واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1947
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
declustering, declustering of earthquake catalogue
فرایند حذف زمین‌لرزه‌های وابسته (پیش‌لرزه‌ها و پس‌لرزه‌ها) از فهرست زمین‌لرزه‌ها
مجموعه‏ای از زمین‌لرزه‏های کوچک در گسترۀ زمانی و مکانی محدود، بدون زمین‌لرزۀ اصلی قابل‌تشخیص
سنگ‌آهکی متشکل از انبوهه‌ای از گندله‌وارهای (peloids) کربناتی یا ذرات دیگر که با جلبک‌ها یا آژند میکریتی به هم چسبیده‌اند
گل‌آذینی فرعی با محور مرکزی نامحدود حامل گرزن‌های دُمگل‌دار متقابل و جانبی
reef cluster, hermatopelago
گروهی از آب‌سنگ‌ها که همه یا بخشی از آنها از زائده‌های هم‌عصر تشکیل شده است و در یک ایالت زمین‌شناختی یا منطقه‌ای مشخص یافت می‌شود
گروهی از دهانه‏های آتشفشانی که آرایشی به‌ظاهر تصادفی دارند
open cluster, galactic cluster
گروهی از ستاره‏ها که معمولاً به‌صورت مجموعه‏ای نامنظم در بازوهای مارپیچی کهکشان‌ها تشکیل می‌شوند
gene cluster, gene battery
دسته‌ای از ژن‌های وابسته که در کنار هم قرار دارند
مجموعه‏ای از ستاره‏ها به دو صورت خوشۀ باز و کروی که تحت تأثیر گرانش در کنار هم جمع شده باشند
cluster of galaxies
مجموعه‏ای از کهکشان‌ها که براثر گرانش، یا به دلیلی دیگر، نزدیک یکدیگر قرار دارند
moving cluster
یک خوشۀ ستاره‌ای باز که فاصلۀ آن ازطریق مشاهدۀ حرکت خاصۀ ستاره‌های آن قابل محاسبه است
instrument cluster
مجموعه‌ای از نشانگرها که هریک در خانه‌ای جداگانه در صفحۀ نشانگر قرار دارند
consonant cluster, cluster of consonants
← خوشه 2
عمومی‌ترین مهارت در مصاحبۀ انگیزشی شامل حرکات چهره و سلام و خداحافظی و پرسش دربارۀ موضوعات عمومی و روزمره و طرح گفت‌وگوهای کوتاه
ویژگی دانه‌ای که دارای وجوه بلوری کامل است متـ . خودریخت idiomorphic, automorphic
گونه‏ای از تیرۀ خوک‌دریائیان و راستۀ آب‏بازسانان که پیشانی و پوزه ندارد، پشتش قهوه‏ای یا خاکستری و شکمش ممکن است خاکستری روشن یا سفید باشد
Phocoenoides dalli
گونه‏ای از تیرۀ خوک‌دریائیان و راستۀ آب‏بازسانان با دهان باریک و پیشانی شیب‏دار و باله‏های شنای کوچک و بالۀ پشتی سه‏ضلعی که لکه‏های سفیدی بر روی شکم و پهلوها دارد
Phocoena spinipinnis
گونه‏ای از تیرۀ خوک‌دریائیان و راستۀ آب‏بازسانان که پشت آن خاکستری تیره یا سیاه و شکمش کمی روشن‏تر است و پس از مرگ کاملاً سیاه می‌شود
گونه‏ای از تیرۀ خوک‌دریائیان و راستۀ آب‏بازسانان با بدن سیاه و شکم خاکستری روشن که در اطراف چشم‌هایش حلقه‏هایی سیاه‏ شبیه به عینک وجود دارد
تیره‌ای از راستۀ آب‏بازسانان که گوشت‌خوارانی کوچک تا متوسط و شبیه به دولفین هستند و بدن آنها خاکستری تیره تا سیاه و زیر شکمشان خاکستری روشن است و پوزۀ مشخصی ندارند
acclimation, acclimatization
تنظیم کاراندام‌شناختی بدن جاندار در پاسخ به تغییری در محیط پیرامون
آهنی که از هموگلوبین و میوگلوبین موجود در گوشت به ‌دست می‌آید
بخش مایع خون یا تنابه
مایعی که در هنگام باز شدنِ یخ فراورده‌های گوشتی منجمد از آنها خارج میشود
hemostatic, hematostatic, antihemorhagic
1. وسیله یا ماده‏ای که خونریزی را متوقف می‌کند 2. ویژگی آنچه باعث خون‌ایستی می‌شود
قطع خونروی به روش‌های گوناگون
درصد حجمی گویچه‏های قرمز خون
بررسی خون و بافت‌های خون‏ساز و درمان اختلالات آنها متـ . خون‏شناسی
وجود خون در داخل برون‏شامه که ممکن است ناشی از ضربه یا تومور یا پارگی قلب یا دلایل دیگر باشد
گروهی کوچک از افسران نظامی که با کودتا بر کشور مسلط می‌شوند