واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1749
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
شارشی که در آن ویژگی‌های شاره، مانند فشار و دما و سرعت، با زمان تغییر نمی‌کند
جریانی که از بالا به واحد تصفیه وارد و از پایین خارج می‌شود
شارش ناچرخان سیالی که در آن سرعت سیال را می‌توان به‌صورت گرادیان یک تابع نرده‌ای نوشت
pulsating flow, pulsatile flow
نوعی شارش محصور که در آن فشار و آهنگ شارش به‌صورت تناوبی تغییر می‌کند
حرکت شاره در اطراف جسم غوطه‌ور در شاره به‌طوری‌که مقدار سرعت آن در برخی نقاط اَبَرصوتی و در برخی نقاط زیرصوتی است
نوعی شارش که در آن چگالی شاره، با تغییر قابل ملاحظة سرعت، تغییر می‌کند
شارشی که در آن چگالی شاره، با تغییر سرعت شارش، تغییر نمی‌کند
حرکت شاره به‌نحوی‌که در آن فشار و سرعت موضعی به‌طور نامنظم و سریع تغییر کند
جریان آرام لایه‌های سیال بر روی هم، که در سرِ جریان، از مرکز به‌سمت جدارۀ لوله شکل تلسکوپ را تداعی می‌کند
نوعی جریان متلاطم در لایة مرزی یا درون لوله‌ها بر سطوح زبر که در آن اصطکاک سطحی مستقل از عدد رینولدز است
rapidly varied flow, RVF
شارش پایای مایع در درون مجرای روبازی که در آن عمق مایع ناگهان تغییر می‌کند
بخشی از توفان بارندگی که برای مسافتی معین در زیر سطح زمین جاری می‌شود، قبل از اینکه در زمانی نسبتاً کوتاه به‌ناگاه به مجرای سطحی برسد
secondary flow
شارشی که در صفحه‌ای عمود بر جهت اصلی شارش رخ می‌دهد
crossflow, secondary flow
شارشی در درون لایة مرزی که با جهت شارش آزاد زاویه دارد
مقدار جرمی از شاره که در مدت‌زمان معین از واحد سطح عبور می‌کند
شارش یک شارة گران‌رو در مجرایی با دیواره‌های واگرا یا همگرا که از یک چشمه یا چاه، واقع در محل تلاقی دیواره‌ها، منشأ می‌گیرد
rotational flow
شارش شاره‌ای که تاو بُردار سرعت آن ناصفر است
cyclostrophic flow
شکلی از شیوشارش که در آن شتاب یا نیروی مرکزگرا با نیروی فشار افقی در توازن است
multiphase flow, mixed-phase flow
شارشی که در آن شاره، هم‌زمان، دارای چند فاز باشد
شارشی که چگالی آن در راستای عمود بر جریان تغییر می‌کند
bubble flow, bubbly flow
شارش مایعی که دارای حباب‌های پراکنده است
شارشی شامل دو فاز مایع و بخار یا مایع و گاز در داخل یک لوله که در آن فاز بخار یا گاز در مرکز لوله و فاز مایع در جدارة لوله جریان می‌یابد
creeping flow, Stokes flow
شارش گران‌رو با عدد رینولدز خیلی کوچک که در آن نیروهای لختی در مقایسه با نیروهای گران‌رو بسیار اندک است
self-similar flow, self-similar motion, self-preserving flow
شارشی که شکل نیم‌رخ توزیع سرعت یا دمای آن در راستای جریان ثابت است
internal flow
شارش شاره در درون مجرای بسته
two-dimensional flow
شارشی که سرعت هر نقطة آن تابعی از دو مختصة مکانی است
steering flow
شارش پایه‌ای که اثری قوی درجهت حرکت آشفتگی‌های درون خود دارد متـ . جریان راهبر steering current
شارش یک‌بعدی پایای گاز در راهه‌ای (duct) با سطح‌مقطع ثابت، همراه با انتقال گرما
شیوشارشی که در آن نیروی کوریولیس دقیقاً با نیروی فشار افقی در تعادل است
← شارش ‌زیرصوتی