واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 3653
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
مشخص کردن رتبۀ یک‏یک داده‏ها براساس اهمیت نسبی آنها در یک زیرمجموعۀ معین
گردآوری مجموعه‌ای نظام‌مند از اطلاعات که از منابع باستان‌شناختی به ‌دست می‌آید و برای تحلیل‌های بعدی به کار می‌رود
data recovery, DAR
بازگردانی داده‌های ذخیره‌شدة آسیب‌دیده برای جلوگیری از نابودی آنها
data reduction 1
[رایانه و فنّاوری اطلاعات، علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی] فرایند تبدیل داده‌های خام به حالت فشرده‌تر بی‌آنکه اطلاعات مهم آن از بین برود [مهندسی نقشه‏برداری] کاهش حجم داده‌ها بدون از دست رفتن اطلاعات یا عوارض موردنظر
فرایند خلاصه‌سازی شمار فراوانی از داده‌ها در قالب جدول، نمودار و آماره‌های توصیفی
تکثیر داده‏ها بر روی تعدادی از رایانه‏ها در یک سامانۀ توزیعی متـ . همتاسازی داده‏ها
ارائۀ داده‏ها در قالبی مانند نمودار و جدول و اعداد
فرایند انتقال داده‌ها از پشتیبان به جایگاه اصلی آن برای جانشینی آنها با دادة مخدوش یا نامعتبر پیشین
فرایند جست‌وجو و انتخاب و خواندن داده‌‌ای مشخص از یک پروندة ذخیره‌شده
مطالعه و تحلیل سامانمند انواع منابع داده‌ای و فهم معنی داده‌ها و به‌کارگیری آنها به‌صورت ابزاری برای تصمیم‌گیری مؤثر و حل مسئله
data scientist
مهندس یا تحلیل‌گر تجاری خبره‌ای که با استفاده از ابزارهای داده‌یابی و روش‌های آماری یا علمی به دیدگاه‌های داده‌ای جدیدی دست می‌یابد
تقسیم مجموعه‏ای از داده‏ها به چند زیرمجموعه برای اِعمال فرایندهای خاص روی آنها
data security
محافظت داده‌ها در مقابل تغییر دادن غیرمجاز یا تصادفی یا تخریب یا افشا
فرایند فهم بافت معنایی داده در پایگاه‌داده
افزاره‏ای که داده‏های ارسالی از منبع را می‏پذیرد و ذخیره می‏کند
آنچه داده‏ها از آن برگرفته شده باشد، اعم از شی‏ء فیزیکی یا حالت آن یا فرایند یا کمیت یا دستگاهی که تولیدکنندۀ اطلاعات داده‏ای باشد
نگهداری داده در افزاره یا رسانه
محل ذخیرۀ داده‏ها در یک سامانه
زنجیره‏ای پیوسته از داده‏های دوگانیِ درحال‌انتقال
انتقال داده‏های دوگانی به‌صورت زنجیره‏ای پیوسته
1. مجموعه‏ای از عناصر یا اقلام داده‏ای (data element) که حکم یک واحد را داشته باشد 2. آرایش منطقی داده‏ها به‌نحوی‌که بتوان از آنها برای مدیریت داده‏ها در یک سامانه استفاده کرد
فرایند تعیین ساختار داده‏ها
فردی که داده‏های مشخصی به او مربوط می‏شود
روشی برای داده‌پوشی که در آن بخش‌هایی از داده‌ها را جانشین داده‌های دیگر می‌کنند
فرایند دریافت یا به‏کارگیری داده‏ها یا نمایش آنها در جایی دیگر
حرکت و انتقال فعال اطلاعات از جایی به جای دیگر
مقدار داده‌هایی که در واحد زمان از نقطه‌ای به نقطة دیگر انتقال می‌یابد
جابه‏جایی داده‏ها در میان رایانه‏ها یا در سطح یک شبکۀ مخابراتی
پهنه‌ای مشخص با چارچوب زمانی و مکانی معین در تحقیقات باستان‌شناختی که اغلب به ‌صورت یک ناحیۀ جغرافیایی یا محوطۀ باستانی است
فرایند ارزیابی درستی و انطباق‌پذیری و کامل بودن داده‌ای مشخص از مجموعة داده‌ها براساس روش یا فرایند یا قراردادی معین