واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 3653
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
dailies
نگاه کنید به : rushes
حجم معینی از خاکچال که روزانه با پسماند فشرده‌شده پر و با پوشانه پوشانده می‌شود
لایه‌ای از خاک که در پایان هر روز بر روی پسماند جامد متراکم‌شده در خاکچال بهداشتی ریخته می‌شود
مقدار مجاز مواد مغذی که در یک رژیم غذایی خاص در یک شبانه‌روز به بدن می‌رسد
مقدار متوسط انرژی که یک فرد در طول یک روز عادی مصرف می‌کند متـ . انرژی مصرفی روزانه
daily maximum temperature
بیشینۀ دما در بازۀ زمانی 24 ساعت پیوسته
daily minimum temperature
کمینۀ دما در بازۀ زمانی 24 ساعت پیوسته
daily reference values, DRVs 2
مجموع مقادیر مندرج در برچسب‌های اطلاعات تغذیه‌ایِ مواد غذاییِ مصرفی در طول روز، فارغ از هرگونه توصیۀ تغذیه‌ای
daily requirement
حداقل مقدار مواد غذایی که بدن در طول یک شبانه‌روز برای جلوگیری از بروز کمبودهای تغذیه‌ای به آن نیاز دارد متـ . نیاز روزانۀ کمینه minimum daily requirement, MDR
اصطلاحی بر روی برچسب‌های مواد غذایی، حاوی دو دسته اطلاعات مرجع (به‌ درصد) که یکی مربوط به دریافت‌های روزانه و دیگری مربوط به مقادیر روزانۀ مبنا است و برای راهنمایی مصرف‌کنندگان در انتخاب رژیم غذایی سالم درج میشود
daily variation
نگاه کنید به : diurnal variations
نوشابه‌ای که عمدتاً از شیر و فراورده‌های آن تهیه می‌شود
پی‌غذایی آمادۀ مصرف، ازجمله انواع بستنی خامه‌ای و پنیرهای تازه و شیرخاگین، که از فراورده‌های شیری مانند خامه و شیر و ماست تهیه شده باشد
dairy factory, creamery, dairy
واحدی تولیدی که در آن فراورده‌های شیری تولید می‌شود
هر فراوردۀ غذایی که از شیر تهیه شود متـ . فراوردۀ شیری milk product
پخشینه‌ای که پایۀ آن چربی شیر است و میزان چربی آن کمتر از کره است
dakhma/ dokhma
ساختاری دایره‌‌شکل که براساس سنت زرتشتی اجساد را در آن رها می‌کردند و پس از متلاشی شدن بافت‌های آنها، استخوان‌ها را در درون چاه مرکزی آن میریختند
DAL
نگاه کنید به : dedicated access line
DAL
نگاه کنید به : dedicated access line
قانونی که بنابر آن فشار کل آمیزه‌ای از گازهای بدون برهم‌کنش در یک محفظة بسته برابر است با حاصل جمع فشارهای تک‌تک گازهای موجود در همان محفظه
damage control party
نگاه کنید به : damage control team
damage control team, damage control party
گروهی آموزش‌دیده از خدمۀ شناور که در مواقع اضطراری، مهار آب‌گرفتگی و مقابله با دیگر صدمات احتمالی را بر عهده دارند
damage tolerant
ویژگی هرنوع سازۀ پروازی که پس از بروز خرابی همچنان می‌تواند فشارهای معمول را تحمل کند
ریلی که در نتیجۀ خروج از خط قطار یا بارگیری و جابه‌جایی نادرست یا به‌ دلایل دیگر آسیب دیده باشد
نوعی نشاسته که از تخریب بافت ریزدانه‏های نشاسته در مراحل مختلف ‏آسیاب ‌کردن غلات به دست می‌آید
damp wood
نگاه کنید به : green wood
damp wood
نگاه کنید به : green wood
damped
ویژگی متغیری که دامنۀ آن با زمان کاسته شود
damped oscillation
هر نوسانی که در آن دامنۀ نوسان در طول زمان کاهش یابد
damped wave
موجی که دامنة آن به‌علت اتلاف انرژی به‌طور نمایی کاهش می‌یابد