واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 84
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
Lipschitz constant
فرمول‌دار
thermal resistance constant
دمایی که در آن رشد یک ریزاندامگان در مادۀ غذایی به یک‌دهم میزان اولیه کاهش می‌یابد متـ . عدد زِد Z-value
affinity constant
کمیتی عددی مربوط به دارو که توانایی ایجاد پنجاه درصد از پاسخ بیشینۀ دارو را نشان می‌دهد
پارامتری وابسته ‌به‌ دما در مادۀ فرّومغناطیسی که بیانگر رابطۀ مغناطش در جهت‌های مختلف و انرژی ناهمسانگردی است
partial decay constant
وارون عمر میانگین هریک از حالت‌های واپاشی هسته
نرم‏افزاری که به شکل ثابت در سخت‏افزار نصب می‏شود، اما معمولاً امکان روزآمدسازی آن نیز وجود دارد
تمایل‌ به ثابت دیدن شی‌ء یا ویژگی‌های آن علی‌رغم تغییر در شرایط محیط
ثابت ماندن ادراک به‌رغم ایجاد تغییر در محرک
ثابت دیدن اندازۀ اشیا از فاصله‌های مختلف
← ثابت‌بینی جنسیتی
مرحلۀ نهایی در انسجام جنسانیت هنگامی‌که کودک به این درک می‌رسد که جنسانیت او با تغییرات بیرونی، مانند نوع لباس و نوع رفتار، تغییر نمی‌کند متـ . ثابت‌بینی جنسانیت
ثابت دیدن درخشش یا روشنی اشیا در نورهای متفاوت
ثابت دیدن رنگ اشیا در نورهای مختلف
نوعی ثابت‌بینی ادراکی که در آن شیء از زوایای گوناگون به همان شکل شناخته‌شدۀ خود ادراک می‌شود
درک کردن ثبوت شیء علی‌رغم تغییر در شرایط مشاهده
افزاره یا قالبی که پیوندینه را در محل خود نگه می‌دارد
قسمت‌های حقیقی و موهوم ضریب شکست مختلط
روابط کِشَندی که در هر محل خاص ثابت است
register 1
نوعی حافظه برای ثبت موقت اطلاعات مربوط به عملیات درونی واحد پردازش مرکزی که معمولاً برای منظور خاصی در نظر گرفته می‏شود
ساختاری متشکل از دو بخش شامل یک ثبات انتقال و یک تابع بازخورد که در آن عنصر اصلی مولدهای کلید اجرایی رمز جریانی به کار گرفته می‌شود اختـ . ثاب FSR
نوعی ثبّات انتقال بازخوردی که تابع بازخورد آن خطی است اختـ . ثاب خطی LFSR
نوعی ثبّات انتقال بازخوردی که تابع بازخورد آن غیرخطی است اختـ . ثاب غیرخطی NLFSR
← نظریۀ ثبات انواع
wind recorder
ابزار ثبت پیوستۀ سمت و سرعت باد
call detail recorder, CDR
افزاره‌ای کمکی در مرکز تلفن داخلی که جزئیات تماس را، مانند شماره و زمان و مدت تماس، دریافت و ثبت می‌کند
wave recorder
ابزاری برای ثبت موج‌های اقیانوسی
ثبّاتی که می‏تواند برای هر منظور به کار رود
logging 2
فـرایند ذخیـره‏سازی اطلاعـات مربوط به رویدادهای یک شبکه همراه با ثبت جزئیات آن برای روشن شدن جزئیات فعالیت‌های یک سامانه
open registry 2
نوعی ثبت کشتی در کشوری خاص برای نپرداختن مالیات یا کمتر پرداختن آن
به ثبت رساندن هر نوع اختراع در ادارۀ ثبت اختراع