واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 3270
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
جریان آرام لایه‌های سیال بر روی هم، که در سرِ جریان، از مرکز به‌سمت جدارۀ لوله شکل تلسکوپ را تداعی می‌کند
Telescopium, Telescope, Tel
صورت فلکی کوچک و کم‏نوری در آسمان جنوبی (southern sky)، در کنار صورت آتشدان
زمین‌لرزه‏ای به فاصلۀ رومرکزی 30 تا 80 درجه از ایستگاه لرزه‏نگاری
teleselling
نگاه کنید به : telemarketing1
شخصی که ازطریق دورخرید کالا و خدمات موردنیاز خود را تهیه و دریافت می‌کند
teleshopping
خرید کالا یا خدمات ازطریق تلویزیون و تلفن و اینترنت
telesubstitution
نوعی واکنش جانشینی که در آن گروه واردشونده در فاصله‏ای بیش از یک اتم از گروه ترک‌کننده قرار می‌گیرد
telethermal deposit
کانساری گرمابی که در عمق کم و دمای نسبتاً کم و احتمالاً در فاصلة دور از ناحیة منشأ محلول گرمابی تشکیل می‌شود
برنامۀ چندساعتۀ تلویزیونی که هدف اصلی آن جمع‌آوری اعانه و کمک‌های فردی یا گروهی خاص برای مصارف خیریه است
اثری نگاشتاری که برای برنامه‏های تلویزیونی ساخته می‏شود، مانند عنوان‏بندی‌های تلویزیونی
television safe action area
نگاه کنید به : safe area
ماهواره‌ای در مدار زمین که علائم تلویزیونی را بین ایستگاه‌های تلویزیونی رله می‌کند
نوعی خدمات تماس‌انبوه که در آن مجری نظرسنجی پرسش‌‌های خاصی را مطرح می‌کند و تماس‌گیرنده با فشردن دکمه‌های تلفن گزینه‌ای را انتخاب می‌کند
هرنوع کاری که خارج از محیط کار اصلی انجام شود و در طی آن ارتباط کارمند و کارفرما، ازطریق اینترنت و از راه دور فراهم شود
محلِ کاریِ جایگزین شامل ایستگاه‌های کاری اجاره‏شده برای برقراری ارتباط و انجام کار کارمندان
سطحی که پتانسیل بهنجار هر نقطۀ آن برابر با پتانسیل واقعی نقطۀ نظیرش بر روی سطح زمین است
telocentric
← فام‌تن ته‌میان
telocentric chromosome
فام‌تنی که میان‌پار آن در انتهای آن قرار دارد متـ . ته‌میان telocentric
telomerase, telomere terminal transferase
زی‌مایه‌ای که توالی‌های کوتاه پیاپی ته‌پار را به انتهای فام‌تن‌های هوهسته‌ای اضافه می‌کند
telomere terminal transferase
نگاه کنید به : telomerase
telomere, telomere DNA, telomeric DNA, TEL-DNA
بخش‌های انتهایی فام‌تن‌ها در یاخته‌های هوهسته‌ای‌ها
telomeric position effect
نگاه کنید به : telomeric silencing
telomeric silencing, telomeric position effect
منع رونویسی ژن‌های دِنای مجاور ته‌پار توسط ته‌پار
مرحله‏ای از تقسیم یاخته‏ای که در آن فام‌تن‌های جداشده از یکدیگر در دو قطب یاخته گِرد هم می‏آیند و دور هر گروه غشای هسته تشکیل می‏شود
temenos, sacred precinct
محدوده‌ای عمدتاً شامل معبد و محل‌های نگهداری نذورات و فضاهای میان آنها با تفاوت‌هایی در حوزه‌های تمدنی مختلف
tempa spare
نگاه کنید به : compact spare
روشی که در آن جوش لایۀ رویی موجب پخت مجدد و اصلاح خواص متالورژیکی لایۀ زیرین می‌شود
دستگاهی که منحنی تغییرات دمایی شکلات را در حین فرایند دماآمایی ترسیم می‌کند
1. رنگ محلول در آب که با نوعی مادۀ چسبنده ساخته می‌شود 2. اثری که ازطریق آمیختن رنگ محلول در آب با نوعی مادۀ چسبنده ساخته می‌شود
temperament
1. تعدیل جزئی فواصلی که ازنظر صداشناسی خالص و دقیق‏اند 2. هر گام یا نظام کوک که در آن فواصلی که ازنظر صداشناسی خالص و دقیق‌اند تعدیل جزئی شده باشند