واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 2565
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
S-structure
سطحی نحوی در نظریۀ حاکمیت و مرجع‏گزینی که درونداد صورت آوایی و صورت منطقی قرار می‌گیرد
← واکنشگاه هسته‏ای
← واکنشگاه آب تحتِ‌فشار
← واکنشگاه آب جوشان
← واکنشگاه آب سبک
← واکنشگاه آب‌سنگین
← واکنشگاه حالت‏پایا
نوعی واکنشگاه/ رآکتور هسته‏ای که علاوه بر تولید انرژی از راه شکافت هسته‏ای، بخشی از اورانیوم 238را به پلوتونیوم 239 شکافت‏پذیر تبدیل می‌کند متـ . واکنشگاه زاینده
گونه‏ای واکنشگاه/ رآکتور هسته‏ای که در آن، ابتدا براثر واکنش نوترون‌های تند با اورانیم 238، اورانیم 239 تولید می‏شود و در گام‌های بعدی پلوتونیم 239 به وجود می‏آید
← واکنشگاه شبکه‌ای
← واکنشگاه فراگرمایی
← واکنشگاه گرمایی
← واکنشگاه هسته‏ای
vertex
محل تولید یا نابودی ذرة بنیادی
apex 3, point 3
بالاترین قسمت هر زائده یا انتهای هر اندامی در گیاهان متـ . نوک tip
isolated vertex
رأسی از یک گراف که بر هیچ یالی واقع نیست
intersection point
محل تلاقی دو امتداد مماس بر قوس مسیر یا شیب
زیرغولی از ردۀ ب‌9 با قدر 2/1 و فاصلۀ 100 سال نوری از زمین
نقطه‌ای که یک ذرة بنیادی در آنجا واپاشیده می‌شود
نخستین ستارۀ دوتایی گرفتی/کسوفی شناخته‌شده که قدر آن در تناوبی تقریباً 2/9 روزه، بین 2/1 و 3/4 تغییر می‌کند
acrodromous
ویژگی نوعی رگ‌بندی دارای دو یا چند رگبرگ اولین یا رگبرگ‌های دومین ضخیم‌شده که به‌صورت قوس‌هایی همگرا به سمت رأس برگ می‌روند، اما در قاعده انحنا ندارند
دو رأس یک گراف که با یک یال به هم وصل شده باشند
apical1
ویژگی بخش یا بخش‌هایی از گیاه که در بالا یا نوک یا سر ساختاری از گیاه قرار دارد
apical2
ویژگی تَمَکنی که در آن جفت در بالای تخمدان قرار دارد متـ . آویخته pendulous
رأیی که به نشانۀ اعتراض به دیگر نامزدها به فردی داده می‌شود که بختی برای پیروزی ندارد
vote of confidence, confidence vote
رأیی که با آن قوۀ مقننه اعتماد خود را به هیئت وزیران یا وزیر معرفی‌شده اعلام می‌کند
single transferable vote, STV, transferable vote, choice voting
نوعی رأی ترجیحی که در آن آرای مازاد به حساب نامزدهایی ریخته می‌شود که رأی آنها به حد نصاب نرسیده باشد
vote by show of hands, show of hands
نوعی رأی شمارشی که در آن رأی‌دهندگان با بالا بردن دست نظر موافق خود را اعلام می‌کنند
standing vote, rising vote1, standing division
نوعی رأی شمارشی که در آن رأی‌دهندگان با برخاستن نظر موافق خود را اعلام می‌کنند
serpentine vote
نوعی رأی با قیام و قعود که در آن هر ردیف از نمایندگان به نوبت با برخاستن یا برنخاستن نظر موافق یا مخالف خود را اعلام می‌کنند