واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1281
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
← هم‌شنوی انتهای دور
هر ذره‏ای که در برهم‏کنش قوی شرکت کند
هادرونی که شامل یک کوارک شگفت باشد و بقیۀ کوارک‌های آن از نوع بالا یا پایین باشند
تولید هادرون از کوارک‌ها و گلوئون‌هایی که در برخورد الکترون ـ پوزیترون پرانرژی یا پروتون ‌ـ ‌پادپروتون پرانرژی به وجود آمده‌اند
mooring chock
سازه‌ای از آهن ریختگی بر روی عرشۀ کشتی که دارای لبه‌های قوسی برای هدایت طناب‌های مهار است
هادی طنابی که در کنارۀ حوضچه نصب شده است و برای گذراندن و هدایت طناب از آن استفاده می‌کنند
در سامانه‏های جابه‏جایی، معبری که فقط وسایل نقلیۀ خاص در آن رفت‏وآمد می‏کنند
open cut guideway
هادی‌راهی که پایین‌تر از سطح طبیعی زمین و در گودی قرار دارد
هادی‌راه ناهم‌سطح بر روی سازه‌ای که ارتفاع ایمن را برای وسایل نقلیۀ درحال‌حرکت بر سطح زمین فراهم می‌کند
هارپسیکوردی که مانند ارگ به صفحة پایی مجهز است
glass harmonica, armonica (it.), harmonica, musical glasses
سازی از خانوادۀ خودصداهای سایشی که در آن ردیفی از جام‌های شیشه‌ای با اندازه‌های معین از کوچک به بزرگ بر روی یک محور چرخندۀ افقی قرار گرفته‌اند و در حال چرخش با تماس انگشتان دست تولید صدا می‌کنند
hockey
← هاکی میدانی
roller hockey, rink hockey, quad hockey
نوعی بازی شبیه به هاکی روی یخ که با چرخ‌سره و چوب هاکی بین دو تیم پنج‌نفره بازی می‌شود
نوعی هاکی که بر روی یخ‌سُرگاه بازی می‌شود و در آن بازیکنانِ مجهز به یخ‌سره و چوب هاکی سعی می‌کنند سیلندرها را وارد دروازۀ حریف کنند
indoor hockey
نوعی هاکی در فضایی سرپوشیده با ابعاد 44 در 22 متر که بین دو تیم شش‌نفره انجام می‌شود
نوعی بازی میدانی که در آن تیم‌های یازده‌نفره با چوبی سرکج به گوی ضربه می‌زنند تا آن را وارد دروازۀ حریف کنند متـ . هاکی روی چمن هاکی hockey
spore
یاخته‏ای تولیدمثلی در گیاهان بی‏گل، قارچ‌ها، سرخس‌ها و تعدادی از باکتری‌ها که در چرخۀ زندگی یا تکثیر آنها نقش دارد
هاگ مولد فساد در قوطی‌های کنسروی که به‌خوبی خنک نشده باشند
فرایند تشکیل و تکوین هاگ در اواوسیست (oocyst)
sporangium
محفظه‏ای که در آن هاگ‌های غیرجنسی تشکیل می‏شود
هاگی که پس از بارور شدن تشکیل می‌شود
مرحلۀ دولادی تشکیل هاگ در چرخۀ زندگی گیاه
مربوط به هاگ‏رُست
مرحله‌ای غیرجنسی در چرخۀ زندگی انگل که در آن هاگدانه‌ها و هاگ‌دان‌ها درون اواوسیست‌ها (oocysts) تکوین می‌یابند
مرحله‌ای از تکثیر غیرجنسی در برخی انگل‌ها پیش از تشکیل مام‌یاخته و پیدایش هاگ‌دانه‌ها در آن
کیسۀ دربرگیرندۀ هاگ‌ها یا یاخته‌های تولیدمثلی
جزء تولیدکنندۀ هاگ در هاگ‌رست‌های جگرواش‌ها و شاخ‌واش‌ها و خزه‌تباران
تشخیص یک هالۀ رنگین در اطراف منبع نور