واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1947
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
آب‌سنگ‌های مرجانی حلقوی که بر روی برجستگی‌های آتشفشانی در آب‌های آزاد گرم رشد می‌کنند و غالباً در میان خود کولاب (lagoon) ایجاد می‌کنند
compote
میوه‏ای که در شربت قند یا شکر پخته شود
فرد دارای نگرش خوش‌بینی
environmental optimists, technological optimists
افرادی که دیدگاه خوش‌بینانه‌ای در قبال بحران‌های زیست‌محیطی و امکان رفع آنها دارند
نگرشی که برحسب آن روند امور رو به بهبودی است و خواسته‌ها و آرزوهای آدمی درنهایت برآورده می‌شود
ease of flow, flow tendency
میزان سهولت شارش یک مذاب به‌دلیل گران‌رَوی آن
grazing preference 2
رغبت چرندگان به گونه‌های خاصی از گیاهان در هنگام چرا متـ . چرای گزینشی selective grazing
← خوش‌خدمتی سیاسی
خدمتی که فردی در عالم سیاست برای دیگری به امید دریافت پاداشی در آینده انجام می‌دهد متـ . خوش‌خدمتی
نوعی یورتمۀ آرام که در آن اسب پیش از گذاشتن پا بر روی زمین آن را تا ارتفاع زیادی بلند می‌کند
آگهی‌افزاری که به قصد تخریب یا آسیب‌رسانی طراحی‌ نشده باشد و مزاحمت و اختلال و نقض حریم خصوصی در آن بسیار محدود باشد
ویژگی فردی که حضورش در رسانه‌ها خواننده یا بیننده یا شنونده را جلب می‌کند
ویژگی سازه یا دست‌ساخته یا شیئی که از سبکی فاخر و جلوه‌ای زیبا برخوردار باشد
browsing preference
رغبت چرندگان سرچر به گونه‌های خاصی از گیاهان چوبی یا بخش‌هایی از آنها متـ . سرچری گزینشی selective browsing
antiknock agent, antiknock additive
هر مادۀ آلی که از آن برای افزایش عدد اکتان بنزین استفاده می‏کنند
سوگنامه‏ای که پایان خوش داشته باشد
نوعی گردشگری که عمدتاً بر خوشگذرانی و لذت‌جویی تأکید دارد
calligrapher, calligraphist
کسی که خط را با رعایت قواعد خوشنویسی می‌نویسد متـ . خطاط
calligraphy
نوشتن یک متن براساس تمام قواعد و ضوابط زیباشناختی کتابت متـ . خطاطی
cluster 1
زیرجامعه‌ای از جامعۀ مورد مطالعه
cluster 2
توالی چند همخوان پیش و پس از واکه یا در میان دو واکه متـ . خوشۀ همخوانی consonant cluster, cluster of consonants
گل‌آذینی نامحدود با محور منفرد با گل‌های دُمگل‌دار (pedicellate)
cloud cluster
← سامانۀ همرَفتی میان‌مقیاس
ویژگی گل‌آذینی به ‌شکل خوشه
تقسیم یک جامعه به تعدادی زیرجامعه به نام خوشه
دسته‏بندی مجموعه‏ای از داده‏ها براساس روابط آنها
داده‌های باستان‌شناختی که به همراه هم در یک بافت ردۀ یک یافت شده باشند و برای مشخص کردن فضاها و انواع فعالیت‌های باستانی مورد استفاده قرار گیرند
داده‌های خوشه‌بندی‌شدۀ ناهمگن در زمینۀ دو یا چند فعالیت با در نظر گرفتن تفاوت‌های سنی و جنسی
داده‌های خوشه‌بندی‌شدۀ همگن که کارکرد واحدی دارند
گزینش شجره‌ای (pedigree selection) غلات که در آن تعدادی خوشه از هر مزرعه انتخاب و بذرهای آنها در ردیف‌های جداگانه‌ای کشت می‌شوند