واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 5385
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
auto-analytics
نگاه کنید به : quantified self
نوعی کلید که با استفاده از متن اصلی به ‌دست می‌آید
auto-key cipher
رمزی که در آن از متن اصلی یا دنبالۀ کلید اجرایی برای تولید کلید استفاده می‌کنند
autoacceleration
افزایش سرعت بسپارش یک رادیکال آزاد با افزایش میزان تبدیل
autoanswer
امکانی در پایانه یا تلفن یا مودم برای برقراری ارتباط و درک پرسش و ارسال پاسخ لازم به مبدأ تماس
autoantibody
پادتنی که سامانۀ ایمنی علیه پادگن‌های پروتئین‌های خودش تولید می‌کند
autoantigen
پادگن خودزادی که تولید خودپاتن را تحریک می‌کند
autobahn (de.)
نگاه کنید به : expressway
Autobahn (de.)/autobahn
نگاه کنید به : freeway
حالتی از شاره که در آن سطوح چگالی‏ثابت (constant density) یا دماثابت و سطوح فشارثابت پیوسته بر هم منطبق‏اند
autobiography
شرح حال فرد که به قلم خودش نوشته شده باشد متـ . سرگذشت من، شرح حال خود، شرح حال من، زندگی‏نامۀ خود، زندگی‏نامۀ من، زندگی‏نامۀ خودنوشت * در ترجمۀ عبارت "my autobiography" می‌توان از ترکیبات "زندگی‌نامۀ من"، "سرگذشت من "، "شرح حال من" استفاده کرد
پراکنده شدن میوه توسط خود گیاه
autochthonous
ویژگی واحدهایی که در مکان کنونی خود تشکیل یا تولید شده‏اند
آواری که براثر اصطکاک یک گدازۀ روان یا در نتیجۀ خرد شدن برجا (autobrecciation) به وجود می‌آید
ویژگی قطعات حاصل از اصطکاک مکانیکی در حین حرکت گدازه
autoclave, retort 1
دستگاهی که مواد خوراکی و اشیا را با بخار پرفشار سترون کند
ماده‌ای زیستی که در یاخته‌های گوناگون ترشح می‌شود و اثر آن محدود به محیط انتشار آن است
ابزاری که در آن یک تک‌عدسی نور واگرای خارج‌شده از یک شکاف را موازی می‌کند
autocorrelation
مقدار همبستگی بین دو مقدار مختلف از یک سری زمانی مانا در دو نقطۀ زمانی به فاصلۀ معین
autocorrelation function
تابعی که تغییرات همبستگی مقادیر مختلف یک سری زمانی نامربوط به دو نقطۀ زمانی به فاصلۀ معین را نمایش می‏دهد
در سری‌های زمانی مانا، ملاک تغییرات مشترک دو مقدار مختلف سری در دو نقطۀ زمانی با فاصلۀ معین متـ . اتوکوواریانس
autocracy, monocracy 2
نظامی سیاسی که در آن زمام حکومت در دست حاکم مستبد و خودکامه قرار دارد
زمام‌دار یا حاکمی که با قدرت مطلق و بی‌هیچ محدودیتی حکومت می‌کند
autodermic graft, autoepidermic graft
نوعی پیوندینۀ پوستی که از بخشی از پوست بدن فرد به بخشی دیگر پیوند می‌زنند
autodigestion
کاهش مقدار زیست‌توده در نتیجۀ سوخت‌وساز مواد در درون یاخته یا مواد ذخیره
autoepidermic graft
نگاه کنید به : autodermic graft
autogamous
گیاهی که مادگی آن با گردۀ گل همان گیاه بارور شود
باروری مادگی یک گیاه با گردۀ همان گیاه
autogenetic
نگاه کنید به : autogenic 1
autogenic 1, autogenetic
زمین‏چهری که در شرایط کاملاً محلی شکل گرفته است