واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 3270
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
tailor-made tour
گشتی که براساس درخواست‌های خاص مشتری طراحی شده است
tailored marketing
نگاه کنید به : customized marketing
tailplane
← دُم افقی
tailwind, following wind
بادی در جهت حرکت جسم متحرک نسبت به زمین
[سینما و تلویزیون، موسیقی] یک نوبت فیلم‌برداری از یک صحنه [موسیقی] ضبطی منفرد، متمایز و مستمر از یک قطعه یا خطی از آن
برخاستن هواپیما از فرودگاه
take over/takeover
در اختیار گرفتن ادارة یک شرکت با خرید بیش از 50 درصد از سهام آن
نوعی بیماری قارچی که به ریشه و پاهنگ/ طوقۀ (crown) غلات حمله می‌کند و علاوه بر کاهش چشمگیر محصول، ممکن است موجب سیاهی ریشه یا کوتولگی (dwarf) یا سفیدخوشگی یا حتی مرگ گیاه می‌شود
take-off alternate
نگاه کنید به : takeoff alternate
take-off distance
مسافتی که هواپیما از لحظۀ رها شدن ترمز تا عبور از فراز نقطۀ مرجع (reference zero) طی می‏کند
مسافتی که هواپیما بر روی زمین یا آب، از نقطۀ شروع برخاست تا جدا شدن چرخ‌ها از روی باند، طی می‏کند
take-off safety speed, V2
سرعتی که در آن با وجود از کار افتادن یک موتور، امکان اوج‏گیری همچنان وجود دارد اختـ . ساب 2
takeoff alternate/ take-off alternate
فرودگاه جانشینی که هواپیما اندکی پس از برخاست بنا به ضرورت در صورت عدم امکان بازگشت به فرودگاه خروجی در آن فرود می‌آید
takeoff distance available/ take-off distance available, TODA
مسافت واقعی برای برخاست هواگرد در شرایط مشخص
takeoff distance required, TODR, take-off field length required
مسافت افقی لازم برای شتـاب‌گیری هواپیما و رسیدن به سرعت ایمن، از نقطة رهاسازی ترمزها تا ارتفاع پنجاه‌پایی از سطح زمین یا آب
takeoff run available/ take-off run available, TORA
طول برخاست قابل‌دسترس برای برخاست هواگرد
نوعی غذاخوری که مشتری می‌تواند از پیش به آن سفارش غذا بدهد و به بیرون ببرد متـ . رستوران بیرون‌بَر
takir
نگاه کنید به : playa
زمان لازم برای تکمیل تولید و پاسخ به تقاضای مشتری
مسابقه‌ای تلویزیونی‌که در آن شرکت‌کنندگان غیرحرفه‌ای توانایی‌های خود را در زمینۀ ویژه‌ای به نمایش می‌گذارند
talented materials
نگاه کنید به : smart materials
برنامه‌ای که در آن مجری یا مجریان معمولاً در استودیو و در مقابل تماشاگران با افراد مشهور گفت‌وگو می‌کنند
← قوطی استوانه‌ای
tallgrass prairie, longgrass prairie
مرغزاری با بارش سالانۀ بیش از 500 میلی‌متر که دارای خاک رُس‌بنیان و علف‌های بلند است
tallow
چربی حیوانی جامد حاصل از بافت‌های چربی گوسفند یا گاو که حاوی مقدار زیادی اسید چرب اشباع و تک‌غیراشباع (monounsaturated) و سفید و بدون بو و طعم است
وارسی و شمارش کالاهایی که در کشتی بارگیری یا از آن تخلیه می‏شود
Tamaricaceae
تیره‌ای از میخک‌سانان اغلب علفی یا درختی کوچک یا درختچه‌ای با چهار سرده و 120 گونه بومی نواحی خشک آسیا و اروپا و افریقا که بسیاری از آنها در خاک‌های شور می‌رویند؛ برگ‌های آنها معمولاً فلس‌مانند و به طول یک تا پنج میلی‌متر است و در طول ساقه با یکدیگر هم‌پوشانی دارند و در برخی گونه‌ها با ترشحات نمک پوشیده شده‌اند؛ گل‌های آنها کوچک و منظم و چهار تا پنج ‌پر یا به‌ندرت شش‌پر است
سرده‌ای از باقلائیان شامل یک گونه با تنۀ قطور که ممکن است تا 7/5 متر هم برسد؛ دارای پوستۀ ساقۀ زبر و خاکستری تیره و با برگ‌های متقابل و مرکب با 10 تا 20 جفت برگچۀ مستطیلی و گل‌های زرد و قرمز نر و ماده در گل‌آذین خوشه‌ای کوچک و میوه‌هایی به شکل پیله‌های خمیده به طول 8 تا 15 سانتی‌متر و به عرض 2 تا 2/5 سانتی‌متر که در هنگام رسیدن در درون آن ماده‌ای خمیری و آبدار و اسیدی و دارای فیبر تشکیل می‌شود
Tamarindus indica, Tamarindus officinalis
تنها گونة تمر هندي به شكل درختي به ارتفاع 12 تا 18 متر با برگ‌هاي دائم به رنگ سبز روشن و مركب و شانه‌اي و با گل‌هاي زرد و قرمز به عرض 2/5 سانتي‌متر و داراي پنج گلبرگ گل‌آذين خوشه‌اي و ميوة باقلايي ناشكوفا به طول 12 تا 15 سانتي‌متر و داراي بخش گوشتي خميري و اسيدي در درون
Tamarindus officinalis
نگاه کنید به : Tamarindus indica