واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 76
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
hermetically sealed container
ظرفی که برای جلوگیری از ورود ریزاندامگان‌ها و حفظ وضعیت سترون، درزگیری غیرقابل‌نفوذ شده است
ظرفی که بر روی برواره گذاشته ‌شود
ظرفی که برای گرم‌خانه‌گذاری محیط‌های کشت در نبود اکسیژن و به‌طورکلی در مجاورت هر ترکیب گازی غیر از هوای جَوّ به کار می‌رود
moulded pulp container/ molded pulp container
ظرفی متشکل از مواد خمیری حاوی الیاف سلولوزی که با قالب شکل‌‌دهی شده است
edible container
نوعی ظرف مواد غذایی که قابل خوردن است
ظرفی که در آن می‌توان کشت‌ها را در شرایط فشار بیشتر اکسیددوکربن گرم‌خانه‌گذاری کرد
glass container
‌هریک از محصولات شیشه‌ای، مانند بطری و پارچ
dustfall jar
ظرفی دهانه‌باز که با آن ذرات درشت معلق در هوا را برای اندازه‌گیری و تجزیۀ شیمیایی جمع‌آوری می‌کنند
microwaveable container
ظرفی که در برابر گرمای داخل ریزموج مقاوم است
service room, pantry
محل نگهداری موقت ظروف کثیف جمع‏آوری‏شده و ظروف آماده برای پذیرایی در غذاخوری/ رستوران
لگن مخصوص شستن ظرف در آشپزخانه
capacitance
نسبت بار الکتریکی ذخیره‏شده بر روی یکی از صفحه‏های خازن به اختلاف پتانسیل میان دو صفحۀ آن
گنجایش حجمی یا وزنی کشتی متـ . تُن‌بار
عددی که معرف توانایی ترکیب اتم مورد نظر با اتم‌های دیگر است
مقدار آبی که پس از اشباع اولیه و زهکشی طبیعی در پسماند جامد باقی می‌ماند
water holding capacity
قابلیت یک ماده در جذب و نگهداری آب که به‌ میزان حلّال بودن آن بستگی دارد
water binding capacity
قابلیت یک ماده در اتصال غیرشیمیایی به آب
شرایطی که در آن تردد در راه اصلی به مسدود شدن تردد در خیابان فرعی منجر نشود، تردد در تقاطع نزدیک مداوم نباشد، خط عبور مجزایی برای حرکت در هر جهت تخصیص یافته باشد و هیچ حرکت دیگری مانع حرکت مورد نظر نشود
مقدار مواد سمی و فاضلابی که یک حجم آب می‌تواند بپذیرد بی‌آنکه آثار سوء بر آبزیان و انسان داشته باشد
offered capacity
حداکثر ظرفیت یک خط برای جابه‌جایی مسافر بدون توجه به میزان بهره‌برداری واقعی از آن
acid producing capacity
میزان توانایی یک سنگ در تولید آبی با پ.هاش پایین
قابلیت یک آبخوان در انتقال آب
تعداد کل جاهایی که در یک سامانۀ حمل‌ونقل عمومی برای مسافران پیش‌بینی شده است
حداکثر تعداد مسافری که با وسایل نقلیه از یک جهت مشخص و در طول یک ساعت به یک ایستگاه منتقل می‌شوند
حداکثر باری که یک انسان یا ماشین می‌تواند بردارد
potential capacity
ظرفیت یک حرکت خاص در نزدیکی تقاطع اصلی ـ فرعیِ بدون چراغ به فرض آنکه با سایر حرکات تداخل نداشته و دارای خط عبور مخصوص به خود باشد
runway capacity
بسامد نشست‌و‌برخاست‌های ممکن یا مجاز با فاصلۀ تقرب کمینه در نشست
absorber capacity
حداکثر ظرفیت فراوری گاز در برج جذب، بدون هرگونه تغییر در شرایط عملیاتی
حجم جابه‌جایی در یک خط، در هر ساعت، در جهت مشخص، براساس برنامۀ تنظیم‌شدۀ قبلی
حداکثر تعداد مسافری که وسایل نقلیۀ عمومی یک خط از یک نقطۀ مشخص، در یک جهت، در هر ساعت جابه‌جا می‌کنند