واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 4822
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
عاملی که باعث افزایش حجم شدآمد می‏شود
نوع کاربری درنظرگرفته‌شده برای ملکی که باعث ایجاد سفر شود
مجموعۀ سامانمند باورها و اندیشه‏های ثابت سیاسی و اجتماعی برای تبیین یا تغییر وضع موجود و تجویز رفتار اجتماعی خاص متـ . مرام
مجموعه‌باورهایی که نقش دو جنس را در روابط اجتماعی تعیین می‌کند
ideological, ideologic
مربوط به ایدئولوژی یا مرام متـ . مرامی
AIDS, acquired immunodeficiency syndromes
بیماری واگیردار ویروسی که باعث تضعیف دستگاه ایمنی بدن انسان می‏شود و با مجموعۀ گسترده‏ای از نشانه‏ها بروز می‏کند متـ . نشانگان اکتسابی کمبود ایمنی، ناکا
sexual harassment
تقاضا یا تماس جنسی یا دیگر ارتباط‌های گفتاری یا نوشتاری که برای طرف مقابل پذیرفتنی نیست
gender harassment
رفتار نامناسب جنسی، ازجمله رفتارهای تهاجمی و تحقیرآمیز جنسی، که حاکی از نگرش‌های ناخوشایند یا توهین‌آمیز نسبت به زنان است
ichnoclast
ایزفسیل‌هایی که موجودات دیگر آنها را تغییر داده‌اند
کلیة جنبه‌های بافتی و ساختار درونی رسوب که حاصل زیست‌پریشی و زیست‌فرسایش در مقیاس‌های مختلف هستند
تندیس ایزد یا ایزدبانویی خاص که در معبد ویژۀ او قرار داده می‌شد
معبدی که به خدایان یک آیین خاص اختصاص دارد
همه یا گروهی از خدایان یا ایزدان یا ارباب انواع
مجموعه‌ای از ایزفسیل‌ها که نشان‌دهندۀ شرایط زیست‌محیطی معینی هستند
ichnogenus, igen
گروهی از ایزفسیل‌ها که ازنظر گونه‌ای و اندامگانی به ‌هم شباهت بسیار دارند
مطالعۀ ایزفسیل‌ها به‌ویژه ردپاهای فسیلی
ichnofossil
← رَدفسیل
ichnocoenosis
مجموعه‌ای از ایزفسیل‌های یافت‌شده از زیست‌بومی واحد
ichnospecies, isp
گروهی از ایزفسیل‌های متعلق به یک ایزسرده که دارای خصوصیات یکسان هستند
یکی از دو یا چند اتمی که عدد اتمی یکسان، اما عدد جِرمی متفاوت دارند
نوعی محصول افزایشی مهارشدۀ ایزوسیانات با ترکیبی شامل یک اتم هیدروژن فعال مانند فنول که تنها در دماهای بالا می‌تواند با پُلی‌اُل واکنش دهد و پُلی‌یورتان تولید کند
stop 2
یکی از گزینه‏های نوار ابزار (tool bar) که برای متوقف کردن عمل درحالِ‌انجام به کار می‏رود
cardiac arrest
قطع عمل تلمبه‏زنی قلب
foehn pause, sturmpause
قطع موقت گرم‌باد در سطح زمین به علت تشکیل یا نفوذ لایه‏ای از هوای سرد که گرم‌باد را از کف درّه به بالا می‌راند
کاهش شدید یا توقف ناگهانی ورود خالص سرمایه به اقتصاد
aeronautical fixed telecommunication network station/ aeronautical fixed telecommunications network station, AFTN station
ایستگاهی واقع در ساختار شبکۀ ثابت مخابراتی هوانوردی که تحت حاکمیت دولت متبوع عملیات را اجرا می‌کند
← ایستا کردن قاب تصویر
freeze frame 1, hold frame, still frame, freezing 2
چاپ مکرر یک قاب تصویر برای ‏به دست آوردن نما یا تصویر ثابت و بی‏حرکت متـ . ایستا کردن قاب، قاب‏ایستانی
slack water
وضعیتی که در آن سرعت جریان کشندی صفر است
electrostatics
دانش مطالعۀ بارهای الکتریکی ساکن و میدان الکتریکی حاصل از این بارها متـ . الکترواستاتیک