واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1749
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
مقداری عددی که کیفیت زیستی آب را نشان می‌دهد
healthy eating index, HEI
شاخصی برای ارزیابی و پایش وضعیت کلی رژیم غذایی افراد که براساس آن کیفیت کلی رژیم غذایی سنجیده میشود
crown-area index
حاصل‌ضرب طول و قطر تاج درخت سرپا
wind-chill index
شاخصی برای تعیین خطر سرد شدن سریع بدن براثر باد در هوای سرد که سبب کاهش دمای بدن می‌شود
suitability index
← کیفیت زیستگاه
← شاخص شدت اعتیاد
addiction severity index
شاخصی برای ارزیابی وضعیت معتاد در مراحل مختلف درمان به‌منظور تدوین طرح درمان و بررسی سیر بهبود او و همچنین تعیین پیامدهای درمان اختـ . شاخص شدا ASI
audibility index, AI 2, articulation index, intelligibility index
شاخصی کمّی که میزان شنیدپذیری نشانه‌های گفتاری را مشخص می‌کند
schedule performance index, SPI 1
معیار کارایی برنامۀ زمان‌بندی که نسبتی است از ارزش عملکردی بر ارزش برنامه‌ای
cost performance index, CPI
معیار تعیین کارایی هزینه‌های پروژه
شاخصی برای رابطۀ میان ضخامت لایه و فاصله‏بندی شکستگی
consistency index, K
ضریب قانون توانی در شارش برشی
track quality index, TQI
شاخصی برای رتبه‌بندی خط بر پایۀ وضعیت هندسی آن با استفاده از ماشین اندازه‌گیری خط
index of nutritional quality, INQ
نمایه‌ای برای نشان دادن محتوای تغذیه‌ای یک غذا یا رژیم غذایی
شاخصی برای گزارش روزانۀ کیفیت هوا
← شاخص گرفتاری اعتیاد
index of drug involvement
مقیاسی 25 قلمی برای سنجش شدت مشکلات اعتیاد فرد اختـ . شاخص گِرا IDI
معیاری برای دمایی که انسان احساس می‌کند و ناشی از تأثیر توأمان دما و رطوبت زیاد است
Langelier index/ Langelier's index
تفاضل pH اشباع آب نمونه و pH اندازه‌گیری‌شدۀ آن متـ . شاخص اشباع لانژلیه Langelier saturation index, LSI, saturation index, SI
melt flow index, melt index, melt flow rate
مقدار بسپاری که در دمایی مشخص و با پیستونی تحت نیرویی معین از میان یک دای (die) استوانه‌ای معیار در مدت‌زمانی معلوم به بیرون رانده می‌شود اختـ . شام MFI
نسبت مقاومت‌ویژۀ یک سازند هیدروکربنی به مقاومت‌ویژۀ آن، هنگامی ‌که صددرصد با آب اشباع شده باشد
international roughness index, IRI
مجموع تغییرات ارتفاع یک چرخ خودرو در امتداد ردّ آن به‌ازای طول مسیر پیموده‌شده که بر حسب متر بر کیلومتر سنجیده می‌شود
lane international roughness index
شاخص ناهمواری ترکیبی‌ای که بر مبنای میانگین شاخص ناهمواری مسیر دو چرخ وسیلة نقلیه تعیین می‌شود
weathering index
مقیاسی برای اندازه‏گیری هوازدگی زغال‏سنگ
هر شاخص عددی که از محاسبات مدل مکانیک کوانتومی حاصل شود و پیش‌بینی واکنش‌پذیری نسبی موضع‌های مولکولی مختلف را امکان‌پذیر سازد
مجموعه‌ای از اندازه‏گیری‌ها که برای تشخیص نوسانات در وضع سلامت افراد یک جامعه انجام می‌گیرد
freezing index, coldness sun
تعداد تجمعی درجه‌روزهایی در فصل یخ‌بندان که در طی آن دمای هوا بالا و زیر صفر درجۀ سلسیوس، یعنی بالا و پایین 32 درجۀ فارنهایت، است متـ . نمایۀ یخ‌بندان
attribute 3
جزئی‌ترین ویژگی و وجه منحصربه‌فرد یک دست‌ساخته که آن را از دست‌ساخته‌های دیگر متمایز می‌کند
attribute 4, entity attribute
ویژگی‌ای که یک سامانه را از سامانۀ دیگر متمایز می‌کند
مشخصۀ غیرقابل‌تغییر یا متغیر مستقل یک دست‏ساختۀ معین