های نفت‌ خام‌بَر با گرم کردن نفت خام و پاشیدن آن به دیواره‌های مخازن
مادۀ مؤثری که با استفاده از حلاّل‌ها از گیاه استخراج می‌کنند
سنجه‌ای که فراوانی وقوع یک رخداد را در کل جمعیت در مدت‌زمان معین نشان می‌دهد
cruet
نگاه کنید به : cruet set
cruet
نگاه کنید به : cruet set
cruet set, cruet
مجموعه‌ای از ظروف برای سرکه و روغن‌زیتون و نمک و فلفل و خردل و مانند آن که بر روی میز در چاشنی‌جا (cruet stand) می‌گذارند
دریانوردی در مسیرهای مختلف برای تفریح و جست‏وجو و تمرین
cruise 2, timber cruise
پیمایش برای مکان‌یابی و برآورد مقدار چوب در یک ناحیۀ معین جنگلی براساس گونه و اندازه و کیفیت
cruise altitude
نگاه کنید به : cruising altitude
وضعیت هواگَرد درطی پایاسیر که تنها به ملاحظات آئرودینامیکی محدود نیست، بلکه وضعیت سامانه‌ها و مکان و وظایف خدمۀ پرواز را نیز در بر می‌گیرد
cruise control, speed control, autocruise, tempomat, cruise control automat
سامانه‌ای الکترونیکی که سرعت خودرو را در حدی ‌که راننده تعیین کرده است، ثابت نگه می‌دارد
فردی که در کشتی‌های سیاحتی مسئول برنامه‌های سرگرمی و گشت‌وگذار در ساحل است
مسیر حرکتی که در طول آن داده‌ها به‌صورت پیوسته‌ در بازه‌های ازپیش‌تعیین‌شده ثبت میشود
بندری دارای تسهیلات تفریحی فراوان برای گردشگران
cruise, CRZ
بخشی از پرواز، از پایان اوج‌گیری تا آغاز کاهش ارتفاع در نزدیکی مقصد، که در آن سامانۀ موتور و سایر عوامل دخیل در وضعیتی قرار داده می‌شود که صرفۀ اقتصادی دارد و در طول عمر هواگَرد مؤثر است
cruiser 1
نوعی کشتی سیاحتی و تفریحی منحصراً برای پیمودن مسافت‌های طولانی
نوعی کشتی جنگی
نوعی کشتـی با تسهیلات فراوان و برنامۀ منظم برای دریانوردی تفریحی و طولانی
← موردجویی جنسی
cruising altitude/ cruise altitude, en route height
ارتفاع ازپیش‌تعیین‌شده یا انتخاب‌شده به‌وسیلۀ سرخلبان برای پرواز از پایان اوج‌گیری تا آغاز کاهش ارتفاع که با توجه به نوع هواگَرد و فاصلۀ مورد نظر و وزن و مقررات و جز آن متغیر است
فرایندی در موتورهای پیستونی که در آن برای کارکرد پیوسته در پروازهای طولانی یا مصرف سوخت کمتر از سوخت رقیق استفاده می‌کنند