واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 5044
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
painful ejaculation
نگاه کنید به : odynorgasmia
پراکنه‌ای از رنگ‌دانه در محملی رزینی که پس از پوشانش سطح و خشک یا پخته شدن، پوسه (film) جامدی ایجاد می‌کند
paint remover, stripper 1
ماده‌ای که پس از مالیده شدن بر پوشش، آن را نرم و برداشتن پوشش را از سطح آسان می‌کند
ورزشی فردی یا گروهی که در آن شرکت‌کنندگان با تفنگ مخصوص توپ‌های حاوی رنگ را به حریفان خود شلیک می‌کنند
Painter
نگاه کنید به : Pictor
قطعه‌طنابی که به قایق می‌بندند و از آن برای مهار یا کشیدن قایق استفاده می‌کنند
painter 2
نگاه کنید به : scenic artist
painty taste
گشته‌طعم ناشی از اکسایش روغن‌های حاوی لینولئات، مانند سویا و کانولا، که براثر حرارت بسیار بالا ایجاد می‌شود
pair annihilation, annihilation
پدیده‏ای که در آن ذره‏ای با پادذرۀ متناظرش برخورد می‏کند و هر دو ناپدید می‏شوند و انرژی آنها به دو یا چند فوتون تبدیل می‏شود
pair of bitts
نگاه کنید به : mooring bitt
pair production
پدیدۀ نسبیتی تبدیل انرژی به ماده که در آن فوتون‌های پرانرژی، در گذر از محدودۀ میدان الکتریکی قوی، به‏طور هم‏زمان به یک الکترون منفی و یک الکترون مثبت (پوزیترون) تبدیل می‏شوند
paired samples
نگاه کنید به : matched pairs
فرمولدار نگاشتی مانند با ویژگی‌های دوخطی بودن و ناتباهیدگی (non-degeneracy) و محاسبه‌پذیری
چند پیشامد که هر دو تا از آنها نسبت به هم مستقل هستند
PAL
PAL
پژوهش دربارۀ منشأ انسان و تکامل زیست‌شناختی او براساس بقایای سنگواره‌ای
تحلیل فنی بقایای اجساد انسان‌های عصر باستان به‌وسیلۀ انسان‌شناس جسمانی متخصص در دیرین‌آسیب‌شناسی
پژوهش علمی دربارۀ روند شرایط اقلیمی در ادوار زمین‌شناختی گذشته
مطالعۀ جمعیت‌های انسانی و تغییرات جمعیتی دوران باستان و الگوهای مرگ‌ومیر آنها در دوران گذشته
پژوهش دربارۀ رابطۀ جوامع انسانی با محیط‌زیست پیرامونشان و تأثیر متقابل آنها بر یکدیگر
رویکردی در باستان‌شناسی از دهۀ 1960 به بعد که به مطالعۀ رفتار انسان در محیط‌زیست پیش‌از‌تاریخ می‌پردازد و به‌شدت تحت تأثیر مفاهیم رفتارشناسی جانوری است
زیست‌محیط باستانی یا کهن که می‌توان آن را با استفاده از علوم مختلف، مانند باستان‌جانورشناسی یا گرده‌شناسی بازسازی کرد
palaeoenvironmental reconstruction
تعیین ویژگی‌های زیست‌محیطی پیش‌از‌تاریخ در یک محوطۀ باستانی با استفاده از روش‌های زمین‌شناختی و گیاه‌شناختی و باستان‌جانورشناختی و گَرده‌شناختی
palaeoethnobotany
نگاه کنید به : archaeoethnobotany
ثبت و ضبط روشمند فرهنگ انسان پیش‌از‌تاریخ برای پژوهش دربارۀ شیوه‌های زندگی جوامع گذشته
مطالعات مردم‌شناختی دربارۀ شیوۀ زندگی و رفتار جوامع گذشته
← پیخال
بخشی از دوران پیش‌ازتاریخ، از حدود 2/5 میلیون سال پیش تا زمان عقب‌نشینی یخچال‌ها از نیمکرۀ شمالی در فاصلۀ سال‌های 10,000 تا8,500 ق.م که انسان برای نخستین بار از ابزار سنگی دست‌ساز استفاده کرد متـ . عصر سنگ کهن Old Stone Age
هنر آخرین عصر یخ‌بندان، شامل هنر صخره‌ای و ساخت اشیا و نقاشی درون غارها