واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 3270
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
technological attribute
ویژگی یک دست‌ساخته که بستگی مستقیم به نحوۀ تولید و به‌کارگیری مواد خام آن دارد و براساس آن می‌توان به طبقه‌بندی فنی دست زد
technological capability
میزان تسلط بر فنّاوری، از بهره‌برداری تا خلق شیوه‌های نو
technological capability assessment
نگاه کنید به : technology auditing
technological collaboration
همکاری فعال دو یا چند سازمان برای تحقق یک هدف فنّاورانة مشترک
technological competency
قابلیت فنّاورانۀ یک سازمان در ارتقای جایگاه رقابتی خود
technological gap
تفاوت سطح فنّاوری میان دو کشور یا دو شرکت
technological innovation
هر نوآوری که بر پایۀ فنّاوری انجام ‌شود
technological innovation system
نوعی نظام نوآوری که محدود به یک فنّاوری مشخص است
محدودیت در تغییر فنّاورانه به‌دلیل وابستگی به مسیر در یک یا چند فنّاوری خاص
عدم توان رقابت یک یا چند فنّاوری در بازار خاص به‌دلیل قفل‌شدگی فنّاورانه
technological management
به‌کارگیری مؤثر فنّاوری برای پیشبرد و بهبود همۀ کارکردهای سازمانی
technological niches
فضای کوچک و ویژه‌ای که گروهی از کنشگران آن را با هدف آزمودن و توسعة فنّاوری‌های جدید و ایجاد بازارهای بزرگ‌تر شکل می‌دهند و قواعد رژیم فنّاورانة حاکم از آن محافظت می‌کند
technological optimists
technological regime
مجموعه‌ای از روال‌های مهندسی، فنّاوری‌های فرایند تولید، مشخصه‌های محصول تولیدی، مهارت‌ها و رویه‌ها، شیوه‌های اعمال مدیریت بر نیروی کار و فرایند تولید کالای مناسب و مواجهه با مشکلات مربوط به فنّاوری
technological revolution
تغییر چشمگیر و نسبتاً سریع در ساختارهای مهم جامعه ناشی از ورود و استفاده از مجموعه‌ای از فنّاوری‌های جدید
technological singularity
فرضیه‌ای که قائل به نقطه‌ای است که در آن مهار فنّاوری از دست بشر خارج می‌شود
گونه‌ای که براساس شاخصه‌های فنی مانند ترکیب یا تولید یا هر دو متمایز می‌شود
technologist
کارشناس فنّاوری
technology accumulation
افزایش تدریجی توانمندی‌های فنّاورانه در سطوح مختلف شامل یادگیری فنّاوری و بومی‌سازی آن و تغییر و تحول فنی و افزایش ظرفیت تولید و جز آن
technology acquisition
فرایندی که در آن فنّاوری‌های برگزیده از طریق طیفی از روش‌های مختلف شامل خرید یا همکاری و مشارکت یا توسعه درونی کسب می‌شوند
technology adoption, adoption of technology
بخشی از فرایند اکتساب فنّاوری که به بومی‌سازی فنّاوری دریافت‌شده منجر می‌شود
اتحاد سازمان‌های دخیل در توسعۀ نوآوری‌های فنّاورانه برای دستیابی به اهداف مشترکشان از طریق به اشتراک ‌گذاشتن منابع و امکاناتی که هریک در اختیار دارند
technology assessment, TA 1
بررسی و تحلیل جذابیت و مطلوبیت یک فنّاوری با توجه به اثرات اقتصادی و فنی و پیامدهای زیست‌محیطی و اجتماعی آن متـ . ارزیابی جذابیت فنّاوری technology attractiveness assessment
technology attractiveness
اهمیت یک فنّاوری از منظر راهبردی یا عملیاتی برای یک سازمان یا کشور که اولویت‌های سرمایه‌گذاری در بخش مربوط را تعیین می‌کند
technology attractiveness assessment
← ارزیابی فنّاوری
technology auditing, technological capability assessment
ارزیابی توان یک سازمان یا کشور در رابطه با یک یا مجموعه‌ای از فنّاوری‌ها
technology based structure
ساختاری که از فنّاوری برای افزایش اثربخشی و کارایی استفاده می‌کند متـ . ساختار فن‌محور T-form structure
عاملی که با برقراری ارتباط میان راه‌حل‌های موجود و بخش‌ها و فنّاوری‌های دیگر خلأهای اطلاعاتی و دانشی را از میان بر می‌دارد
technology commercialization
انتقال فنّاوری از آزمایشگاه پژوهشی به بازار
technology diffusion
نفوذ فنّاوری از مجاری مختلف و به شیوه‌های متفاوت در جامعه