واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 3866
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
layover time, recovery time, relay time
زمان توقف مجاز در ایستگاه، از لحظۀ ورود تا عزیمت، برای تغییر جهت وسیلۀ نقلیه و جبران تأخیر و آمادگی بازگشت
دستگاهی که مدت‌زمان مجاز توقف خودرو را به تناسب پول واریزشده تعیین کند
محلی عمومی که خودروها در آنجا برای مدت موقت نگهداری شوند
fringe parking, peripheral parking
توقفگاهی که مستقیماً در حاشیۀ منطقۀ تجاری مرکزی شهر واقع شده و رانندگان می‏توانند خودروهای سواری خود را در آن بگذارند و بقیۀ مسیر را ازطریق وسایل نقلیۀ عمومی طی کنند
تسهیلاتی توقفگاهی که فاصلۀ آن از مرکز فعالیت بیش از آن است که بتوان پیاده طی کرد و با وسایل نقلیۀ خطی به مرکز فعالیت متصل می‏شود
← توزیع خودکار تماس
اتاقکی چنبره‏ای‌شکل‌ برای نگهداری پلاسما با دما و چگالی بالا
Tucana, Toucan, Tuc
صورتی فلکی در آسمان جنوبی (southern sky) که دو جِرم بارز ژرفنایی، یعنی اَبر کوچک ماژلان و خوشۀ 47ـ توکان، در آن قرار دارند
خروج کامل جنین از رحم مادر بعد از هفتۀ بیستم حاملگی
premature birth, preterm birth
تولد جنین قبل از کامل شدن هفتۀ 37 حاملگی
articulation 1
عملکرد اندام‌های آوایی در ایجاد آوا متـ . فراگویی
generation
← تولید برق
production
[سینما و تلویزیون] 1. مجموعۀ مراحل آماده‏سازی و ساخت فیلم یا برنامه در سینما یا تلویزیون 2. مرحلۀ فیلم‌برداری فیلم یا برنامه که بین دو مرحلۀ پیش‏تولید و پس‏تولید قرار دارد [شیمی، علوم مهندسی] عملیات مهندسی برای ساخت یک فراورده
← تولید نخستین
mass production
تولید در مقادیر زیاد با استفاده از فرایندهای ماشینی
generation of electricity
فرایند ایجاد انرژی الکتریکی از انواع دیگر انرژی متـ . تولید 2 generation
difference frequency generation, DFG
فرایندی غیرخطی در نورشناسی که در آن بسامد نور تولیدی برابر است با اختلاف بسامد دو چشمة نور اولیه
sum frequency generation, SFG
فرایندی غیرخطی در نورشناسی که در آن بسامد نور تولیدی برابر است با حاصل جمع بسامد دو چشمه نور اولیه
net national product, NNP
ارزش درآمدهای ایجادشده به‌وسیلۀ عوامل تولید، پس از کسر تخمین استهلاک سرمایه، که در مالکیت شهروندان یک کشور، چه در داخل و چه در خارج از آن، قرار دارد
double articulation 2
شیوه‏ای در تولید آوا که در آن آوایی به‏طور هم‏زمان دارای دو جایگاه و یک شیوۀ تولید باشد
secondary articulation
شیوه‏ای از تولید در آواهایی با دو گرفتگی که در آن گرفتگی دوم با میزان کمتری از گرفتگی همراه است متـ . تولید فرعی
sediment production
مقدار رسوب به‌وجود‌آمده در یک حوضه در نتیجۀ فرایندهای فرسایشی
pair production
پدیدۀ نسبیتی تبدیل انرژی به ماده که در آن فوتون‌های پرانرژی، در گذر از محدودۀ میدان الکتریکی قوی، به‏طور هم‏زمان به یک الکترون منفی و یک الکترون مثبت (پوزیترون) تبدیل می‏شوند
فرایند تبدیل مواد خام و قطعات نیم‌ساخته به کالای نهایی در ابعاد صنعتی
scenario generation
یکی از فرایند‌های برنامه‌ریزی فرانامه‌ای که ابزاری است برای سیاست‌گذاران تا به‌کمک آن برای مدیریت عدم قطعیت‌ها و تدوین سیاست‌های بلندمدت، تعداد زیادی فرانامه تولید ‌کنند
← تولید دومین
independent production, indie 2
روند تهیه و تولید فیلم خارج از نظام اقتصادی سینمای رایج در هر دوره و عمدتاً با بودجه‏ای محدود
generation of waves
پیدایش موج ازطریق فرایندهای طبیعی یا مکانیکی
lean production
نوعی روش نظام‌مند برای کمینه‌سازی هدررفت در سامانة تولید
gross domestic product, GDP 2
کل ارزش بازاری کالاها و خدمات نهایی تولید‌شده در داخل یک کشور در یک بازۀ زمانی معین، معمولاً یک سال