واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1929
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
شهری که به دلیل شرایط جغرافیایی و وضعیت شبکه‏های حمل‌ونقل به‌عنوان اولین مقصد در یک کشور یا منطقه محسوب می‌شود
مواد اعتیادآور سبک که مصرف آنها راه را برای مصرف مواد سنگین‌تر می‌گشاید
gateway drug theory, gateway theory, gateway hypothesis, gateway effect
نظریه‌ای مبنی بر این باور که مواد کم‌خطر و سبک ممکن است به مصرف مواد پرخطر و سنگین و همچنین ارتکاب جرم منجر شود
gateway effect
نگاه کنید به : gateway drug theory
مهمان‌خانه/ هتلی واقع در مبادی ورودی شهر
gateway hypothesis
نگاه کنید به : gateway drug theory
هریک از مناطق گذرگاهی خاصی که در دوران جنگ سرد با سازوکاری جغراسیاسی تعادل میان قدرت‌های قاره‌ای و دریایی را برقرار می‌کردند
ایالت یا استانی که ازطریق آن حمل‌ونقل و جابه‌جایی صورت می‌گیرد متـ . استان دروازه‌ای
gateway theory
نگاه کنید به : gateway drug theory
gather service
نگاه کنید به : many-to-one service
آغاز به حرکت و سرعت گرفتن شناور
مجموعه‌ای از راهگاه‌ها و راهبارها و راهباره‌ها که مذاب را از قسمت بارریز به محفظۀ قالب هدایت می‌کند
موقعیت یک شناور نسبت به شناور دیگر
gauge bar
نگاه کنید به : track gauge rod
هریک از ذرات بنیادی حامل نیرو میان ذرات بنیادی دیگر
gauge corner
گوشۀ نیم‌رخ عرضی کلاهک ریل در سمت داخل که عرض خط را از آنجا اندازه‌گیری می‌کنند
بدون تغییر ماندن کمیت‌ها در تبدیل‌های پیمانه‌ای
خطی که مکان هندسی گوشۀ ریل را در طول ریل نشان می‌دهد
صفحه‌ای فولادی که فاصلۀ بین دو ریل را به‌کمک تقویت‌کننده‌های ریل در یک خط و در محل ریل‌بند یا سوزن ثابت نگه‌ می‌دارد
فضای داخلی بین دو ریل یک خط آهن
تقارن موضعی و پیوستة مربوط به درجه‌های آزادی ذرات بنیادی که نوع نیروهای بین ذرات را تعیین می‌کند
اصل جامعی مربوط به وجود بوزون‌های میانجی نیروهای بنیادی گرانشی، الکترومغناطیسی و نیروهای قوی و ضعیف هسته‏ای
هر تبدیل بر روی پتانسیل‌های نرده‌ای و بُرداری در نظریة الکترودینامیک که تغییری در میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی ایجاد نمی‌کند
چَفته‌ای که با قطعات پیش‌ساختۀ سه‌گوش در اندازه‌های دقیق و با شکل‌های مختلف ساخته می‌شود
gauntlet cast
گچی از آرنج تا انتهای انگشتان
gauntlet track
نگاه کنید به : gantlet track
نقطه‌های کانونی و گرهی و اصلی در هر عدسی یا سامانۀ عدسی‌ها متـ . نقطه‌های اساسی cardinal points
قانونی که بنا بر آن شار میدان الکتریکی گذرنده از هر سطح بسته با بار خالص درون آن سطح متناسب است
gavage feeding
نگاه کنید به : tube feeding
Gavia adamsii
گونه‏ای از تیرۀ غواصیان و راستۀ غواص‏سانان که بزرگ‌ترین عضو خانواده با بزرگ‌ترین منقار است و بالای بدن و گردن و سرش سیاه است و نوارهای سفیدی بر روی گردن دارد