واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1929
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
نوعی پروتئین که از پوست و استخوان و برخی دیگر از قسمت‌های بدن حیوانات به دست می‏آید
gelatine like
نگاه کنید به : gelatinous
gelatine like
نگاه کنید به : gelatinous
فرایند به هم خوردن نظم مولکولی درون ریزدانه‌های نشاسته براثر حرارت دادن آن در آب
gelatinous soup
محلول آبی نسبتاً غلیظ که حاوی موادی با قابلیت تبدیل به ژلاتین است
gelatinous, jellylike, gelatine like
ویژگی بافت مادۀ غذایی دارای ژلاتین یا شبیه به آن
gelation 1
تشکیل شدن ژل از سُل
gelation 2
تشکیل دادن ژل از سُل
gelifraction
نگاه کنید به : frost shattering
gellation
نگاه کنید به : gelling
نوعی افزودنی که باعث تشدید فرایند ژله‌ای شدن می‌شود
یکی از خواص کارکردی مواد که بیانگر توانایی آنها در تبدیل شدن به ژله است
gelling, gellation
فرایند تشکیل ژل براثر لخته‌شدگی سل یا انبوهش ذرات
gelose
نگاه کنید به : agar
سنگ قیمتی برش‏داده‏شده و پرداخته‏ای که به دلیل زیبایی و استحکام و کمیابی و اندازۀ مناسب برای استفاده در جواهرسازی ارزشمند باشد
Gem
نگاه کنید به : Gemini
Gem
نگاه کنید به : Gemini
geminate
همخوانی که فرایند تشدید بر روی آن اعمال شده است
gemination
تکرار متوالی یک همخوان در واژه
Gemini, Gem, Twins
صورت فلکی منطقه‏البروج بین دو صورت ثور و سرطان
علم مطالعۀ گوهرسنگ‌ها که به بررسی منبع و منشأ و توصیف و درجه‏بندی و شناسایی و ارزیابی آنها می‏پردازد
نمونۀ کانی که رنگ و کیفیت درونی عالی داشته باشد و بتوان به دلیل زیبایی و مقاومت کافی از آن برای مصارف زینتی استفاده کرد
gender 1
← جنس دستوری
وضعیت و جنبه‌های روان‌شناختی و رفتاری و اجتماعی و فرهنگی مرد یا زن بودن یا خنثی بودن متـ . جنسیت
مجموعۀ ویژگی‌های فیزیکی و رفتاری و فرهنگی و روان‌شناختی که معمولاً در یکی از دو جنس مذکر یا مؤنث یافت می‌شود
طبقه‌بندی نوزاد در بدو تولد براساس دختر یا پسر بودن متـ . جنسیت‌گذاری
هرنوع سوگیری ناظر بر تفاوت‌گذاری میان زن و مرد متـ . سوگیری جنسیتی
مرحلۀ نهایی در انسجام جنسانیت هنگامی‌که کودک به این درک می‌رسد که جنسانیت او با تغییرات بیرونی، مانند نوع لباس و نوع رفتار، تغییر نمی‌کند متـ . ثابت‌بینی جنسانیت
gender development index, GDI
شاخصی که سازمان ملل متحد آن را ارائه کرده است و نابرابری میان مردان و زنان ازنظر طول عمر و سلامت و دانش و سطح زندگی با عزت در آن مد نظر قرار می‌گیرد
gender discrimination, sex discrimination, sexism 1
رفتار ناخوشایند با زنان بر پایۀ این باور مردسالارانه که زنان ویژگی‌های نامطلوبی دارند