واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 5385
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
AAL 2
← پردازش داده‌های توزیعی
ab initio calculation, ab initio computation
محاسبۀ شکل هندسی یک مولکول تنها با استفاده از ترکیب‏بندی و ساختار مولکولی که از حل معادلۀ شرودینگر برای یک مولکول معین به دست می‏آید
ab initio computation
نگاه کنید به : ab initio calculation
abacus
نگاه کنید به : springer 2
abacus
نگاه کنید به : springer 2
abaft the beam, before the beam
سمت یا جهتی بین ورگه و پاشنۀ کشتی
abaft, aft 1
موقعیت یا محلی رو به پاشنۀ شناور
abandon d'un colis (fr.)
abandon ship
ترک کردن کشتی در مواقع اضطراری
abandoned rift
← کافت نافرجام
abandonment
بی‌اعتنایی کردن به یک فرد وابسته یا رها کردن او توسط افراد نزدیک به او، مانند پدر و مادر یا حامی و پرستار اصلی
abandonment of a parcel, abandon d'un colis (fr.)
صرف‏نظر کردن فرستنده از ارسال یک بستۀ پُستی که امکان تحویل آن به گیرنده وجود نداشته‏ باشد
abandonment reaction
احساس محرومیت عاطفی و تنهایی و فقدان حمایت در کودکانی که یکی از والدین یا هردوی آنها او را رها کرده یا مورد بی‌توجهی قرار داده‌اند
abat-jour (fr.)
چراغی معمولاً پایه‏دار که سرپوشی برای تنظیم نور داشته باشد
abatement
کاهش شدت علائم بیماری
مجموعه‌امکاناتی شامل محل نگهداری دام و خط کشتار و سردخانه و تجهیزات فراوری محصولات جانبی و تصفیۀ فاضلاب
[زیست‌شناسی- علوم گیاهی] ویژگی دورترین سطح نسبت به محور یا ویژگی سطح پایین‌تر یا خارجی‌تر هر اندام نسبت به محور متـ . پشتی dorsal [کشاورزی- علوم باغبانی] ویژگی اندامی در گیاه که پشت به محور یا خط مرکزی داشته باشد یا به طرف پایین برگشته باشد
abbey 1
بنا یا مجموعۀ بناهایی که راهبگان یا راهبان در آن زندگی می‌کنند
گروهی از راهبگان یا راهبان که تحت نظارت یک راهبه یا راهب ارشد هستند
abbreviated dialing, speed dialing, memory dialing
امکانی در دستگاه‏های تلفن رومیزی که به کاربر اجازه می‏دهد با شماره‏گیری یک رقم یا با اشاره به دکمه‏ای خاص بر روی دستگاه تلفن یا گوشی خود، شمارۀ مقصد مکالمه را بگیرد، بی‏آنکه نیازی به شماره‏گیری عادی باشد
abbreviation 1
در واژه‏سازی، فرایندی که ازطریق آن واژه‏ها ازنظر هجایی و تلفظی کوتاه می‌شوند متـ . اختصارسازی
abbreviation 2
صورتی کوتاه‏شده که حاصل فرایند کوته‏سازی است متـ . اختصار
abdomen obstipum
کوتاهی مادرزاد ماهیچۀ مستقیم شکم
abdomen, belly 2, venter
بخشی از بدن که بین قفسۀ سینه و لگن قرار دارد و دیافراگم آن را از قفسۀ سینه جدا می‌کند
abdominal cavity
فضای داخل شکم که دربرگیرندۀ اندام‌های شکمی است و از بالا به دیافراگم و از پایین به حفرۀ لگنی منتهی می‌شود
abdominal crunch
نگاه کنید به : crunch
abdominal fatness
چاقی ناشی از جمع ‌شدن چربی در شکم
abdominal hysterectomy, abdominohysterectomy, celiohysterectomy, laprohysterectomy
درآوردن زهدان ازطریق ایجاد برشی در دیوارۀ شکم
abdominal pulse
نبضی که در روی آئورت شکمی دیده یا لمس می‌شود