واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 64
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
تقاطع سه‏راهی که بازوهای آن عمودبرهم نیستند
Y-cord hearing aid
نوعی سمعک جیبی که خروجی تقویت‌کنندۀ آن با یک سیم Yشکل به هر دو گوش هدایت میشود
← فامتن‌وارۀ مخمری
مجموعه‌ای از دِنای ژنگانی یک اندامگان که به‌صورت تصادفی همسانه‌سازی شده و وارد ناقل فام‌وارۀ مخمری شده است
ردیفی منظم از همسانه‌های فامِر که نقشۀ فیزیکی ژنگان را تشکیل می‌دهد
شناوری که از آن برای گشت یا سفر تفریحی و حتی مسابقه استفاده می‌کنند
ورزش یا سرگرمی یا تفریح با قایق تفریحی
واگن خدمتی که در محوطه‌ای مشخص به کار گرفته می‌شود
هر یک از یدک‌کش‌ها و دوبه‌ها و سبک‌سازها و دیگر شناورهای کوچک که در محوطه‌های بندری و کشتی‌سازی‌ها از آنها استفاده می‌شود
وسیله‌ای چهارچرخ برای جابه‌جا کردن بارگنج‌ها در بارگنجان
yard locomotive, shunting locomotive
لوکوموتیوی برای سر هم‌ کردن یا جداسازی واگن‌های قطار در تنظیم‌گاه
الواری که در معرض هوا خشک شده است
فردی که ناظر بر عملیاتی مانند جابه‌جایی لوکوموتیوها و قطارها و همچنین کار با جرثقیل مشترک باریکی در محوطة کارگاهی یا کشتی‌سازی است
سامانه‌ای برای واپایی و برنامه‌ریزی عملیات جابه‌جایی بارگنج‌ها در اسکله اختـ . ساراب YOCS
برنامه‌ریزی‌ای که در آن مدیران بنادر جابه‌جایی بارگنج‌ها و صادرات و واردات را واپایی و طرح‌ریزی می‌کنند
پرستشگاهی در محوطۀ باز که در آن اثر یا آثاری آیینی و مقدس بر روی یک پایه یا تاقچه قرار داده می‌شود
دستگاهی متشکل از یک یا چند دوّار برای انتقال چوب از پای کُنده به انبارگاه
انتقال اولیۀ چوب از پای کُندۀ درخت به انبارگاه جنگل
خط عبور بافۀ اصلی داربَری
yarn
محصولی با سطح مقطع بسیار کم که از تابیدن یک رشته یا کنار هم‌ قرار گرفتن الیاف با تابیدن یا بدون تابیدن به دست می‌آید
شتاب زاویه‌ای هواگرد یا موشک یا کشتی حول محور قائم
yaw angle, angle of yaw
با دید از بالا، زاویۀ بین محور طولی هواگرد و جهت مرجع
سامانه‌ای خودکار در هواگرد که انحراف در زاویۀ گردش هواگرد را حس می‌کند و با سکان عمودی آن را اصلاح می‌کند
مجموع مؤلفه‌های سرعت زاویه‌ای (angular velocity) اُیلر هواگرد در امتداد محور قائم آن
تیغۀ ماهیوار قائم بر روی یک بازوی لولاشده که زاویۀ سمت‌گشت را نشان می‌دهد
yaw/ yawing
گردش هواگرد حول محور قائم که جهت مثبت آن از بالا ساعت‌گرد است
گشتاوری که تمایل به چرخاندن هواگرد حول محور قائم دارد
ابزار یا حسگری که آهنگ سمت‌گشت را اندازه‌گیری می‌کند و شامل چرخش‌نما یا لولۀ پیتو (pitot tube) است
yea-and-nay rollcall
نگاه کنید به : roll-call vote
نشریه‏ای سالانه حاوی شرح وقایع سال گذشته