واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 6668
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
بندی در قرارداد حمل بار که چگونگی و شرایط انجام خدمات بازگردانی در ‌هنگام بروز حوادث را تعیین می‌کند
salvage cut
نگاه کنید به : salvage cutting
salvage cutting/salvage cut, salvage felling, salvage logging
برداشت درختان مرده یا درحال‌مرگ، پیش از آنکه ارزش تجاری چوب آنها از دست برود
salvage excavation
کاوشی که در حیطۀ باستان‌شناسی نجات انجام می‌گیرد
salvage felling
نگاه کنید به : salvage cutting
نوعی حق ممتاز دریایی که برای بازگردان نسبت به کشتی یا کالاهای آن در روند بازگردانی تا زمان وصول مطالبات محفوظ است
salvage logging
نگاه کنید به : salvage cutting
salvage master, wreck master 1
کسی که مسئول عملیات بازگردانی است
انعامی که به خدمۀ کشتی بازگردانی پرداخت میشود
salvage tug, wrecking tug
یدککشی که از آن برای بازگردانی شناورهای آسیب‌دیده و درمعرض‌خطر، گاه در موقعیت‌های اضطراری، استفاده میشود
شناوری مجهز به تجهیزات ویژه که از آن برای بازگردانی استفاده می‌کنند متـ . کشتی بازگردانی salving ship
salve award
نگاه کنید به : salvage award
salve charge, salvage charges
← پاداش بازگردانی
گونه‌ای مریم‌گلی به شکل گیاهی بوته‌ای به ارتفاع20 تا 50 سانتی‌متر و با برگ‌های شانه‌ای دارای 2 تا 3 جفت برگچه که بـرگـچۀ انتهایی خطی یا مستطیلی‌ـ بیضوی با حاشیۀ صاف است و کاسۀ گل‌ استکانی ارغوانی به طول 12 تا 15 میلی‌متر و با جام گل صورتی یا بنفش به طول حدود 22 میلی‌متر متـ . عقربان
گونه‌ای مریم‌گلی به شکل گیاه علفی چندساله به ارتفاع حداکثر 1/5 متر و برگ‌‌های تخم‌مرغی پهن یا کم‌وبیش دایره‌ای به طول 8 تا 17 و به عرض 7 تا 13 سانتی‌متر و دارای بافت ضخیم و چرم‌مانند و با گل‌آذین بزرگ و خوشه‌ای مرکب و جام گل سفید یا زرد کم‌رنگ و کاسۀ گل قیفی‌شکل متـ . کوکل
گونه‌ای مریم‌گلی به شکل گیاه علفی چندساله با بن چوبی و ساقه‌های فراوان و پوشیده از کرک‌های نمدی‌ـ پنبه‌ای و برگ‌های قاعده‌ای با حاشیۀ صاف یا دارای دندانه‌های نامنظم و جام گل آبی متمایل به سفید به طول 30 تا 35 میلی‌متر متـ . نوروزک
گونه‌ای مریم‌گلی به شکل گیاه علفی چندسالۀ بسیار معطر به طول 30 تا 50 سانتی‌متر با ساقه‌های پرشمار و راست و پوشیده از کرک‌های فراوان ساده و غده‌دار و جام گل سفید به طول 2/5 تا 3 سانتی‌متر متـ . مَرو
Salvia officinalis, garden sage
گونه‌ای مریم‌گلی به شکل گیاه‌ بوته‌ای به ارتفاع 25 تا 50 سانتی‌متر با ساقه‌های راست و منشعب و پوشیده از کرک‌های کوتاه پیچ‌خورده و برگ‌های مستطیلی تقریباً نوک‌گرد یا نوک‌تیز و گرد یا باریک در قاعده و با بافتی چین‌وچروک‌دار و ضخیم و پوشیده از کرک‌های چندخانه‌ای متراکم و جام گل ‌بفنش متـ . مریم‌گلی 2 common sage
گونه‌ای مریم‌گلی به شکل گیاه علفی چندسالۀ معطر به ارتفاع 20 تا 120 سانتی‌متر با ساقۀ راست و ساده و با برگ‌های قاعده‌ای و ساقۀ به طول 5 تا 32 و به عرض 5 تا 22 سانتی‌متر و تخم‌مرغی یا تخم‌مرغی‌ـ مستطیلی و با جام گل صورتی یا یاسمنی و مایل به سفید و برگ‌های غشایی به رنگ‌های صورتی سفید با حاشیۀ سبزرنگ متـ . مَرموک clary sage
سرده‌ای از نعنائیان شامل گیاهان علفی چندساله و به‌ندرت دو یا یک‌سالۀ نیمه‌چوبی یا چوبی با ساقه‌های راست یا خوابیده و پوشیده از کرک‌های ساده و غده‌ای یا بی‌کرک و با برگ‌های ساده یا مرکب و گل‌آذین گرزن و کاسۀ گل استکانی یا لوله‌ای یا قیفی؛ جام گل آن به رنگ‌های سفید یا زرد یا آبی یا ارغوانی یا صورتی یا قرمز، لولۀ جام گل راست یا در بخشی بادکرده و کیسه‌مانند، با دو پرچم و کیسه‌های بساک آن ازطریق رابط به هم پیوسته‌اند و فندقچه‌های بیضوی و تقریباً کروی و بی‌کرک دارند
← شناور بازگردانی
تیره‌ای از سرخس‏سانان آبزی که پهنک‌های آنها غیرمنقسم است
فردی که بازگردانی کند
نوعی میوۀ فندقه که پیرابَر آن به شکل بال غشایی (membranous wing) گسترش‌ یافته است و به‌آسانی با باد پخش می‌شود
Sambucus
سرده‌ای از آقطیان با حدود ده گونۀ عمدتاً درختچه‌ای یا درختی کوتاه که اغلب گونه‌های آن بومی جنگل‌های معتدل یا نیمه‌گرمسیری هر دو نیمکرۀ زمین هستند؛ این گیاهان به دلیل داشتن درختچه‌های زینتی و گیاهان جنگلی و میوه‌های سِته‌ از اهمیت خاصی برخوردارند
بافت به‌ظاهر جداگانه‌ای که با پژوهش‌های بیشتر یکپارچگی و تعلق آن به بافتی دیگر روشن می‌شود
same-day patients
نگاه کنید به : outpatient
بازدیدکننده‏ای که شب در محل بازدید اقامت نمی‌کند
نوعی تدفین دوتایی یا تدفین هم‌جوار که در آن اجساد جنسیت یکسان دارند
رابطه‌ای طولانی و صمیمی و پایدار میان دو فرد هم‌جنس که در برخی حوزه‌های قضایی و حقوقی به رسمیت شناخته شده است