واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1947
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
← خدمات اَبری *2 خط تیره به‌‌جای x آمده است و نشان می‌دهد که خا در ترکیب به ‌کار می‌رود.
← خدمات اَبری بُن‌سازه
pile 2
یکی از حالت‌های سطح پارچه که حاصل وجود نخ خاو (tuft) در حلقه‌های الیافِ بیرون‌آمده از بدنۀ پارچه است
صلیبی که برای قرار دادن بر روی برواره طراحی شده باشد
DaaS 1
← خدمات اَبری داده
spike 2
نوعی برجستگی بر روی سطح ذرۀ ویروسی
برگی نوک‌تیز یا بخشی نوک‌تیز از برگ که شامل دُمبرگ یا رگبرگ اصلی یا رگبرگ دومین یا برگچه یا گوشواره است
spur, bone spur
← ‌استخوان‌رُست
cotter key, cotter, cotter pin
نوعی خار که در انتهای سوراخی که رزوۀ پیچ در آن وارد شده قرار می‌گیرد تا از شل شدن مهره در نتیجۀ ارتعاش جلوگیری کند
piston pin circlip, snap ring,piston pin retainer,gudgeon pin retainer
خاری فنری که در دو سر انگشتی پیستون قرار دارد و مانع از خروج انگشتی از جایگاهش می‌شود
قطعه‌ای فلزی در سازۀ بوژی برای مهار جابه‌جایی تیر عرضی
rudder pintle, pintle
قلاب یا میله‌ای بر روی سکان که به پایۀ لولای سکان نصب می‌شود و نقش لولا را برای سکان دارد
نگهدارنده‌ای برای جاگیری مطمئن یاتاقان غلتکی در جای مناسب در قاب کناری
pin mill
دستگاهی مشابه آسیای چکشی، با یک چرخانه و ایستانۀ خاردار، که به‌ جای چکش، خارهای ثابت و متوالی دارد متـ . آسیای خاری
← خدمات اَبری رایانش
سرده‌ای از خاراشکنیانِ چندساله با حدود 440 گونه
راسته‌ای از دولپه‌ای‌ها که با گلسرخ‌سانان و شمعدانی‌سانان خویشاوند هستند
تیره‌ای از خاراشکن‌سانان علفی همیشه‌سبز یا خزان‌دار با 30 سرده و 580 گونه که به‌طور گسترده در نواحی سرد و معتدل شمالی و خصوصاً در مناطق صخره‌ای می‌رویند و برگ‌های آنها قاعده‌ای و ساده و گل‌هایشان دارای تقارن شعاعی است و کاسه و جام مجزا با پنج کاسبرگ و پنج گلبرگ دارند
منطقه‌ای با پوشش گیاهی بوته‌ای و متراکم و پرشاخه و تیغ‌دار و معطر که در مناطق مدیترانه‌ای پس از تخریب جنگل کامل ایجاد می‌شود
1. فضای نمایشی خارج از دید تماشاگر 2. فضای خارج از صحنۀ فیلم‌برداری
ویژگی کشتی تحت اجاره‌ای که اجارهکننده به ‌دلیل عدم امکان استفاده از آن از پرداخت اجاره معاف میشود
ویژگی سطحی با خار یا تیغ‌های راست یا کرک‌های محکم متعدد
سرلاد ستاک انتهایی تحلیل‌رفته و کوتاه‌شدۀ پوشیده از خار در کاکتوسیان
acanthocephalan, acanthocephalus
کرمی از راستۀ خارسران
acanthocephala
راسته‏ای از کرم‌ها که سرشان خاردار است و گاهی اوقات انگل رودۀ مهره‏داران هستند
شاخه‌ای از سلسلۀ جانوران، دارای ساختار خرطوم‌مانند در ناحیۀ سر و فاقد آرواره و روده که بالغ آنها در رودۀ مهره‌داران زندگی می‌کند
نام نوزاد خارسران در مرحلۀ اول سیر تکاملی
acanthocephaliasis
ابتلا به کرم‌های راستۀ خارسران
acanthella
نام کرم خارسر در مرحله‏ای از رشد
ساقه یا نوشاخه‌ای (shoot) نوک‌تیز