واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1778
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
regular graph
گرافی که درجۀ همۀ رأس‌های آن برابر باشد
گرافی بی‌سو که یالی‌ترایا و منظم است، ولی رأسی‌ترایا نیست
گرافی که بتوان آن را در صفحه‌ای با یال‌هایی که تنها در رأس‌های گراف متقاطع‌اند رسم کرد
connected graph
گرافی که بین هر دو زوج از رأس‌های متمایز آن مسیری موجود باشد
گرافی که به هر یال آن عددی حقیقی به نام وزن نسبت داده شده است
line graph, covering graph, adjoint graph, derived graph, edge graph
برای گراف مفروض G، گرافی مانند (G)L که رأس‌های آن یال‌های G هستند و دو رأس در(G)L به هم وصل می‌شوند، هرگاه یال‌های متناظر در G دارای رأس مشترک باشند
edge-transitive graph
گرافی که عمل گروه خودریختی‌های آن بر مجموعۀ یال‌هایش ترایا است
دو گراف غیریکریخت که دارای چندجمله‌ای‌های مشخصۀ برابر باشند
تشکیل گرافیت در چدن یا آهن
گرافیت‌زایی در مرحلۀ انجماد چدن یا آهن
گرافیت‌زایی براثر عملیات حرارتی
مقاومت اصطکاکی یک مایع یا گاز در برابر شارش یا لغزیدن لایه‌ها، هنگامی که تحت تنش برشی قرار گیرد
viscosity, coefficient of viscosity
← گران‌رَوی مطلق
در صنعت پی‌وی‌سی، نوعی گران‌روی که بلافاصله پس از اختلاط نَرماسُل اندازه‌گیری می‌شود
مقدار حدی گران‌روی در آهنگ برش‌های خیلی زیاد
مقدار حدی گران‌روی در آهنگ برش‌های کم
خارج قسمت تقسیم تنش برشی بر آهنگ برش ظاهری متـ . گران‌رَوی ظاهری apparent viscosity
در تنوارۀ بینگهام، اختلاف تنش برشی با تنش تسلیم بر آهنگ برش
← گران‌رَوی نانیوتونی
در انـدازه‌گیـری‌های پـویـا، جـزء واقعی گـران‌رَوی مختلط که به‌صـورت نسبت مـدولاتلافی (loss modulus) به بسامد زاویه‌ای نشان داده می‌شود متـ . گران‌رَوی دینامیکی‌
differential viscosity
مشتق تنش نسبت به سرعت تغییرشکل در برش ساده
kinematic viscosity, kinetic viscosity, coefficient of kinematic viscosity
گران‌روی مطلق یک سیال تقسیم بر چگالی آن
← گران‌رَوی برشی
elongational viscosity, extensional viscosity, Trouton viscosity
خارج قسمت تقسیم تنش کشامدی بر سرعت کشامد
تابع گران‌روی وابسته به بسامد که در حین نوسان هماهنگ واداشتۀ تنشِ برشی اندازه‌گیری می‌شود و شامل اجزای واقعی و نیز اجزای موهوم است
نسبت تنش برشی ایجادشده به آهنگ تغییر شکل سیال نیوتونی متـ . گران‌رَوی viscosity, coefficient of viscosity
نوعی گران‌رَوی شاره یا سیال که در آن تنش برشی با آهنگ کُرنش متناسب نیست متـ . گران‌رَوی بی‌هنجار anomalous viscosity
در اندازه‌گیری‌های پویا، بخش موهوم گران‌روی مختلط که به‌صورت نسبت مدول ذخیره (storage modulus) به بسامد زاویه‌ای نشان داده می‌شود
relative viscosity 2
نسبت گران‌روی حرکتی محلول بسپاری به گران‌روی حرکتی حلال خالص متـ . نسبت گران‌روی viscosity ratio