واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 7198
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
فرایندی برای بازبینی مخدوش نبودن بستک داده
نهشته‌ شدن انواع مختلف رسوبات در یک توالی منظم تکراری
cyclic total parenteral nutrition
نوعی تغذیۀ وریدی که عموماً بین دوازده تا هجده ساعت به‌طور پیوسته ادامه دارد و سپس برای شش تا دوازده ساعت قطع میشود
تغییرات کُند و شبه‌دوره‌ای ولتاژ در یک نقطه از سامانه در مقیاس روزانه یا هفتگی یا سالانه که در نتیجۀ تغییرات بار و/ یا به‌کارگیری تجهیزات تنظیم ولتاژ روی می‌دهد
تقاضایی که برحسب وضعیت اقتصادی یا شرایط زمانی، یعنی در فصول مختلف سال، به‌طور منظم تغییر می‌کند
cycling track
نگاه کنید به : track 3
cycling track
نگاه کنید به : track 3
cycling, biking, bicycling
1. استفاده از دوچرخه برای جابه‌جایی و تفریح و انجام تمرینات ورزشی 2. ورزشی با استفاده از دوچرخه که به سه رشتۀ اصلی دوچرخه‌سواری راهه و دوچرخه‌سواری جاده و دوچرخه‌سواری برون‌جاده تقسیم می‌شود
شاخۀ تازه‌شناسایی‌شده‌ای از سلسلۀ جانوران با تنها یک گونه و طول کمتر از یک میلی‌متر و تقارن دوطرفی که با یک صفحۀ چسبنده به میزبان متصل می‌شوند؛ در اطراف دهان این جانوران و درست در مقابل مخرج آنها یک حلقۀ مژک‌دار وجود دارد
cyclist, biker, bicyclist, rider
شخصی که برای تفریح یا ورزش یا رقابت به دوچرخه‌سواری می‌پردازد
← میلة انتظار
تشکیل یک ترکیب حلقه‏ای از یک هیدروکربن زنجیری با ایجاد یک پیوند جدید
جریانی که تقریباً در تعادل زمین‌گَرد است
cycloaddition
واکنشی که در آن دو مولکول سیرنشده به هم می‏پیوندند و ترکیبی حلقوی تشکیل می‏دهند
cycloelimination, cycloreversion, retroaddition, retrocycloaddition
واکنشی که در آن محصول فرایند حلقه‌زایی در واکنشی معکوس گسسته‌ می‌شود و دو یا چند مولکول سیرنشدۀ اولیه را پدید می‌آورد
ایجاد یا تقویت گردش چرخندی در جوّ
مکان هندسی نقطه‏ای ثابت بر روی محیط یک دایره، وقتی آن دایره در طول خط راستی می‌غلتد، بدون آنکه بلغزد
cycloidal drive, Voith-Schneider drive, cycloidal propulsion, Voith-Schneider propulsion
نوعی سامانۀ رانش در شناورها که در آن، بدون نیاز به سکان، بلافاصله می‌توان با تغییر جهت رانش، شناور را ‌چرخاند
cycloidal propulsion
نگاه کنید به : cycloidal drive
تضعیف گردش چرخندی در جوّ
cyclone
سامانۀ کم‏فشاری که در نیمکرۀ شمـالی دارای حرکـت پادساعتگَرد و در نیمکرۀ جنوبی دارای حرکت ساعت‏گَرد است
مقیاس سامانه‌های پُرفشار و کم‌فشار کوچنده یا امواج چرخندی وَردسپهر با طولِ‌موج 1000 تا 4000 کیلومتر متـ . مقیاس همدیدی synoptic scale
cyclonic wind
باد پادساعتگَرد در نیمکرۀ شمالی و ساعتگَرد در نیمکرۀ جنوبی حول کم‏فشارها
cyclopean
نگاه کنید به : cyclopean architecture
cyclopean architecture, cyclopean masonry, cyclopean
نوعی معماری که در آن سنگ‌های بزرگ نامنظم و بی‌ملاط، به‌صورت خشکه‌‌چین، بر روی هم چیده شده باشند
cyclopean masonryا
نگاه کنید به : cyclopean architecture
cyclopedia
نگاه کنید به : encyclopedia
فلج ماهیچۀ مژگانی؛ ناتوانی عنبیه در انجام عمل تطابق
ویژگی فرد مبتلا به مژگانی‌فلجی؛ مربوط به مژگانی‌فلجی
عاملی که باعث مژگانی‌فلجی می‌شود