واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1114
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
cycle of sedimentation, sedimentary cycle
توالی فرایندها و شرایط مرتبط با هم که در تشکیل یک نهشتۀ رسوبی تکرار می‌شود
مجموع عملیات آماده‌سازی قالب و بارریزی و انجماد و تخلیه برای تولید قطعات ریختگی
چرخۀ مربوط به نیروهای دخیل در زمین‏ساخت یا ساختارها و عوارض ناشی از این نیروها
چرخۀ تواتر سوءِتغذیه و عوارض آن که به تشدید سوءِتغذیه منجر می‏شود
project life cycle
مراحل پیاپی هر پروژه از آغاز تا پایان آن
technology life cycle
مجموعۀ تغییرات متوالی و مستمر یک فنّاوری از مرحلۀ شکل‌گیری تا مراحل اوج و منسوخ‌ شدن آن
← شبکۀ غذایی
توالی نظام‏مند و کامل تغییرات طبیعی زمین‏چهر از آغاز فرسایش تا شکل نهایی آن
poverty cycle
انتقال پدیدۀ فقر از نسلی به نسل دیگر
چرخه‏ای ترمودینامیکی که از چهار فرایند برگشت‏پذیر متوالی، شامل دو فرایند بی‏دررو و دو فرایند هم‏دما، تشکیل شود
چرخۀ فعال تکثیر در ویروس که به تولید زادگان ویرویون‌ها و رها شدن آنها از یاختۀ میزبان منجر می‌شود
← کافت‌آمایی
carbon cycle
جریان و تبادل کربن بین مخازن چهارگانۀ جوّ و زیست‌کره و اقیانوس‌ها و رسوبات ازطریق فرایندهای فیزیکی و شیمیایی و زمین‏شناختی و زیست‏شناختی
tide cycle, tidal cycle
دورۀ ظهور کامل پدیده‌های کِشَندی مانند روز کِشَندی یا ماه قمری
مراحل کامل تشکیل یک رشته‏کوه از ابتدای چین‏خوردگی تا فرسایش کوهستان
چرخه‌ای شامل مراحل مربوط به امور مالی پیش از فروش و در محل فروش و پس از فروش که تبادلات مالی میان مهمان و مراکز گوناگون مربوط به اجاره یا کرایه را نشان می‌دهد
چرخۀ فرایندهایی در طبیعت که در آنها نیتروژن و ترکیبات آن به یکدیگر تبدیل می‌شوند
رویدادهای پیاپی در زندگی یاخته در بین دو تقسیم یاختۀ هوهسته‌ای
spinning, indoor cycling
فعالیتی ورزشی که در آن تمرکز بر استقامت و قدرت و تمرینات تناوبی و شدید و بازیابی است و به‌وسیلۀ دوچرخه‌های ثابت با چرخ سنگین انجام می‌شود
وجود مایع چرکی در حفرۀ جنب
مسمومیت خون با باکتری‌های چرک‏ساز آزادشده از دُمل
تاول کوچک چرکداری در پوست
pyomyositis,spontaneous bacterial myositis,tropical pyomyositis
نوعی ماهیچه‌آماس که براثر عفونت باکتریایی، بیشتر در نواحی گرمسیری، ایجاد می‌شود
وجود چرک در پیشاب که آن را کدر می‏سازد
ایجاد شدن سطحی چروکیده در یک پوشش یا فلز نوردشده به‌دلیل شرایط نامناسب محیطی و اجرایی
guerrilla
جنگجوی جنگ‌های ناهمگون
adhesive
ماده‏ای چسبناک که برای اتصال دو جسم جامد به کار رود
water-based adhesive, water-born adhesive
چسبی که مادۀ چسبندۀ آن در آب حل شده‌ باشد
چسبی که ازطریق جذب عرق پوست، مقدار الکل موجود در آن را می‌سنجد
packaging adhesive
چسبی که در بسته‌بندی انواع محصولات و فراورده‌های غذایی از آن استفاده می‌شود