واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 2903
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
جابه‏جایی کلید از حالت باز به بسته و برعکس
سوگنامه‏ای
1. دراساس، اثر نمایشی منظومی که با به تصویر کشیدن تیره‏روزی و نگون‏بختی شخصیت‌های نامدار تاریخی یا اسطوره‏ای در طی رویدادی کامل و مهم و جدی و بدفرجام در بیننده ترس و ترحم ایجاد کند 2.فیلم یا نمایشی که براساس اثر فوق به اجرا درآید
مربوط به سوگنامه متـ . سوگناک
نویسندۀ سوگنامه
نوعی نمایش یا نمایشنامه که به زندگی خانوادگی و شخصی آدم‌های معمولی می‌پردازد و بر جنبه‌های سوگناک آنها تأکید می‌کند
هرگونه انحراف نظام‌مند یا خطای منظم در نتیجه‌گیری یا استنباط یا فرایندهای منتهی به این انحراف
سوگیری ناشی از خطای ابزار
ascertainment bias
نوعی سوگیری اطلاعات که ناشی از تلاش بیش‌ازحد مشاهده‌گر برای اثبات وقوع پیامد در موردها است
[آینده‌پژوهی] گرایش به جست‌وجوی اطلاعات حتی اگر در اقدام موردنظر تأثیر نداشته باشد [علوم سلامت] سوگیری در اندازه‌گیری داده‌های پیامد یا مواجهه (exposure) به‌گونه‌ای‌که درستی مقایسه بین دو گروه را دچار اشکال می‌کند
سوگیری ناشی از تفاوت نظام‌مند در ویژگی‌های کسانی که برای مطالعه انتخاب شده‌اند و آنها که انتخاب نشده‌اند
سوگیری ناشی از گرایش نویسندگان مقالات یا سردبیران مجلات به انتشار نتایج مثبت مطالعات
گرایش به برآورد بیش از حد برای احتمال وقوع مسائل ناخوشایند
Berkson's bias, Berksonian bias
← سوگیری میزان بستری
home consumption bias, home bias
گرایش مصرف‌کنندگان به مصرف بیشتر کالاهای داخلی در قیاس با میانگین جهانی و مصرف نسبتاً کمتر محصولات خارجی
← خطای بنیادین اِسناد
سوگیری ناشی از تفاوت در خصوصیات داوطلبان شرکت در مطالعه با غیرداوطلبان، در پاسخ ‌دادن به پرسش‌ها
گرایش به خلق مدل‌ها براساس داده‌های گذشته و اعتباربخشی به آنها در مقابل آن داده‌ها
confirmation bias
[آینده‌پژوهی] گرایش به تفسیر یا جست‌وجوی اطلاعات برای تأیید پیش‌فرض‌های خود [روان‌شناسی] گرایش به یافتن شواهدی برای تأیید یک فرضیه
گرایش به متفاوت دانستن دو گزینه وقتی که هم‌زمان ارزیابی می‌شوند، در مقایسه با هنگامی که جداگانه ارزیابی می‌شوند
correspondence bias
← خطای بنیادین اِسناد
هرنوع سوگیری ناظر بر تفاوت‌گذاری میان زن و مرد متـ . سوگیری جنسیتی
← سوگیری جنسانی
expectation bias, experimenter’s bias
گرایش پژوهشگران به تأیید انتظاراتشان از خلال یافته‌های پژوهش و انکار شواهد ناسازگار با آنها
گرایش به حفظ نسبی وضع موجود
← خطای بنیادین اِسناد
نوعی سوگیری انتخابی ناشی از تصمیم شخصی فرد انتخاب‌شده در مطالعه
self-serving bias
تمایل به انتساب موفقیت‌ها به خود و مقصر دانستن اوضاع برای ناکامی‌ها
گرایش به دستاوردها یا پیامدهای خوشایند و مطلوب