واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 3270
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
روشی که در آن عملکرد پردۀ گوش و گوش میانی ازلحاظ میزان عبور صدا یا مقاومت در برابر آن سنجیده می‌شود متـ . تبیره‌سنجی
tympanum
← حفرۀ گوش میانی
tympanum
نگاه کنید به : tympanic membrane
tympanum 1, tympan
سطح محاط بین چَفته و خط پاکار
سطح محاط در درون سنتوری (pediment)
فرایندی غالباً به‌منظور سترون‌سازی که در آن مواد را به مدت سه روز متوالی در دوره‌های یک‌ساعته بین 80 تا 100 درجۀ سلسیوس حرارت می‌دهند و در دوره‌های حد واسط در دمای اتاق یا بدن نگهداری می‌کنند
در طبقه‌بندی اشیای باستانی، شیء یا سازه یا هر عضو دیگری از مجموعۀ مواد فرهنگی، که باتوجه‌به مجموعه‌ای سامانمند از بارزه‌ها مشخص می‌شود
type 2, type specimen
نمونه‌ای که نقش مرجع برای نام علمی دارد و نام گیاه برمبنای آن اختیار شده است متـ . مونة نامگانی nomenclatural type
type 3
عنصری انتزاعی دارای ویژگی‌های معین که وقوع بیرونی ندارد و تنها در قالب نمونه‏هایش تجلی می‌یابد
گواهی‌ای که به محصولی اعطا می‌شود که حداقل الزامات قانونی و فنی و ایمنی را دارا باشد
سندی قانونی که سازمان‌های معتبر هواپیمایی کشوری جهان برای هر هواگَرد صادر می‏کنند تا سازنده بتواند محصول خود را برای فروش ارائه کند؛ برای کلیۀ کارکنان فنی و عملیاتی که با نوع خاصی هواگَرد کار می‏کنند نیز گواهینامه‏ای تحت همین عنوان صادر می‏شود
سندی قانونی که سازمان‌های معتبر هواپیمایی کشوری در جهان برای هر هواگرد صادر می‌کنند تا سازنده بتواند محصول خود را برای فروش عرضه کند
type curve
نگاه کنید به : master curve
نوع خاصی از دست‌ساخته که یادآور دوره یا فرهنگ معینی است
type I error, error of the first type
در آزمون فرض، رد کردن فرض صفرِ درست
type II error, error of the second type
در آزمون فرض، رد کردن فرض مقابلِ درست
type rating
مجوزی که سازمان هواپیمایی کشوری برای پرواز یا نگهداری نوع خاصی از هواگرد با وزن بیشینۀ برخاست بالاتر از 5670 کیلوگرم صادر می‌کند
آموزش خدمۀ پرواز برای احراز توانایی‌های لازم برای کسب مجوز پرواز با هواگردی جدید
type species
نگاه کنید به : holotype 1
type specimen
نگاه کنید به : type 2
گونه‌های متفاوتی از اشیا که به دسته‌ای کلی و مشابه تعلق دارند و نشان‌دهندۀ نوعی توالی گاهنگاشتی هستند
محوطه‏ای که در آن ویژگی‌های شاخص یک فرهنگ مفروض/ معین شکل گرفته است
typeface
نگاه کنید به : font
سرده‌ای از لوئیان علفی تکپایه با حدود پانزده گونه که در زیستگاه‌های مرطوب جهان مخصوصاً نیمکرۀ شمالی می‌رویند؛ برگ‌های آنها متناوب و معمولاً قاعده‌ای و به یک ساقۀ سادۀ بدون گره متصل‌ است و گل‌های تکجنسی آنها در گل‌آذین سنبلۀ (spike) متراکم قرار دارد و گرده‌افشانی در آنها با باد انجام میشود؛ گل نر به یک جفت پرچم و کرک تقلیل یافته است و تعداد زیادی از گل‌های ماده در زیر گل نر بر روی ساقه تشکیل یک سنبلۀ سوسیس‌شکل می‌دهند
Typhaceae
تیره‌ای از گندم‌سانان بزرگ علفی مردابی با یک سرده و حدود پانزده گونه با پراکندگی جهانی و برگ‌های طویل و کامل و گل‌های تکجنسی که در یک سنبلۀ قهوه‌ای‌ قرار می‌گیرند
typhoon
← توفند
typhoon warning
نگاه کنید به : hurricane warning
typicality effects
آنچه قضاوت افتراقی در مورد نمونه بودن در یک مقوله را امکان‌پذیر می‌کند
typification, examplification
تمیز دادن گونه‌های مختلف از یکدیگر
فردی که نویسه‌نگاری می‌کند