واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1778
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
نقطه‏ای که دو یا چند واحد نقشه‏برداری یا عکسی را به هم پیوند می‏دهد
ganglionic
مربوط به گره
یاختۀ عصبی متـ . یاختۀ گرهی ganglion cell
hostageware
نرم‏افزاری که با پرداخت وجهی برای گشودن قفل آن می‏توان برای مدت طولانی از همۀ قابلیت‌های آن استفاده کرد
hypothecation
وضعیتی که در آن شخصی حقیقی یا حقوقی پولی را به ازای دارایی وام می‌گیرد و در صورت ناتوانی در بازپرداخت پول، آن دارایی به مالکیت وام‌‌دهنده درمی‌آید
phrase
واحدی نحوی بزرگ‌تر از واژه و کوچک‌تر از بند که هستۀ آن مقوله‌ای نحوی از جنس همان واحد است
department2
بخشی از مدرسة عالی یا دانشکده که مسئولیت یک رشته یا حوزة علمی مشخص را بر عهده دارد متـ . بخش
commission
گروهی موقت یا دائمی و درعین‌حال ملی و جهانی که از سوی دولت یا سازمانی رسمی برای رسیدگی به امری مأمور می‏شود و رسماً موظف است دربارۀ موضوع مربوط پژوهش و تحقیق کند؛ ممکن است پژوهش و تحقیقات به معنی اعم آن باشد، یا جنبۀ قضایی و داوری داشته باشد متـ . هیئت، کمیسیون * دو واژۀ کمیسیون و کمیته ممکن است در موارد مختلف به جای هم به کار روند.
group 1
[ریاضی] مجموعه‏ای با یک عمل دوتایی شرکت‏پذیر که دارای عنصر همانی باشد و هر عنصر آن وارون داشته باشد [علوم نظامی] یگانی راهکنشی و اداری انعطاف‌پذیری که از دو یا چند گردان تشکیل می‌شود و شامل یگان‌های پشتیبانی رزمی و پشتیبانی خدمات رزمی نیز هست
platoon 2
دسته‏ای از وسایل نقلیه که به دلیل وضعیت چراغ‌های راهنمایی یا هندسۀ راه با یکدیگر حرکت می‏کنند
section 7, choir 1
سازهای هم‏خانواده در یک سازگان/ ارکستر
بخشی از نیروی آب‌خاکی که با هدایت یک فرمانده عملیات آب‌خاکی مشخصی را انجام می‌دهند
Abelian group
هر گروه که عمل دوتایی آن جابه‏جایی باشد متـ . گروه جابه‏جایی 1 commutative group
گروهی از خدمۀ شناور که در کنار وظایف روزمرۀ خود مقابله با آتش را نیز بر عهده دارند
گروهی که مسئولیت برپایی و برچیدن آرایه‏های صحنه را در تولید فیلم بر عهده دارد
گروهی شیمیایی که در زنجیر بسپارها وجود دارد و به مازه آویزان است
گروهی که با اجتماع جمله‌های رشتة مرکزی بالایی خود برابر است
social group, group 2
شماری از افراد متحد با یکدیگر که براساس الگوهای کمابیش پایدار تعاملی به طور رسمی یا غیررسمی به عضویت یک جمع درمی‌آیند
گروهی که مأموریت آن ارزیابی فرمان‌پذیری هواگرد جدید و گردآوری و تنظیم نقد و نظر خلبانان آزمایشگر است
noun phrase, NP
گروهی که هستۀ آن اسم است
peloton, field, bunch, pack
در مسابقات دوچرخه‌سواری جاده، گروهی از دوچرخه‌سواران که در باد یکدیگر می‌خوابند و در صورت فرار یکی دیگران دست به تعقیب او می‌زنند
اتم یا گروهی در انتهای یک زنجیرۀ بسپاری که لزوماً با واحد تکرارشونده متفاوت است و به‌جای دو پیوند تنها با یک پیوند به انتهای زنجیره چسبیده است
گروهی که مرزهایی نفوذپذیر دارد و با خارج از خود دارای کنش متقابل است
مجموعۀ بازیگران یک فیلم
گروهی متشکل از بافته‌هایی که از تعداد یکسانی رشته تشکیل شده‌اند
گروهی که در برابر روابط اجتماعی بیرون از خود نفوذناپذیر است و درنتیجه، فاقد کنش‌های متقابل با خارج از گروه است
closed user group, CUG
خدماتی که کاربر با استفاده از آن می‏تواند گروهی تشکیل دهد که دسترسی تنها ازطریق آن گروه صورت گیرد یا به آن گروه محدود شود
هر یک از گروه‌های نه‌گانة کالاها که در بسته‌بندی و انبارش و بارورزی مشمول بند متناظر و مربوط در آیین‌نامة کالای خطرناک می‌شود