واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1749
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
capillary rheometer, capillary viscometer
‌ابزاری برای آزمودن رفتار شارش‌شناختی بسپارهای مذاب با وارد کردن نیرو به مذاب در یک موی‌لوله
Venturi flow meter, Venturi meter, Venturi tube, Herschel-type Venturi tube
نوعی شارش‌سنج انسدادی برنولی که در آن از مجـرایی همگرا ـ واگرا در مسیـر جریـان برای سنجش آهنگ شارش استفاده می‌شود
ابزار اندازه‌گیری ویژگی‌های شارش‌شناختی
اندازه‌گیری تجربی ویژگی‌های شارش‌شناختی یک ماده
علم اندازه‌گیری خواص شارشی و تغییر شکل ماده متـ . درشت‌شارش‌شناسی macrorheology
شاخه‌ای از شارش‌شناسی که در آن ویژگی‌های شارش‌شناختی، به‌ویژه گران‌رَوی، بر پایۀ معماری مولکولی و نیروهای مولکولی با استفاده از مبانی نظری یا شبیه‌سازی مولکولی پیش‌بینی می‌شود
flow resistance
هر عاملی که در برابر عبور شاره از مجرا ایجاد مقاومت کند متـ . مقاومت شارشی
مجموعه‌مولکول‌هایی که به شکلی پویا در شبکه‌های دگرگشتی یاخته در زمانی معین جریان دارند
مجموعه‌ای از فنون برای شناسایی و مطالعۀ شارگان یک یاخته یا بافت یا اندام یا اندامگان
← آهنگ شارش نسبی
fluid 2
حالت غیرجامد ماده که در آن اتم‌ها و مولکول‌ها نسبت به یکدیگر آزادانه در حرکت‏اند
rheomalaxis, rheodestrcution
کاهش جبران‌پذیری گران‌رَوی در هنگام برش که درواقع به تغییر دائم ساختار ماده منجر می‌شود
روغن‌های معدنی ساده یا ترکیبی که برای جلوگیری از خوردگی به ‌‌کار می‌روند و در عملیات روان‌سازی یا خنک‌سازی از آن استفاده می‌کنند
← شاره‌های نیمه‌مصنوعی
شاره‌های فلزکاری‌ای که پایۀ آن روغن‌های معدنی یا نقتنیک یا پارفنیک پنج تا سی درصد محلول در آب همراه با افزودنی‌هایی با قابلیت حل‌پذیری و نامیزه‌شدگی است که از آن برای افزایش روان‌سازی استفاده می‌کنند. متـ . شاره‌های نیمه‌شیمیایی semichemical fluids
شاره‏ای که تراکم‏ناپذیر است و هیچ‏گونه اصطکاک داخلی یا گران‌رَوی ندارد
فاز سیال بینابین مایع و گاز که در دمای بالاتر از نقطۀ بحرانی حاصل می‌شود
anti-icing fluid
شاره‌ای که از یخ زدن جلوگیری می‌کند
شاره‏ای که با نیروهای گران‌روِ خود در برابر تغییر شکل مقاومت می‌کند
inviscid fluid, nonviscous fluid
شاره‏ای که در برابر تنش برشی هیچ واکنشی از خود نشان نمی‌دهد
non-Newtonian fluid
شاره‌ای که تنش برشی در آن با آهنگ تغییر شکل برشی متناسب نیست
شاره‌ای گران‌رو که در هر نقطۀ آن تنش با آهنگ کُرنش متناسب است
articulated frame
قابی که دو قسمت آن با مفصل به هم متصل شده است
optical plummet
دوربینی کوچک با خم نود درجه در ساختمان دستگاه نقشه‏برداری که به‌کمک آن کاربر می‌تواند محور اصلی دستگاه را در امتداد قائم نقطۀ ایستگاه قرار دهد
← شمار اتصال لیگاند
foundation
پِی بزرگی که مجموعۀ بارهای ساختمان را به زمین منتقل کند
mat foundation
شالودۀ پیوسته‏ای که به‌صورت تاوه‏ای ضخیم از بتن مسلح ساخته می‏شود و کل بار ساختمان را به زمین منتقل می‏کند