واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 84
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
← ثبّات انتقال بازخوردی
← ثبّات انتقال بازخوردی خطی
← ثـبّـات انـتـقال بازخوردی غیرخطی
dimensional constant
ثابتی فیزیکی که اندازة عددی آن به یکاهای بنیادی انتخاب‌شده بستگی دارد
electric constant
گذردهی فضای تهی
propagation constant
کمیتی مختلط که ویژگی‌های محیط انتشار یا خط انتقال امواج الکترومغناطیسی را در بسامدی خاص نشان می‌دهد
fundamental constant
هریک از ثابت‌های فیزیکی که زاییدۀ نظریه‏های بنیادی فیزیک‏اند و به‏طور تجربی تعیین می‏شوند
proton stability constant
وارون ثـابت تـفکیک (disso eiation constant) یک باز ضعیف در محلول
diffusion constant
حاصلِ‌قسمت چگالی جریان بر گرادیان غلظت حامل بار الکتریکی در یک نیم‌رسانای همگن
attenuation constant
کمیتی که آهنگ نمایی کاهش دامنۀ موج را در بسامدی معین به دست می‌دهد
equilibrium constant
نسبت حاصل‌ضرب غلظت محصولات به غلظت واکنش‏دهنده‏ها که هریک به توان ضریب استوکیومتری (stoichiometry) خود رسیده باشد
compliance constant
ضریبی که در قانون تعمیم‏یافتۀ هوک ظاهر می‌شود و ارتباط بین تنش و کُرنش را در جسم نشان می‌دهد
ultrasonic grating constant
فاصلۀ بین گره‌های متوالی در امواج فراصوتی ایستاده که همانند توری اپتیکی عمل می‌کند
برهم‏کنش هسته‏ها در تشدید مغناطیسی هسته که با نماد J نشان داده می‏شود
running coupling constant
ثابت جفت‌شدگی‌ای که مقدارش به انرژی برهم‌کنش بستگی دارد
حاصل‌ضرب فعالیت‌ها یا به تقریب غلظت‌های گونه‏های حاصل از یک واکنش خودپروتون‏کافت یا ثابت تعادل واکنش خودپروتون‏کافت
توانی که واحد سطح بالاترین لایۀ جوّ زمین از خورشید دریافت می‏کند
dielectric constant, relative permitivity
ملاکی برای اندازه‏گیری اثر محیط بر پتانسیل برهم‏کنش دو بار الکتریکی که ازطریق مقایسۀ ظرفیت یک خازن در مجاورت نمونه و نیز بدون آن به دست می‏آید
psychrometric constant
نسبت گرمای ویژۀ (Cp) هوای مرطوب در فشار ثابت به گرمای نهان (Lv) تبخیر آب متـ . ثابت رطوبت‏سنجی
← ثابت رطوبت‏سنجشی
cryoscopic constant
ثابت معادله‌ای که نشان‌دهندۀ میزان نزول نقطۀ انجماد براثر حل‌کردن یک مول مادۀ محلول در یک لیتر حلاّل است
fine-structure constant
ثابت بنیادی بدون بُعدی که تقریباً برابر با 1/137 است
elimination rate constant
شاخص سرعت دفع دارو از بدن نسبت به کل داروی واردشده
stiffness constant
ضریبی در قانون تعمیم‏یافتۀ هوک که به‌موجب آن تنش وارد بر جسم با کُرنش تولیدشده متناسب است
phase constant
مقدار فاز اولیه یا فاز لحظة صفر ذره‌ای که حرکت ارتعاشی هماهنگ ساده دارد
decay constant,time constant
زمان لازم برای کاهش ولتاژ به e/1 مقدار اولیه
elastic constant
هریک از ضریب‌های قانون هوک که بیانگر مؤلفه‏های کُرنش به‌صورت تابعی خطی از مؤلفه‏های تنش است
Curie constant
ثابتی (عددی) که حاصلِ‌ضرب پذیرفتاری مغناطیسی، با دمایی معین، در اختلاف آن با دمای کوری است
ضریب جملۀ رانشی در معادله‏های میدان گرانش نسبیتی که این رانش را با ربایش گرانشی به ترازمندی می‌رساند
gravitational constant, constant of gravitation
ثابت تناسب در قانون گرانشی نیوتن