واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 2918
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
محور جانبی یا دومین یک برگ مرکب دوبارشانه‌ای
محور مرکزی سنبلچۀ گندمیان یا جگنیان
rachiocentesis
نگاه کنید به : lumbar puncture
محور اصلی در برگ مرکب شانه‌ای
محور مرکزی و اصلی درون یک گل‌آذین
مربوط به نژاد
racial discrimination
تبعیضی که نسبت به افراد یا گروه‌های نژادی خاص اعمال می‏شود
racialism
نگاه کنید به : racism
هرنوع تایر خاص خودروهای مسابقه که برای شرایط ویژۀ میدان‌های مسابقه طراحی شده باشد
racism, racialism
باور به وجود ارتباطی معنادار میان ویژگی‌های نژادی افراد و خصایص اجتماعی یا روان‌شناختی یا جسمانی آنها به‌شکل مثبت یا منفی
کسی که قائل به نژادگرایی است
rack focus, focus change, shift focus, pull focus
تغییر معمولاً سریع عمق میدان در طول یک نما از پیش‌زمینه تا پس‌زمینه یا برعکس
ریل دندانه‌داری که بین دو ریل اصلی خطوط مناطق کوهستانی قرار می‌گیرد و لوکوموتیوهایی که چرخ‌دنده‌های شانه‌ای دارند، برای افزایش کشش در فراز و مهار سرعت در شیب از آن استفاده می‌کنند
نرخ متعارف و اعلام‏شده برای اتاق‌های مهمان‌خانه/ هتل که با نرخ‌های دیگر، مانند نرخ تشویقی و تخفیف‏دار و گروهی متفاوت است
ابزاری ورزشی متشکل از دسته و صفحه‌ای معمولاً گرد یا بیضی برای ضربه زدن به توپ یا پرتوپ متـ . راکت
ورزش‌هایی که در آن توپ را با دستاک از روی تور رد می‌کنند یا به دیوار می‌زنند متـ . ورزش‌‌های راکتی
ریسمانی که از آن برای همبندی دو طناب استفاده می‌کنند
تغییر شکل عرضی چارچوب کشتی یا بارگُنج به‌ دلیل فشارهای واردآمده به آن
نوعی هم‌بندی که در آن ریسمان هم‌بندی را به سیاق نردبان‌های طنابی به‌صورت هشت انگلیسی دور دو طناب می‌بندند
نوعی هم‌بندی که در آن یک سر رشته بیرون می‌ماند و سر دیگر رشته به‌صورت عدد هشت انگلیسی از میان دو طناب دو تا دوازده بار می‌گذرد و سرانجام به سر بیرون‌مانده گره می‌خورد
racking turns
رفت‌وبرگشت‌های ریسمان همبندی به دور دو طناب به شکل هشت انگلیسی
racon
نگاه کنید به : radar beacon
racon, radar beacon, RBn, radar transponder
نوعی نشان‌فرست که با دریافت نشانک‌های راداری از کشتی یا هواپیما فعال می‌شود و نشانک‌هایی را برای محاسبۀ فاصله و تعیین سمت ارسال می‌کند
اَپرتی‌سازی ازطریق پرتودهی
مقدار پرتودهی برای کاهش تعداد هاگ‌های کلستریدیوم بوتولینوم
radar absorbent materials, radar absorbing materials
موادی در رنگ بدنۀ هواپیما که نشانک‌ها/ سیگنال‌های راداری دشمن را جذب می‏کند متـ . جاذب رادار
radar absorbing materials
توصیه باتوجه‌به اطلاعاتی که از مشاهدات راداری به دست می‌آید
رادار هواپیما که برای تعیین فرازای آن نسبت به سطح زیرین به کار می‌رود متـ . فرازیاب رادیویی radio altimeter
سطحی وسیع و هموار در ارتفاع معینی از سطح دریا که برای تعیین ارتفاع راداری پرواز هواگرد به‌عنوان سطح مبنا مورد استفاده قرار می‌گیرد