واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 2746
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
دستگاهی برای علامت‌گذاری گوش دام متـ . نشان‌گذار 2
ear notching, ear marking
ایجاد برش یا سوراخ در گوش حیوانات برای شناسایی آنها متـ . نشان‌گذاری 2
ear protector
← گوش‌بان
پوسیدگی ناشی از قارچ‌های گوناگون با رنگ‌های مختلف بر روی بلال ذرت متـ . پوسیدگی بلال ذرت corn ear rot, maize ear rot
ear stone/ earstone, otolith
سنگی بیضوی و سخت با ساختاری کلسیمی که در کیسه‌های غشایی، مانند گوش داخلی مهره‌داران، جای دارد
تربیتی با هدف ارتقای درک موسیقایی، شامل قابلیت تشخیص از طریق گوش و نت‌نگاری لحن‌ها، فواصل، هارمونی‌ها، ریتم‌ها، وزن‌ها و همچنین قابلیت سرایش
eardrum
نگاه کنید به : tympanic membrane
early adopters
افرادی که از پذیرش اندیشه‌ها و محصولات جدید و نوآورانه استقبال می‌کنند و آنها را به دیگران نیز پیشنهاد می‌دهند
ثبت ذخیرۀ سفر در محدودۀ زمانی معین بعد از اعلام شرایط که همراه با تخفیف یا دیگر مزایا خواهد بود
اولین دوره از دوره‌های سه‌گانۀ عصر مفرغ در باستان‌شناسی ایران، از حدود 3200 تا 2200 ق.م
early childhood carries, ECC 1, baby bottle tooth decay
خرابی دندان در خردسالان ناشی از مصرف مداوم مواد غذایی شیرین
نخستین مرحلۀ تقسیمات دورۀ کلاسیک در مطالعۀ فرهنگ و تاریخ و هنر یونان باستان، از حدود 500 تا 450 ق.م
گیاهی که زودتر از معمول اندام‌های خود از قبیل برگ و گل و میوه را تولید کند
مرحله‌ای از نمایش چراغ که در آن برای دادن فرصت بیشتر به یک حرکت، چراغ حرکت دیگر زودتر از موعد قرمز می‌شود
خصوصیت دستگاه فرمان‌دهی چراغ راهنمایی برای قطع یک حرکت معین، قبل از حرکات دیگر، در همان مرحله
← دورۀ عتیق 2
مرحله‌ای تاریخی در جنوب میان‌رودان حدود سال‌های 2900 تا 2330 ق.م که با بنیان‌گذاری سلسلۀ پادشاهان اَکد به پایان می‌رسد متـ . دورۀ پیش‌‌سارگونی Pre-Sargonid period
early finish date, EF
در روش مسیر بحرانی، زودترین زمان ممکنی که در آن می‌توان یک فعالیت ناتمام را باتوجه‌به منابع، قیدها و تاریخ داده‌ها به پایان رساند
early follower, first follower
اولین بنگاهی که پس از پیشگام یا پیشگام‌ها وارد بازار می‌شود
گروه عمده‌ای از افراد که نوآوری را تحت تأثیر تبلیغات یا سودمندی و رفاه حاصل از آن می‌پذیرند
1. اتاقی که مهمان آن را از‌پیش به‌نحوی ذخیره کرده است که بتواند زودتر از زمان معمول در مهمانخانه به آن وارد شود 2. اتاقی که مهمان مقیم درخواست نظافت آن را در اسرع وقت دارد
early mover, early comer
بنگاهی که با بهره‌برداری از اولین فرصتِ حاصل، با خطرپذیری و سرمایة لازم، پیش‌تر از رقبای خود وارد بازار جدید می‌شود
مرگ نوزاد زنده‌متولدشده تا 7 روزگی
early planting
کشت زودهنگام گیاه زراعی
تشکیل زودهنگام زنگ، بعد از رنگ‌آمیزی و خشک شدن سطح رنگ به ‌دلیل نازکی پوشش و پایین بودن دمای زیرلایه و رطوبت زیاد
early start date, ES
در روش مسیر بحرانی، زودترین زمان ممکنی که در آن می‌توان یک فعالیت را باتوجه‌به منابع و قیدها و تاریخ داده‌ها آغاز کرد
early warning, tactical warning
اعلام خطر رادار زمینی یا رادار پرنده و ایستگاه‌های شنود مبنی بر احتمال حملۀ هوایی یا موشکی دشمن از فاصلۀ دور
early-seral stage
نخستین مرحلۀ پیایند، از آشفتگی تودۀ جنگلی تا کامل شدن تاج‌پوشش
بخشی از حلقۀ سالانۀ درخت که کم‌چگال‌تر است و از یاخته‌های بافت چوبی ثانویه با جدار نازک و قطر بزرگ تشکیل شده است متـ . چوب بهاره spring wood
کنار گذاشتن منابع برای استفاده در موارد خاص در آینده