واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 3866
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
health development
کوشش جمعی برای بهبود سلامت و آسایش همۀ افراد و اقشار جامعه با توجه ‌به همۀ عوامل سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی
tourism development
فرایند بلندمدت فراهم کردن شرایط لازم برای ورود گردشگران که مستلزم برنامه‌ریزی و ساخت مکان‌های مورد نیاز و مدیریت جاذبه‌ها و تأمین وسایل حمل‌ونقل و اقامتگاه‌ها و دادن خدمات و تسهیلات به گردشگران است
سردۀ درختی یا درختچه‌ای زینتی خزان‌دار از توسکائیان با حدود 30 گونه که در مناطق سرد و مرطوب نیمکرۀ شمالی و غرب امریکای جنوبی پراکنده هستند؛ گل‌های بدون گلبرگ این سرده تکجنسی و یکپایه و برگ‌های آنها متناوب است
تیره‌ای از راش‌سانان، به شکل درخت و درختچه، با برگ‌های متناوب و کامل و خزان‌کننده و گل‌آذین‌های سنبلۀ تک‌جنسی
← تورم شبانۀ آلت
luggage, baggage
باری که مسافر با خود به داخل هواپیما نمی‏برد
واگنی که به قطار مسافری وصل شود و توشۀ مسافر را حمل کند
baggage claim, baggage retrieval
بخشی در ساختمان پایانه برای دریافت توشۀ بازرسی‌شدۀ مسافران پروازهای ورودی
unaccompanied baggage
توشۀ متعلق به مسافر یا خدمه که با هواگَرد دیگر حمل شود
braking action advisories
آخرین وضعیت باند از نظر ترمزگیری که پس از دریافت گزارش کنش ترمزی نامناسب یا رو به اُفت، در شرایط بد جوّی، برای خلبانان پروازهای ورودی و خروجی صادر می‌شود
modification 2, attribution 2
اصطلاحی در نحو، ناظر بر وابستگی ساختاری یک واحد دستوری به واحدی دیگر
archival description
فرایند تحلیل و سازمان‌دهی و ضبط اطلاعات تفصیلی مربوط به عناصر صوری یک سند، از قبیل پدیدآور و عنوان و تاریخ و محتوا، برای تسهیل شناسایی و مدیریت اسناد
image description
توصیف بخش‌های یک تصویرِ حاصل از بخش‌بندی (segmentation) به‌نحوی‌‌که برای پردازش بعدی مناسب باشد
structural description, structural index
در دستور زایشی، تجزیۀ یک زنجیرۀ زبانی ازطریق قلاب‏گذاری برای عملکرد گشتار متـ . تجزیۀ ساختی structural analysis
modifier, attribute 2
وابسته‌ای که هسته را توصیف یا محدود می‌کند
descriptivist
پیرو دستور توصیفی
رویکرد توصیفی به دستور زبان
advisory
راهنمایی‌ها و اطلاعاتی برای هدایت ایمن پرواز و جابه‌جایی هواگرد
کتابچه‌ای حاوی توصیه‌هایی به خلبانان برای صرفه‌جویی در مصرف سوخت براساس الگوریتم‌ها/ خوارزمی‌های بهینه‌سازی خط سیر پرواز و اطلاعات آئرودینامیکی و رانشی هواگرد
پیامی که برای هواگردهای درحال‌پرواز یا ایستگاه موردنظر در زمینۀ انحراف از مسیر پرواز ارسال می‌شود
توصیه باتوجه‌به اطلاعاتی که از مشاهدات راداری به دست می‌آید
flight advisory weather service, FAWS
خدمات مربوط به مشاوره دادن در مورد پرواز و پیش‌بینی هوانوردی که آن را سازمان هواشناسی پرواز ارائه می‌کند
اطلاعات مربوط به مکان‌های شاخص شامل دامنۀ میانگین یا دامنۀ روزانۀ کِشَند یا تراز کِشَند میانگین یا حد فروکِشَند که در نقشه‌های دریانوردی درج می‌شود
cover letter/ covering letter
نامه‌ای همراه با مدارکی مانند تقاضانامة شغلی و مقاله و کارنامک حاوی توضیحات بیشتر
storm 1
حالت آشفتگی در جوّ که بر سطح زمین تأثیر بگذارد و نشان‏دهندۀ هوای نامساعد و احتمالاً مخرب باشد
همرَفت ناگهانی ناشی از آتش‌سوزی شدید و پیوسته در ناحیه‌ای وسیع
← توفان تندری
توفانی که با باد شدید مشخص می‌شود
بادهای خیلی قوی، معمولاً جَستی و گاهی به‌صورت باد سخت، که به سوی دامنۀ بادپناه رشته‌کوه به پایین می‌وزد متـ . توفان باد فروشیب downslope windstorm