واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 3866
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
crown 2, dental crown, corona dentis
بخشی‌ از دندان‌ که‌ از لثه‌ بیرون‌ آمده‌ و مینا روی‌ آن‌ را پوشانده‌ است‌
clinical crown, corona clinica, extra-alveolar crown
بخشی‌ از تاج‌ دندان‌ که‌ بیرون‌ از سطح‌ لثه‌ قرار دارد
piston crown,piston dome, piston head,piston top
بخشی از پیستون که در بالای رینگ تراکم قرار دارد
railhead, head of rail
قسمت بالایی ریل که چرخ‌های قطار بر روی آن حرکت می‏کند متـ . کلاهک ریل
anatomical crown/ anatomic crown
بخشی‌ از دندان‌ که‌ با مینا پوشیده‌ شده‌ است‌ و تمام‌ آن‌ در بالای‌ لبۀ لثه‌ نمایان نیست‌
anchor crown
بخشی از لنگر که در آن قسمت بازوها به تنۀ لنگر وصل می‌شوند
votive crown
نوعی شیء نذری یا پیشکش آیینی به‌‌شکل تاج که معمولاً از فلزات گران‌بها و احجار کریمه ساخته می‌شد
بارش خالصی که بعد از گذشتن از تاج‌پوشش گیاهی به فرش جنگل می‌رسد
کسی که امکان به قدرت رسیدن شخص دیگری را فراهم می‌کند درحالی‌که خود به هر دلیلی قادر یا مایل به تصدی آن مسند نیست
topping 1, beheading
برش قسمت انتهایی تاج درخت
crown closure, canopy closure
کاهش تدریجی فضای بین تاج‌های درختان با گسترش جانبی آنها
نقطه‌ای بر روی تنۀ درخت که محل شروع تاج است
سقف متشکل از تاج درختان در جنگل
crown cover, canopy cover
سطحی از زمین که تصویر قائم (vertical projection) تاج اشغال می‌کند
تیره‌ای از میخک‌سانان با شکل‌های رویشی متفاوت و گُل‌پوش یک‌ردیفه و رویان نعل‏اسبی یا حلقوی
black nightshade
← بادنجان تاجریزی
keystone, key block, clavis, sagitta, mensole, key 1
مهره‌ای که در تاج چَفته قرار می‌گیرد و سبب استحکام سازه‌ می‌شود یا صرفاً نقش تزیینی دارد
وسیله‏ای برای ثبت و مشاهدۀ تاج خورشید در زمانی غیر از زمان کسوف
crown 3, artificial crown , cap 1
تاجی مصنوعی که به‌صورت کلی یا جزئی جانشین تاج طبیعی دندان می‌شود متـ . روکش
تاجواره‌ای که تنها بخشی از تاج کالبدشناختی دندان را می‌پوشاند و اغلب براساس مقدار پوشش آن نامگذاری می‌شود متـ . روکش تکه‌ای
full crown, full veneer crown, complete veneer crown
تاجواره‌ای که تمام تاج کالبدشناختی دندان را می‌پوشاند متـ . روکش کامل
تاجواره‌ای از جنس رزین یا استیل که موقتاً برای محافظت از دندان بر روی آن قرار می‌دهند متـ . روکش موقت
← توانمندی انهدام چندگانه
در بسکتبال، حرکتی که در آن دو مدافع بازیکنان مهاجمی را که تحت پوشش دارند با هم عوض می‌کنند
مبادلۀ شریک جنسی با یکدیگر برای ارتباط جنسی متـ . تاخت‌زنی جنسی
← تغییر آستانۀ دائم
← تغییر آستانۀ دائم
string 1
جسم جامدی که ابعاد سطح مقطع‏اش بسیار کوچک‌تر از طول آن است
← تغییر آستانۀ معیار