واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 2133
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
نوعی کارکردگرایی عمدتاً مبتنی بر دیدگاه‌های انسان‌شناس بریتانیایی، رادکلیف براون، که بر پایۀ آن جنبه‌های ساختاری نظام اجتماعی، مورد توجه است و بنابراین به مطالعۀ فرایندهایی می‌پردازد که کارکردشان حفظ ساختارهای اجتماعی است
maintenance recorder
دستگاه ثبت اطلاعات مربوط به مدت پرواز و کارکرد موتور و اطلاعات ضروری دیگر در هواگَرد
functional 2
منسوب به کارکرد
مجموع افراد یک مؤسسه یا کارکنان بخش خاصی از آن * مصوب فرهنگستان اول * از این واژه، در زبان فارسی کلمۀ پرسنلی هم ساخته شده است که به جای آن می‏توانیم از واژه‏های کارگزینی یا کارمندی استفاده کنیم، مثلاً عکس کارگزینی، امور کارگزینی، شمارۀ کارمندی به جای عکس پرسنلی، امور پرسنلی، شمارۀ پرسنلی.
افراد شاغل در صنعت خدمات پذیرایی
کارکنان نمایندگی سیاسی یا نمایندگی خاص که از مصونیت سیاسی برخوردارند
افراد شاغل در بخش سلامت فارغ از نوع و رشتۀ آموزشی، وضعیت استخدامی، نوع فعالیت صف یا ستاد و محل فعالیت آنها اعم از دولتی و خصوصی
repertory
1. مجموعۀ آثار موسیقایی مربوط به زمان یا مکانی خاص 2. مجموعۀ ‌آثاری که یک نوازنده یا خواننده یا سازگان/ ارکستر یا رهبر سازگان در سابقۀ کاری خود دارد و به‌طور معمول بخشی از آن را برای اجرا انتخاب می‌کند متـ . مجموعه‌آثار اجرایی
مجموعۀ آهنگ‌های سنتی موجود در یک فرهنگ موسیقایی که از آن به‌عنوان الگویی برای اجرا یا بداهه‌پردازی استفاده می‌شود متـ . مجموعه‌آثار اجرایی الگو
جایی که در آن فعالیت هنری انجام می‏شود
جلساتی که معمولاً در کنار گردهمایی‌ها برای طرح مشکلات علمی یا بررسی موضوع‌های مورد بحث در گردهمایی و ارائۀ راه‏حل‌های آنها، با همفکری و همکاری شرکت‏کنندگان، تشکیل می‏شود
مجموعه‌ای از فعالیت‌های ساختمند و گروهی با هدف کشف و یادگیری موضوع‌هایی از آینده و قضاوت دربارۀ آنها
در کشتی‌سازی‌ها، کارگاهی که در آن افزاربندی می‌کنند
کارگاهی که در آن قهوه را برشته می‌کنند
casting bay, foundry shop
محلی که در آن قطعات ریختگی، فلزی یا شیشه‌ای ساخته یا تولید می‌شود
viroplasm, factory area, viroplasmic matrix, virus factory
بخشی از میان‌یاختۀ یاخته‌های آلوده به ویروس که همتاسازی یا گردایش ویروس‌ها در آن انجام می‌شود
sex worker, sex labourer
شخصی که در یک سوداگری جنسی در مقابل پول یا بدون آن مورد استثمار قرار می‌گیرد
labor-intensive
ویژگی فعالیت‌هایی تولیدی که در آنها نسبت کار نیروی انسانی به به‌کارگیری ماشین‌آلات بیشتر است
شخصی که رهبری گروه تولید فیلم را بر عهده دارد و معمولاً فکر نهفته در فیلم و شکل نهایی اثر از اوست
نظامی سیاسی که در آن «پرولتاریا»، طبقۀ کارگر یا طرفداران آن، حکومت می‌کنند
محل یا بنگاهی که می‌توان از آن نیروی کار تأمین کرد
committee, comité (fr.)

هیئت رسیدگی به موضوعی خاص که اعضای آن موظف‏اند پس از بررسی موضوع، نتیجه را برای تصمیم‏گیری به مرجع بالاتر گزارش دهند


کارگروهی که برای نیل به هدف یا ایفای وظیفه‌ای خاص تشکیل می‌شود و پس از ایفای وظیفه یا دستیابی به هدف برچیده می‌شود
sex work, sex labour
استثمار شدن در یک سوداگری جنسی در مقابل پول یا بدون آن
مأمور رسمی یک دولت یا سازمان بین‌المللی
forwarder 1
شخصیت حقیقی یا حقوقی که به نیابت از فرستنده ترتیب حمل کالا و تشریفات اداری مربوط به آن را بر عهده می‏گیرد
سازمان یا هستاری که میان چند فراهم‌‌سازِ خدمات اَبری رابطه ایجاد می‌کند و آن را حفظ می‌کند تا کاربر بتواند به‌طور پیوسته به خدمات ارائه‌شده به‌وسیلۀ چند فراهم‌ساز دسترسی داشته باشد
freight forwarder
فرد یا شرکتی که به نیابت از فرستنده اموری مانند ترخیص کالا و ذخیرۀ جا را بر عهده می‌گیرد
شخص یا سازمانی که بین فرهنگ مقصد و فرهنگ گردشگر به شکل‌های متفاوت ارتباط برقرار می‌کند
عاملی که با برقراری ارتباط میان راه‌حل‌های موجود و بخش‌ها و فنّاوری‌های دیگر خلأهای اطلاعاتی و دانشی را از میان بر می‌دارد