واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 243
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
ضرب دوم و چهارم در میزان‌های چهارضربی، ضرب دوم و سوم در میزان‌های سه‏ضربی و ضرب دوم در میزان‌های دوضربی
strong beat, accented beat, down beat
نخستین ضرب هر میزان و سومین ضرب میزان‌های چهارضربی
logical product
← ترکیب عطفی
penalty shoot out
روشی برای تعیین برندۀ بازی‌ای که در وقت قانونی و اضافه با نتیجۀ مساوی به پایان می‌رسد و در آن هرکدام از تیم‌ها تعداد مشخصی ضربۀ پنالتی می‌زنند متـ . روش ضربات پنالتی
زنش قلب و سرخرگ
فقدان یک انقباض بطنی به علت وقفه در گره دهلیزی ـ بطنی
premature beat, extrasystole 2
انقباض پیش‏رس قلب که از ضرب‌آهنگ بهنجار منتقل می‌شود و در پاسخ به‏ تکانه‏ای در جایی در قلب به‌جز گره سینوسی ـ دهلیزی پدید می‌آید
ضربان نابجایی که به دنبال وقفۀ طولانی‌تر از حد معمول بین تکانه‏های برخاسته از گره سینوسی ـ دهلیزی اتفاق می‌افتد
انقباضی که بین دو ضربان بهنجار رخ می‌دهد بی‌آنکه ضرب‌آهنگ سینوسی را تغییر دهد
ضربان آهنگینی مانند ضربان قلب
بخشی از قلب که آهنگ ضربان آن را تنظیم می‏کند
cardiotachometry
ثبت مداوم آهنگ ضربان قلب در دوره‌های زمانی طولانی
ضربان‌های متوالی قلب با فواصل زمانی منظم
← موج آلفا
← موج بتا
← موج آلفا
← موج تتا
یافته‏ای در سمع قلب مرکب از سه یا چهار صدا که به صدای چهارنعل اسب شبیه است
ضربان‌های متوالی قلب با فواصل زمانی منظم
نوعی دُش‏آهنگی قلبی که زمانی روی می‌دهد که سرکوب ممتد تشکیل تکانۀ سینوسی سبب شود که کانون‌های دیگری به‌منزلۀ ضربان‏ساز قلبی عمل کنند
ضرب‌آهنگ قلبی که از مرکزی غیر از گرۀ سینوسی ـ دهلیزی آغاز شود
ویژگی آنچه دارای ضرب‌آهنگ است
← موج دلتا
stop hit, stop thrust, stop-in-time
نوعی پاتک به‌شکل ضربة مستقیم که معمولاً پیش‌از بخش پایانی تکِ حریف یا درهنگام حرکت آمادگی او اجرا می‌شود
ضربه‌ای که ازنظر قانونی درست و شایستة دریافت امتیاز باشد
ضربه‌ای که به هدف اصابت نمی‌کند یا فاقد فشار کافی است و در دستگاه با رنگ سفید نمایش داده می‌شود
decussation, decussatio
حالت بخش‌ها یا ساختارهایی از بدن انسان که از روی یکدیگر عبور می‌کنند
decussate 1
ویژگی صوری بخش‌ها یا ساختارهایی از بدن انسان که از روی یکدیگر عبور می‌کنند
نوعی حرکت وسایل نقلیه برای تغییر خط عبور
صدمه دیدن سطح مواد غذایی، به‌ویژه میوه‌ها و سبزی‌ها براثر عوامل مکانیکی