واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 7198
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
cadential six-four chord
آکـورد چهارشش تأخیـری (suspended six-four chord) که در فرود به‌صورت معکوس دوم آکورد درجۀ یکم و در قسمت قوی میزان، پیش از آکورد درجۀ پنجم ظاهر می‌شود
بخش انتهایی قسمت اول کنسرتوی کلاسیک یا رومانتیک که در آن تکنواز بدون همراهی ارکستر و غالباً به‌صورت بداهه به هنرنمایی می‏پردازد
گروهی متشکل از افراد متخصص در یک زمینه
cadre 2 (fr.)
نگاه کنید به : frame
ویژگی بخشی از گیاه که زودتر از معمول می‌ریزد
Caelum, Cae, Chisel
صورت فلکی کوچک و کم‏نوری در آسمان جنوبی (southern sky) بین دو صورت فلکی نهر و کبوتر
caernarvon arch 1
نگاه کنید به : shoulder arch 1
caernarvon arch 1
نگاه کنید به : shoulder arch 1
Caesalpinaceae
تیره‌ای از باقلاسانان، به شکل درخت و درختچه، با گل‌های نامنظم و به‌ندرت منظم و ده پرچم مجزا

میان‌وعده‌ای شامل شیرینی یا نان و کره و مربا همراه با قهوه


cafe net
نگاه کنید به : coffee net
محلی برای عرضۀ چای و نوشیدنی‌های معمولی دیگر به مشتریان که غالباًً در مکان‌های پررفت‏وآمد دایر می‏شود
cafeteria service, counter service 2
شیوه‌ای از پذیرایی که در آن مشتری خود از بوفه غذاهای گرم یا سرد را برمی‌دارد و در سینی می‌گذارد و در انتهای بوفه وجه آن را به صندوق می‌پردازد
CAG
نگاه کنید به : carbon arc gouging
cage compound, clathrate
ترکیبی چندحلقه‏ای که به شکل قفس است
← غربالۀ صارت
CAGE screening instrument
پرسش‌نامه‌ای چهارسؤاله برای غربالگری اعتیاد متـ . پرسش‌نامۀ صارت CAGE questionnaire
دریچه‌ای با یک گوی متحرک که درون یک قفس فلزی قرار دارد و باعث جریان یافتن خون در بین حفر‌‌ه‌های قلب می‌شود
‍CAI
cairn, clearance cairn
توده‌ای از سنگ لاشه که برای یادبود یا نشانه‌‌‌گذاری غالباً بر روی یک گور چیده می‌شده ‌است
محوطه‌ای متشکل از مجموعۀ سنگ‌چین‌ها
خمیرابه‏ای که از آن برای تهیۀ کیک استفاده می‏شود
تکه‌های صاف دریایخ بزرگ‌تر از یخ‌پار (brash) با ظاهری موزاییکی و به‌هم‌فشرده
کلوخه شدن بار فله براثر رطوبت یا به‌دلیل ورود آب به انبار
calamint
نگاه کنید به : Calamintha
Calamintha officinalis, Melissa calamintha, Satureja calamintha
گونه‌ای زیبانعنا با ساقه‌های خیزان به ارتفاع 20 تا 50 سانتی‌متر که معمولاً منشعب و پوشیده از کرک‌های متراکم و گسترده و نرم است و برگ‌های آن دُم‌برگدار و تخم‌مرغی یا گرد و به طول 1 تا 3 سانتی‌متر و پوشیده از کرک‌های کوتاه و غده‌های ترشحی نقطه‌ای است و چرخه‌های گل آن دارای 3 تا 8 گل و دُم‌گل‌آذین آن دارای انشعاب‌های دوتایی متقابل در محور برگ‌هاست و جام گل آن 12 تا 17 میلی‌متر و صورتی یا ارغوانی و کرک‌دار و با غده‌های ترشحی نقطه‌ای است
Calamintha, calamint
سرده‌ای از نعنائیان شامل گیاهان یک یا چندسالۀ علفی با برگ‌های متقابل و دندانه‌دار و گل‌هایی که در محور برگ‌ها، در چرخه‌های 6 تا 10 تایی ظاهر می‌شوند و گل‌آذین خوشه‌ای مرکب یا سنبله تشکیل می‌دهند و جام گل آنها صورتی و بنفش است و به شکل لوله‌ای بلند از کاسۀ گل بیرون می‌آید و لبۀ زبرین آن راست و تقریباً مسطح و لبۀ زیرین دارای سه دندانه است
calandria evaporator
سنگ‌های آذرینی که مقدار کلسیم موجود در آنها از عناصر قلیایی بیشتر است و شاخص قلیایی آهکی آنها بین 56 تا 61 است
calcaneal region
نگاه کنید به : heel region