واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 2565
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
ریل‌بندی تهیه‌‌شده از چوب درخت سرو کپک‌زده متـ . تراورس سرو کپکی
stone-block tie,stone block
نوعی ریل‌بند قدیمی از جنس سنگ متـ . تراورس سنگی
three-sided tie, triangular tie
ریل‌بند چوبی سه‌ضلعی که از آن در آستانۀ سدۀ بیستم استفاده می‌شد متـ . تراورس سه‌گوش
ریل‌بندی که برای سهولت کار، پیش‌تر آن را در محل نصب زینچه سوراخ کرده‌اند متـ . تراورس سوراخ‌دار
ریل‌بندی چوبی یا بتنی که در سوزن‌ها و تقاطع‌ها ریل را نگه می‌دارد متـ . تراورس سوزن
ریل‌بندی که بر آن شیاری برای استقرار دندانۀ زینچۀ فلزی در محل نشیمنگاه ریل ایجاد شده است متـ . تراورس شیاردار
longitudinal tie, longitudinal timber
ریل‌بندی که در زیر ریل و در طول آن کار گذاشته میشود متـ . تراورس طولی
هرنوع ریل‌بندی که از جنسی غیر از چوب ساخته شده باشد متـ . تراورس غیرچوبی
ریل‌بندی که کارایی خود را از دست داده است متـ . تراورس فرسوده
نوعی ریل‌بند چوبی که قارچ بر روی آن رشد کرده باشد متـ . تراورس کپکی
ریل‌بندی که هنوز قابل استفاده است، ولی ممکن است تا بازدید بعدی یا پایان چرخۀ تعویض ریل‌بند دوام نداشته باشد متـ . تراورس کهنه
short tie, stub tie
ریل‌بندی که طول آن کوتاه‌تر از حد استاندارد است متـ . تراورس کوتاه
ریل‌بندی که در عملیات روسازی خط به‌طور کامل در داخل بتن قرار می‌گیرد متـ . تراورس لای‌بتن
نوعی ریل‌بند چوبی که یک یا دو لبۀ زبرین آن گرد است متـ . تراورس لبه‌گِرد
heart and back tie, wing tie
نوعی ریل‌بند چوبی که مغز چوب در میانۀ یک سوی آن قرار گرفته باشد متـ . تراورس مغزکنار
نوعی ریل‌بند چوبی که مغز چوب در یکی از گوشه‌های آن قرار گرفته باشد متـ . تراورس مغزگوشه
boxed-heart tie, rifle tie 1, target tie 1
ریل‌بندی که تماماً از مغز چوب باشد و مغز آن در مرکز یا در نزدیک به مرکز آن قرار داشته باشد متـ . تراورس مغزمیان
ریل‌بندی که دقیقاً در زیر دو سر ریل در درز معلق قرار می‌گیرد متـ . تراورس میان‌درزی
pole tie, round tie, slabbed tie, half-round tie, half-moon tie, rifle tie 2, target tie 2
نوعی ریل‌بند چوبی که دو طرف آن گرد است و از درختی که از مقطع آن بیش از یک ریل‌بند به دست نمی‌آید، ساخته شده است متـ . تراورس نیم‌گِرد
ریل‌بندی که با استانداردهای رایج تولید تطابق ندارد و برای مصارف خاص تولید میشود متـ . تراورس ویژه
tie saw, tie shear
ماشینی برای کار در خط مجهز به تیغه‌های اره‌مانند یا ابزار برش که با آن ریل‌بند را به سه بخش تقسیم می‌کنند تا به‌آسانی بتوان آنها را از زیر خط بیرون کشید متـ . تراورس‌بُر
ماشینی که ریل‌بندهای کهنه و معیوب را از زیر ریل بیرون می‌کشد متـ . تراورس‌کِش
ماشینی که ریل‌بندهای جدید را در زیر ریل جا می‌دهد متـ . تراورس‌کوب
ماشینی که ریل‌بندها را در طول خط و در فاصله‌های پیش‌بینی‌شده قرار می‌دهد متـ . تراورس‌گذار
ابزاری برای محکم نگه داشتن ریل‌بند در هنگام کوبیدن میخ متـ . تراورس‌گیر
one-man tie tongs, tie tongs
ابزاری یکنفره متشکل از دو قلاب لولاشدۀ نوک‌تیز و دو دسته برای بیرون کشیدن یا جاگذاری ریل‌بند که هر دو دستۀ آن در دستان یک نفر قرار می‌گیرد متـ . تراورس‌گیر دستی
ابزاری دونفره متشکل از دو قلاب لولاشدۀ نوک‌تیز و دو دسته برای بیرون کشیدن یا جاگذاری ریل‌بند که هر دستۀ آن در دستان یک نفر قرار می‌گیرد متـ . تراورس‌گیر دونفره
ابزاری برای ایجاد شعاع مناسب در ریل به‏منظور نصب آن در قوس مسیر
← ماشین ریل‏ساب