واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 5385
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
absolute bolometric magnitude
قدر تام ستاره در فاصلۀ ده پارسِکی
رسانش استخوانی در وضعیتی که مجرای شنوایی دو گوش کاملاً مسدود است اختـ . رسای مطلق absolute BC
absolute coding, machine language coding
روشی در برنامه‌نویسی که پدیدآورنده در آن از نشانی‌دهی مطلق به‌جای نشانی‌دهی غیرمستقیم استفاده می‌کند
absolute continuity
فرمول‌دار
absolute convergence
ویژگی یک سری که سری قدر مطلقِ‏ جملات آن هم‌گرا باشد
absolute curvature
قدر مطلق آهنگ تغییرات زاویۀ میل خط مماس بر یک خم نسبت به طول کمان
نوعی روش تاریخ‌گذاری مبتنی بر ارائۀ تاریخ تقویمی برای تعیین قطعی قدمت آثار باستانی
absolute detection limit
کمترین مقدار یک عنصر یا ترکیب در یک نمونه که برحسب واحد جرم یا شمار اتم‌ها یا مولکول‌ها بیان می‌شود
absolute diet
امساک از خوردن غذا
absolute drought
در اقلیم‏شناسی بریتانیا، دورۀ خشکسالی به مدت حداقل پانزده روز متوالی، بدون بارش قابل‌سنجش
absolute error
قدر مطلق اختلاف بین مقدار واقعی و مقدار به ‏دست آمدۀ یک کمیت
absolute film
نوعی فیلم انتزاعی که مانند سینمای ناب از جنبه‌های بازنمودی خالی است و بیشتر بر شکل و ضرب‌آهنگ و موسیقی استوار است
absolute frequency
تعداد دفعاتی که مقداری خاص از یک متغیر تصادفی در بین تعداد معینی از مشاهدات رخ داده است متـ . فراوانی مطلق
absolute geopotential topography
← عارضۀ زمین‌پتانسیلی
absolute government
حکومتی که برای اِعمال قدرت هیچ محدودیتی ندارد
absolute gravity
رُبایش گرانشی واقعی روی سطح زمین یا هر سیارۀ دیگر
absolute gravity station
نقطه‌‌ای مشخص، معمولاً در آزمایشگاه، که مقدار گرانی مطلق در آن تعیین شده است
absolute hardness
مقاومت پتانسیل شیمیایی الکترونی یک سامانۀ شیمیایی در برابر تغییر در تعداد الکترون‌ها
absolute hemianopia
کوری به نور و رنگ و شکل در نیمی از میدان بینایی
absolute humidity, vapour concentration
نسبت جِرم بخار آب موجود در هوا به حجم مخلوط هوا و بخار آب متـ . چگالی بخار آب water vapour density, vapour density
absolute inequality
یک نابرابری که به ازای همۀ مقادیر متغیرها درست باشد یا هیچ متغیری نداشته باشد متـ . نابرابری غیرشرطی unconditional inequality
خطی که هم‌زمان فشار و ارتفاع از سطح میانگین دریا بر روی آن ثابت است
absolute limen
نگاه کنید به : absolute threshold
دستگاهی برای اندازه‌گیری شدت میدان مغناطیسی بدون ارجاع به نتایج حاصل از دستگاه‌های مغناطیسی دیگر
absolute magnitude
قدر ستاره در فاصلۀ ده پارسِکی از خورشید و در فضایی به دور از جذب میان‌ستاره‌ای
absolute maximum temperature
بیشینۀ دما در دورۀ آماری
absolute monarchy, despotic monarchy
نظامی پادشاهی که در آن قانون اختیارات پادشاه را محدود نمی‌کند متـ . سلطنت مطلقه
absolute monthly maximum temperature
بالاترین دمای بیشینۀ روزانه یک ماه تقویمی در دورۀ مشخص چندین‏ساله
absolute monthly minimum temperature
پایین‏ترین دمای کمینۀ روزانۀ یک ماه تقویمی در دورۀ مشخص چندین‏ساله
absolute music
نوعی موسیقی که براساس داستان یا صحنه یا برنامۀ خاصی تصنیف نشود