واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 3653
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
dashboard/dash board
ابزاری مدیریتی که، در یک نگاه، امکان مشاهدة نشانگرهای کلیدی عملکرد مرتبط با یک هدف یا فرایند خاص را فراهم می‌آورد
← آزمون غربالگری سوءمصرف
[باستان‏شناسی] اطلاعات کمّی حاصل از مشاهدۀ یافته‌ها که مبنای استدلال و بحث و محاسبه قرار می‌گیرد [رایانه و فنّاوری اطلاعات، رمزشناسی] اعداد و متن و مانند آن که می‏توان آنها را به شکل خاصی مرتب کرد تا امکان ذخیره‏سازی و پردازش آنها به‌وسیلۀ رایانه فراهم شود متـ . داده‏ها
data acquisition
مرحله‌ای در پژوهش‌های باستان‌شناختی، همانند واحد نمونه در محوطۀ باستان‌شناختی، که در آن داده‌ها به سه صورت اصلی گردآوری می‌شوند: 1) شناسایی؛ 2) بررسی سطحی؛ 3) کاوش
انجام وظایف مربوط به گردآوری و درونداد و ذخیره‏سازی و پردازش داده‏ها در سامانۀ اطلاعات یک سازمان
شخص یا برنامه‏ای که وظایف مربوط به گردآوری و درونداد و ذخیره‏سازی و پردازش داده‏ها در سامانۀ اطلاعات یک سازمان را بر عهده داشته باشد
[آمار] فرایندی با هدف استخراج اطلاعات مفید که معمولاً مشتمل است بر پالایش و انتقال و مدل‌بندی داده‌ها [رمزشناسی، رایانه و فنّاوری اطلاعات] فرایند به کار بستن سامانمند روش‌ها و فنون آماری و منطقی برای توصیف و خلاصه‏سازی و مقایسۀ داده‏ها
نوعی خدمات ویژه در بعضی از محیط‌های اَبری که امکان دسترسی به داده‌های باارزش و متفاوتی را فراهم می‌کند اختـ . خاد DaaS1
data assimilation
تلفیق داده‏های ناهمگون، نمونه‏برداری‏شده در زمان‌ها و بازه‏های زمانی متفاوت و در مکان‌های مختلف، برای توصیف یکدست و سازگار سامانه‏ای فیزیکی مانند جوّ
data augmentation algorithm
نوعی جانِهی چندگانه که بیشتر در مدل‌های بیزی متغیرِ نهان به کار می‌رود متـ . الگوریتم داده‌افزایی
محلی که رسانندۀ خدمات کاربردی از آن برای نگهداری و کار با داده‏های مربوط به فرایندهای تصمیم‏گیری سازمان استفاده می‏کند
استانداردی برای پشتیبانی از هم‌رسانی داده‌ها (data sharing) و اِسناد و قابلیت ردگیری (traceability)
ابزاری برای تسهیل شفاف‌سازی تحقیقات که شناسایی و بازیابی و همتاسازی و درستی‌سنجی داده را امکان‌پذیر می‌کند
دسته‏بندی مجموعه‏ای از داده‏ها براساس ویژگی‌های آنها
برنامه‏ای برای دسته‏بندی مجموعه‏ای از داده‏ها براساس ویژگی‌های آنها
فرایند تصحیح خطاهای داده‏ای در مجموعه‏ای از داده‏ها، برای بالا بردن کیفیت داده‏ها با توجه به اهداف خاص
داده‌های باستان‌شناختی که به همراه هم در یک بافت ردۀ یک یافت شده باشند و برای مشخص کردن فضاها و انواع فعالیت‌های باستانی مورد استفاده قرار گیرند
دسته‏بندی مجموعه‏ای از داده‏ها براساس روابط آنها
data collection
نگاه کنید به : data gathering
فرایند جمع کردن داده‏های مختلف از منابع متفاوت و پراکنده
نوعی ارتباط که با انتقال داده‏ها صورت می‏گیرد
تجهیزاتی در شبکۀ ارتباطی که ارسال و دریافت داده‏ها را ممکن می‏سازد
data communication network
شبکه‏ای جهانی که امکان انتقال سریع و به صرفۀ پیغام‌ها و اطلاعات الکترونیکی را به کاربران می‏دهد
ارسال و دریافت داده‏ها در درون شبکۀ داده‏ورزی که غالباً شامل عملیاتی چون رمزبندی و رمزگشایی و اعتبارسنجی است
کاهش پهنای باند و هزینه و زمان و شمار عناصر داده‏ای برای ایجاد و ارسال و ذخیره‏سازی، بدون از دست دادن اطلاعات اصلی که با از میان بردن حشو و زوائد یا استفاده از رمزگذاری ویژه انجام می‏شود
روشی برای رمزبندی داده‏ها به‌نحوی‌که داده‏ها فضای کمتری به خود اختصاص دهند
← فشرده‌سازی 1
data confidentiality
حالتی حاکی از اینکه اطلاعات نباید در دسترس افراد یا هستارها یا فرایندهای غیرمجاز قرار گیرد
data confidentiality service
خدماتی در قلمرو امنیت برای مقابله با افشای غیرمجاز داده‏ها
تغییر رمزبندی داده‏ها از صورتی به صورت دیگر